Нормативные правовые документы

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ

20 июня 2011 г. № 38

Об утверждении Правил проведения аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования и признании утратившими силу некоторых постановлений Министерства образования Республики Беларусь

Изменения и дополнения:

Постановление Министерства образования Республики Беларусь от 28 января 2019 г. № 13 (зарегистрировано в Национальном реестре - № 8/33893 от 22.02.2019 г.) <W21933893>

 

На основании пункта 3 статьи 93 Кодекса Республики Беларусь об образовании, подпункта 4.6 пункта 4 Положения о Министерстве образования Республики Беларусь, утвержденного постановлением Совета Министров Республики Беларусь от 29 октября 2001 г. № 1554, Министерство образования Республики Беларусь ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить Правила проведения аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования (прилагаются).
2. Установить, что Правила, утверждаемые пунктом 1 настоящего постановления, применяются при аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования в учреждениях общего среднего образования, специальных учебно-воспитательных учреждениях, специальных лечебно-воспитательных учреждениях, образовательно-оздоровительных центрах, учреждениях высшего образования.
3. Признать утратившими силу:

постановление Министерства образования Республики Беларусь от 1 декабря 2006 г. № 108 «Об утверждении Правил проведения аттестации учащихся общеобразовательных учреждений» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2007 г., № 40, 8/15651);

подпункт 1.2 пункта 1 постановления Министерства образования Республики Беларусь от 17 сентября 2008 г. № 81 «О внесении изменений в некоторые постановления Министерства образования Республики Беларусь» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2008 г., № 237, 8/19538);

постановление Министерства образования Республики Беларусь от 1 марта 2010 г. № 31а «О внесении дополнений в постановление Министерства образования Республики Беларусь от 1 декабря 2006 г. № 108» (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2010 г., № 94, 8/22136).

4. Настоящее постановление вступает в силу с 1 сентября 2011 г.

 

Министр

С.А.Маскевич

 

СОГЛАСОВАНО Первый заместитель председателя Брестского областного исполнительного комитета М.И.Юхимук 17.06.2011	СОГЛАСОВАНО Председатель Витебского областного исполнительного комитета А.Н.Косинец 17.06.2011
СОГЛАСОВАНО Председатель Гомельского областного исполнительного комитета В.А.Дворник 17.06.2011	СОГЛАСОВАНО Первый заместитель председателя Гродненского областного исполнительного комитета И.А.Жук 17.06.2011
СОГЛАСОВАНО Председатель Минского областного исполнительного комитета Б.В.Батура 17.06.2011	СОГЛАСОВАНО Председатель Могилевского областного исполнительного комитета П.М.Рудник 17.06.2011
СОГЛАСОВАНО Председатель Минского городского исполнительного комитета Н.А.Ладутько 20.06.2011

 

УТВЕРЖДЕНО Постановление Министерства образования Республики Беларусь 20.06.2011 № 38

ПРАВИЛА проведения аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования

ГЛАВА 1 ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

1. Настоящие Правила определяют порядок и формы проведения аттестации, порядок перевода в следующий класс, пересмотра положительной годовой отметки, допуска к выпускным экзаменам, организации выпускных экзаменов и завершения обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования в учреждениях общего среднего образования, специальных учебно-воспитательных учреждениях, специальных лечебно-воспитательных учреждениях, образовательно-оздоровительных центрах, учреждениях высшего образования (далее – учреждения образования).

ГЛАВА 2 ПОНЯТИЕ АТТЕСТАЦИИ УЧАЩИХСЯ УЧРЕЖДЕНИЙ ОБРАЗОВАНИЯ И ФОРМЫ ЕЕ ПРОВЕДЕНИЯ

2. В целях определения соответствия результатов учебной деятельности учащихся требованиям образовательных стандартов общего среднего образования и учебно-программной документации образовательных программ общего среднего образования проводится текущая, промежуточная и итоговая аттестация учащихся.
3. Аттестация учащихся осуществляется в соответствии с нормами оценки результатов учебной деятельности по каждому учебному предмету, определяемыми образовательными стандартами общего среднего образования.
4. Аттестация учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования, за исключением текущей и промежуточной аттестации учащихся I–II классов, осуществляется на основе отметок в баллах по десятибалльной шкале, в том числе отметкой 0 (ноль) баллов, либо отметками «зачтено», «не зачтено», «не аттестован(а)», или делаются записи «освобожден(а)», «не изучал(а)».

Положительными являются отметки от 1 (одного) до 10 (десяти) баллов: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, «зачтено» и записи «освобожден(а)», «не изучал(а)».

5. В случае отсутствия у учащегося результатов учебной деятельности в образовательном процессе ему выставляется отметка 0 баллов.
6. При невозможности оценить результаты учебной деятельности по причине пропусков учебных занятий по уважительным причинам в течение четверти учащийся не аттестуется по всем или отдельным учебным предметам. При этом таким учащимся:

за четверть вносится запись «не аттестован»;

аттестация за учебный год проводится при наличии положительных отметок не менее чем в одной четверти.

7. При невозможности оценить результаты учебной деятельности по причине систематических пропусков учебных занятий без уважительных причин учащийся не аттестуется по всем или отдельным учебным предметам. При этом таким учащимся соответственно за четверть, учебный год вносится запись «не аттестован».
8. При проведении промежуточной и итоговой аттестации по завершении учебного года по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» учащимся, которые занимаются в специальной медицинской группе или в группе лечебной физической культуры, выставляется отметка «зачтено».
9. Учащемуся, который по состоянию здоровья временно или постоянно освобожден от учебных занятий по учебным предметам «Физическая культура и здоровье» или «Трудовое обучение», соответственно за четверть, учебный год вносится запись «освобожден(а)».
10. Текущая и промежуточная аттестация учащихся I–II классов осуществляется на содержательно-оценочной основе, которая предполагает словесную оценку результатов учебной деятельности учащихся, без выставления отметок.
11. Промежуточная аттестация учащихся вечерней школы, обучающихся в заочной форме получения образования, проводится по результатам сдачи зачетов с выставлением отметок в баллах.

Материалы для проведения зачета по соответствующему учебному предмету разрабатывает педагогический работник, преподающий данный учебный предмет. Расписание проведения зачетов утверждает руководитель вечерней школы. Для проведения одного зачета на каждого учащегося отводится 1/3 академического часа.

К сдаче зачетов допускаются учащиеся, которые выполнили предусмотренные учебной программой практические, лабораторные и контрольные работы по каждому учебному предмету. Результаты выполнения данных работ учитываются при выставлении общей отметки за зачет.

Итоговая отметка при заочной форме обучения учащимся выставляется как среднее арифметическое отметок, полученных при сдаче зачетов.

12. Промежуточная, итоговая аттестация по завершении учебного года учащихся средних школ – училищ олимпийского резерва по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» осуществляется штатным тренером-преподавателем по спорту и (или) инструктором-методистом средней школы – училища олимпийского резерва на основании результатов выполнения учащимися учебных нормативов, определяющих уровень их физической подготовленности, теоретических знаний, предусмотренных учебной программой по учебному предмету «Физическая культура и здоровье».

Промежуточная, итоговая аттестация по завершении учебного года специализированных по спорту классов учреждений образования по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» осуществляется педагогическим работником учреждения образования на основании выписки из протокола сдачи учебных нормативов, определяющих уровень физической подготовленности учащихся и их теоретических знаний, предусмотренных учебной программой по учебному предмету «Физическая культура и здоровье», подписанной руководителем специализированного учебно-спортивного учреждения и направленной в учреждение образования не позднее чем за 3 дня до проведения аттестации.

Промежуточная и итоговая аттестация по завершении учебного года учащихся специализированных по спорту классов суворовских училищ по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» осуществляется штатным тренером-преподавателем по спорту на основании выписки из протокола сдачи учебных нормативов, определяющих уровень физической подготовленности учащихся и их теоретических знаний, предусмотренных учебной программой по учебному предмету «Физическая культура и здоровье».

13. Аттестация учащихся может осуществляться в устной, письменной и практической формах. Допускается сочетание указанных форм.
14. Текущую, промежуточную и итоговую аттестацию по завершении учебного года учащихся осуществляют педагогические работники, которые преподают соответствующие учебные предметы.
15. Итоговую аттестацию учащихся по учебным предметам, по которым проводятся выпускные экзамены за период обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования, осуществляют экзаменационные комиссии.
16. Порядок проведения итоговой аттестации иностранных граждан и лиц без гражданства, прибывших на постоянное или временное проживание либо временно пребывающих на территории Республики Беларусь на законных основаниях, и граждан Республики Беларусь, пребывавших на территории иностранных государств, для решения вопроса о продолжении обучения в учреждениях образования Республики Беларусь определяется педагогическим советом учреждения образования.

ГЛАВА 3 ПОРЯДОК ПЕРЕВОДА УЧАЩИХСЯ В СЛЕДУЮЩИЙ КЛАСС ПО РЕЗУЛЬТАТАМ ИТОГОВОЙ АТТЕСТАЦИИ ПО ЗАВЕРШЕНИИ УЧЕБНОГО ГОДА

17. Учащиеся, имеющие положительные годовые отметки, а также учащиеся I–II классов, имеющие результаты учебной деятельности, которые оценивались на содержательно-оценочной основе, в том числе учащиеся, освобожденные по состоянию здоровья от учебных занятий по учебным предметам «Физическая культура и здоровье» или «Трудовое обучение» или прохождения учебно-полевых сборов, учащиеся, которым выставлена по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» отметка «зачтено», переводятся в следующий класс по завершении учебного года на основании решения педагогического совета учреждения образования.
18. Учащиеся, не прошедшие итоговую аттестацию в установленный срок по уважительным причинам, учащиеся, не прошедшие итоговую аттестацию в установленный срок по неуважительным причинам или получившие по ее результатам годовые отметки 0 баллов, «не зачтено», «не аттестован(а)» по одному или двум учебным предметам, получают учебные задания на лето и проходят итоговую аттестацию в другой срок.
19. С учащимися, получившими учебные задания на лето, в течение трех недель проводятся учебные занятия и консультации в соответствии с расписанием, утверждаемым руководителем учреждения образования.
20. Факт получения учебных заданий на лето, расписание учебных занятий доводятся до сведения законных представителей учащихся письменно в течение трех дней после завершения учебного года.
21. Выполнение учебных заданий на лето контролируют педагогические работники, преподающие соответствующие учебные предметы.
22. Итоговая аттестация в другой срок учащихся, получивших учебные задания на лето, проводится в сроки, установленные пунктом 91 настоящих Правил, по расписанию, утверждаемому руководителем учреждения образования.

Форма проведения итоговой аттестации в другой срок по соответствующему учебному предмету определяется педагогическим работником и согласовывается с руководителем учреждения образования.

23. Учащиеся, успешно прошедшие итоговую аттестацию в другой срок, переводятся в следующий класс до 30 августа на основании решения педагогического совета учреждения образования.
24. Учащийся, получивший при проведении итоговой аттестации в другой срок отметку 0 баллов по одному учебному предмету либо не явившийся без уважительных причин на итоговую аттестацию в другой срок, остается на повторный год обучения.
25. Учащийся, не явившийся на итоговую аттестацию за учебный год в другой срок по уважительным причинам, на основании решения педагогического совета учреждения образования может быть переведен в следующий класс с условием усвоения учебного материала по соответствующим учебным предметам в течение месяца.
26. С учащимися, условно переведенными в следующий класс, в сентябре проводятся дополнительные занятия за счет часов, выделяемых в учебном плане учреждения образования на факультативные занятия.
27. Итоговая аттестация учащихся, условно переведенных в следующий класс, проводится по расписанию, утверждаемому руководителем учреждения образования.
28. Учащиеся, условно переведенные в следующий класс, успешно прошедшие итоговую аттестацию за учебный год по соответствующим учебным предметам в другой срок, переводятся в следующий класс на основании решения педагогического совета учреждения образования до 10 октября.
29. Учащийся, условно переведенный в следующий класс, получивший при проведении итоговой аттестации в другой срок отметку 0 баллов по одному учебному предмету, остается на повторный год обучения.
30. В начале учебного года учащиеся, условно переведенные в следующий класс, учитываются в составе того класса, в который они переведены.
31. Учащиеся, пропустившие более 45 учебных дней по болезни или в связи с переездом на новое место жительства, могут быть оставлены на повторный год обучения по заявлению их законных представителей и решению педагогического совета учреждения образования.
32. Учащийся, который самостоятельно усвоил материал, предусмотренный учебными программами по учебным предметам соответствующего (следующего) класса, или учащийся, который обучался по индивидуальному учебному плану, может быть досрочно переведен в следующий класс. Вопрос о досрочном переводе решается учреждением образования на протяжении первого месяца учебного года.
33. Для решения вопроса о переводе учащегося в следующий класс досрочно один из его законных представителей подает до 10 сентября текущего учебного года заявление на имя руководителя учреждения образования.
34. Перевод учащегося осуществляется после проведения досрочно итоговой аттестации за год. Для проведения итоговой аттестации учащихся, определенных в пункте 32 настоящих Правил, приказом руководителя учреждения образования создается комиссия в составе руководителя учреждения образования или его заместителя по основной деятельности (председатель комиссии) и педагогических работников, которые преподают соответствующие учебные предметы.
35. Комиссия:

определяет формы и сроки проведения досрочно итоговой аттестации по соответствующему учебному предмету;

разрабатывает материалы для проведения досрочно итоговой аттестации в соответствии с учебными программами по соответствующим учебным предметам.

Материалы для проведения досрочно итоговой аттестации утверждаются председателем комиссии.

36. Расписание проведения досрочно итоговой аттестации утверждается руководителем учреждения образования и доводится до учащихся и их законных представителей не позднее чем за неделю до ее проведения.
37. Итоги проведения досрочно итоговой аттестации по каждому учебному предмету вносятся в протокол выпускного экзамена.

Учащиеся, имеющие при проведении досрочно итоговой аттестации положительные годовые отметки, на основании протокола выпускного экзамена решением педагогического совета досрочно переводятся в следующий класс. Решение педагогического совета утверждается приказом руководителя учреждения образования и доводится до сведения учащихся и их законных представителей до 1 октября.

В классном журнале и иной документации учреждения образования делаются соответствующие записи.

ГЛАВА 4 ПОРЯДОК ПЕРЕСМОТРА ПОЛОЖИТЕЛЬНОЙ ГОДОВОЙ ОТМЕТКИ

38. Допускается пересмотр положительной годовой отметки не более чем по двум учебным предметам в случае, если с ней не согласен учащийся или его законные представители.
39. Для пересмотра положительной годовой отметки учащийся или его законные представители подают в течение двух дней после завершения учебного года заявление на имя руководителя учреждения образования.
40. Пересмотр положительной годовой отметки осуществляется учреждением образования в следующие сроки:

при переводе в следующий класс – в течение десяти дней со дня подачи заявления;

при завершении обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования – в течение пяти дней со дня подачи заявления.

41. Для пересмотра положительной годовой отметки приказом руководителя учреждения образования создается комиссия по соответствующему учебному предмету, в состав которой входят руководитель учреждения образования либо его заместитель по основной деятельности (председатель комиссии) и два педагогических работника, один из которых аттестовал учащегося.
42. Экзаменационные материалы по учебным предметам, по которым пересматривается положительная годовая отметка, разрабатывает учреждение образования.
43. Решение комиссии о пересмотре положительной годовой отметки по соответствующему учебному предмету оформляется протоколом выпускного экзамена.

В случае несовпадения положительной годовой отметки, выставленной педагогическим работником, с положительной годовой отметкой, выставленной комиссией учреждения образования, последняя вносится руководителем учреждения образования в классный журнал в соответствии с требованиями, предъявляемыми к ведению классного журнала.

44. Учащийся или его законный представитель в случае несогласия с положительной годовой отметкой, выставленной комиссией учреждения образования, имеет право обратиться в структурное подразделение местного исполнительного и распорядительного органа, осуществляющее государственно-властные полномочия в сфере образования (далее, если не определено иное, – отдел (управление) образования местного исполнительного и распорядительного органа), по месту нахождения учреждения образования с заявлением о ее пересмотре.
45. Для пересмотра положительной годовой отметки, выставленной комиссией учреждения образования, приказом руководителя отдела (управления) образования местного исполнительного и распорядительного органа создается комиссия в составе одного из специалистов отдела (управления) образования местного исполнительного и распорядительного органа (председатель комиссии), руководителя (его заместителя по основной деятельности) учреждения образования, одного из педагогических работников, преподающих соответствующий учебный предмет в ином учреждении образования.
46. Экзаменационные материалы по учебным предметам, по которым пересматривается положительная годовая отметка, выставленная комиссией учреждения образования, разрабатывает отдел (управление) образования местного исполнительного и распорядительного органа.
47. Решение комиссии отдела (управления) образования местного исполнительного и распорядительного органа о пересмотре положительной годовой отметки, выставленной комиссией учреждения образования по соответствующему учебному предмету, оформляется протоколом и пересмотру не подлежит.

В случае несовпадения положительной годовой отметки, выставленной комиссией учреждения образования, с положительной годовой отметкой, выставленной комиссией отдела (управления) образования местного исполнительного и распорядительного органа, последняя вносится руководителем учреждения образования в классный журнал.

ГЛАВА 5 ДОПУСК УЧАЩИХСЯ УЧРЕЖДЕНИЙ ОБРАЗОВАНИЯ К ВЫПУСКНЫМ ЭКЗАМЕНАМ

48. Выпускные экзамены проводятся по завершении обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования (далее – выпускные экзамены).
49. К выпускным экзаменам допускаются учащиеся, имеющие положительные годовые отметки по всем учебным предметам, а также учащиеся, освобожденные по состоянию здоровья от уроков по учебным предметам «Физическая культура и здоровье» или «Трудовое обучение», и учащиеся, которым выставлена по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» отметка «зачтено».

Кроме того, к выпускным экзаменам по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования допускаются учащиеся, имеющие годовые отметки 0 баллов или не аттестованные не более чем по двум учебным предметам, за исключением тех учащихся, которые имеют годовые отметки 0 баллов или не аттестованы по учебным предметам, по которым проводятся выпускные экзамены.

50. Учащиеся, которые на выпускных экзаменах по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования получили отметку 0 баллов не более чем по двум учебным предметам, повторно сдают выпускные экзамены по этим учебным предметам в сроки, установленные пунктом 91 настоящих Правил.
51. К выпускным экзаменам по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования допускаются учащиеся, имеющие положительные годовые отметки по всем учебным предметам, в том числе учащиеся, освобожденные по состоянию здоровья от уроков по учебным предметам «Физическая культура и здоровье» или «Трудовое обучение», и учащиеся, которым выставлена по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» отметка «зачтено».
52. Учащиеся, имеющие годовую отметку 0 баллов или не аттестованные по одному из учебных предметов по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования, допускаются к выпускному экзамену по этому учебному предмету в сроки, установленные пунктом 91 настоящих Правил.
53. Учащиеся, не явившиеся на выпускной экзамен или получившие отметку 0 баллов по одному учебному предмету на выпускном экзамене по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования, сдают выпускной экзамен по этому учебному предмету в сроки, установленные пунктом 91 настоящих Правил.
54. Учащиеся, имеющие годовые отметки 0 баллов или не аттестованные по двум и более учебным предметам по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования, к выпускным экзаменам не допускаются, им выдается справка об обучении в порядке, установленном Министерством образования.
55. Учащимся, которые не явились хотя бы на один выпускной экзамен по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования, в том числе в другой срок, и (или) при сдаче в другой срок выпускных экзаменов получили отметку 0 баллов хотя бы по одному учебному предмету, выдается справка об обучении в порядке, установленном Министерством образования.

ГЛАВА 6 ПОРЯДОК ОСВОБОЖДЕНИЯ УЧАЩИХСЯ ОТ ВЫПУСКНЫХ ЭКЗАМЕНОВ

56. От всех выпускных экзаменов при условии наличия положительных отметок за год освобождаются:

56.1. на основании приказа Министра образования и приказов руководителей структурных подразделений областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющих государственно-властные полномочия в сфере образования, – учащиеся, являющиеся кандидатами в команды Республики Беларусь для участия в предметных международных олимпиадах и других интеллектуальных соревнованиях;

56.2. на основании приказа Министра образования – учащиеся учреждений образования, подчиненных Министерству образования, являющиеся кандидатами в команды Республики Беларусь для участия в предметных международных олимпиадах и других интеллектуальных соревнованиях;

56.3. на основании приказа руководителя отдела (управления) образования местного исполнительного и распорядительного органа:

учащиеся, имеющие заболевания, включенные в перечень заболеваний, которые являются медицинским основанием для освобождения учащихся от выпускных экзаменов, определенный Министерством здравоохранения;

учащиеся, обучающиеся и воспитывающиеся на дому;

учащиеся-женщины, имеющие детей в возрасте до 3 лет;

56.4. на основании приказов руководителей структурных подразделений областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющих государственно-властные полномочия в сфере образования, и приказов руководителей учреждений образования, подчиненных Министерству образования, – кандидаты и участники официальных международных спортивных соревнований в случае совпадения сроков подготовки к соревнованиям и проведения соревнований со сроками проведения выпускных экзаменов.

57. От выпускных экзаменов по соответствующему учебному предмету освобождаются:

на основании приказов руководителей структурных подразделений областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющих государственно-властные полномочия в сфере образования, – учащиеся, являющиеся победителями третьего этапа республиканской олимпиады по учебному предмету;

на основании приказа Министра образования – учащиеся учреждений образования, подчиненных Министерству образования, являющиеся победителями третьего и заключительного этапов республиканской олимпиады по учебному предмету;

на основании приказа Министра образования и приказов руководителей структурных подразделений областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющих государственно-властные полномочия в сфере образования, – учащиеся, являющиеся победителями заключительного этапа республиканской олимпиады по учебному предмету.

58. Для освобождения от выпускных экзаменов:

учащиеся (их законные представители), указанные в абзацах пятом, шестом пункта 56 настоящих Правил, не позднее чем за 15 дней до начала выпускных экзаменов подают руководителю учреждения образования заявление, заключение врачебно-консультационной комиссии;

учащиеся (их законные представители), указанные в абзаце седьмом пункта 56 настоящих Правил, не позднее чем за 15 дней до начала выпускных экзаменов подают руководителю учреждения образования заявление, копию свидетельства о рождении ребенка ;

Министерство спорта и туризма не позднее чем за 15 дней до начала выпускных экзаменов представляет в Министерство образования списки учащихся, указанных в подпункте 56.4 пункта 56 настоящих Правил.

Учреждения образования представляют в отдел (управление) образования местного исполнительного и распорядительного органа по месту нахождения учреждения образования копии решения педагогического совета учреждения образования о представлении к освобождению учащихся от выпускных экзаменов, а также копии документов, указанных в абзацах втором и третьем части первой настоящего пункта.

Отдел (управление) образования местного исполнительного и распорядительного органа в течение двух дней со дня представления учреждением образования необходимых документов принимает решение об освобождении учащихся от выпускных экзаменов и доводит до сведения учреждений образования в течение двух дней.

59. Учащимся, указанным в пункте 56 настоящих Правил, в качестве итоговых отметок выставляются годовые отметки.

Учащимся, указанным в пункте 57 настоящих Правил, в качестве итоговой отметки по соответствующему учебному предмету выставляется отметка 10 баллов.

ГЛАВА 7 ОРГАНИЗАЦИЯ ВЫПУСКНЫХ ЭКЗАМЕНОВ

60. Министерство образования ежегодно до начала учебного года определяет перечень учебных предметов, по которым проводятся выпускные экзамены, формы проведения выпускных экзаменов.
61. Выпускные экзамены состоят:

по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования – из обязательных выпускных экзаменов;

по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования – из обязательных выпускных экзаменов, в том числе по учебному предмету «Русский язык» или учебному предмету «Белорусский язык» (по выбору учащегося).

Учащиеся учреждений общего среднего образования или классов (групп) в учреждениях общего среднего образования, в которых обучение и воспитание осуществляются на языке национального меньшинства, наряду с обязательными выпускными экзаменами сдают выпускной экзамен по языку национального меньшинства.

Учащиеся базовой школы – колледжа искусств, средней школы – колледжа искусств, гимназии – колледжа искусств по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования наряду с обязательными выпускными экзаменами сдают выпускной экзамен по выбору по одному из учебных предметов, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств.

Учащиеся средней школы – колледжа искусств, гимназии – колледжа искусств по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования наряду с обязательными выпускными экзаменами сдают выпускной экзамен по выбору по одному из учебных предметов, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств.

62. Для сдачи выпускных экзаменов по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования учащиеся должны не позднее чем за три недели до начала выпускных экзаменов информировать руководителя учреждения образования, какой учебный предмет «Русский язык» или «Белорусский язык» они выбрали для сдачи выпускного экзамена.
63. Сроки проведения выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в письменной форме, в том числе по языку национального меньшинства, определяются Министерством образования и доводятся до сведения участников образовательного процесса через средства массовой информации, выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в устной форме, по учебным предметам, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств, – учреждениями образования.
64. Расписание выпускных экзаменов утверждается руководителем учреждения образования и доводится до сведения участников образовательного процесса не позднее чем за десять дней до начала выпускных экзаменов.
65. При составлении расписания выпускных экзаменов необходимо учитывать:

сроки проведения выпускных экзаменов;

не менее двух дат в случае необходимости проведения выпускного экзамена в письменной форме по соответствующему учебному предмету;

проведение не более одного выпускного экзамена в день в каждом классе;

обеспечение продолжительности перерыва между выпускными экзаменами не менее одного дня;

конкретные даты выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в письменной форме, определяемые Министерством образования.

66. Выпускные экзамены проводятся по текстам, содержащимся в сборниках экзаменационных материалов по соответствующим учебным предметам, утверждаемых Министерством образования в установленном порядке, и билетам, утверждаемым Министерством образования.
67. Указанные в пункте 66 настоящих Правил тексты и билеты разрабатываются на основании требований образовательных стандартов общего среднего образования к уровню подготовки учащихся при завершении обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования по соответствующим учебным предметам, учебно-программной документации образовательных программ общего среднего образования.
68. Практические задания, которые предусматриваются билетами, разрабатываются педагогическими работниками учреждения образования и утверждаются его руководителем не позднее чем за две недели до начала выпускных экзаменов. Практические задания хранятся в сейфе у руководителя учреждения образования.
69. Выпускные экзамены принимаются экзаменационными комиссиями.

Экзаменационные комиссии по каждому учебному предмету, по которому проводятся выпускные экзамены, утверждаются руководителем учреждения образования не позднее чем за две недели до начала выпускных экзаменов:

по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования – в составе председателя комиссии (руководителя учреждения образования, либо его заместителя по основной деятельности, либо педагогического работника высшей квалификационной категории) и двух членов комиссии, в том числе педагогического работника, преподающего учебный предмет, по которому проводится выпускной экзамен;

по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования – в составе председателя комиссии (руководителя учреждения образования, либо его заместителя по основной деятельности, либо педагогического работника высшей квалификационной категории) и трех членов комиссии, в том числе педагогического работника, преподающего учебный предмет, по которому проводится выпускной экзамен.

В состав экзаменационной комиссии в качестве педагогического работника, преподающего учебный предмет, по которому проводится выпускной экзамен, может быть включен любой педагогический работник, преподающий данный учебный предмет в учреждении образования.

В случае отсутствия в учреждении образования необходимого количества педагогических работников для формирования составов экзаменационных комиссий по согласованию с отделом (управлением) образования местного исполнительного и распорядительного органа в состав экзаменационных комиссий могут включаться педагогические работники других учреждений образования.

70. Председателем экзаменационной комиссии не может быть педагогический работник, преподававший в данном классе учебный предмет, по которому проводится выпускной экзамен.
71. Выпускные экзамены по учебным предметам, которые проводятся в письменной форме, начинаются с 9.00.
72. По завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования на проведение выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в письменной форме, отводится:

4 астрономических часа – по учебному предмету «Математика»;

1 астрономический час – по учебным предметам «Белорусский язык», «Русский язык».

73. По завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования на проведение выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в письменной форме, отводится:

5 астрономических часов – по учебному предмету «Математика»;

4 астрономических часа – по учебным предметам «Белорусский язык» и «Русский язык».

74. На выпускные экзамены учащимся не разрешается приносить тетради, учебники, учебные и справочные материалы.
75. При сдаче выпускных экзаменов учащимся выдаются листы бумаги со штампом учреждения образования для выполнения письменной работы или подготовки к устному ответу.
76. Учащиеся, выполнившие письменную работу, сдают ее вместе с черновиком экзаменационной комиссии. Учащиеся, которые не выполнили письменную работу в отведенное время, сдают ее незаконченной.
77. Для подготовки к ответу на выпускном экзамене по учебному предмету, который проводится в устной форме, учащемуся отводится не более 30 минут.

Члены экзаменационной комиссии слушают ответ учащегося по вопросам билета, не прерывая его ответа. В случае неполного ответа на вопросы билета учащемуся могут быть предложены дополнительные вопросы в пределах учебного материала, предусмотренного билетом.

В случае, если учащийся не ответил по билету, экзаменационная комиссия может по его просьбе разрешить ответить по другому билету. При этом в протокол выпускного экзамена вносится соответствующая запись. Вопрос о снижении отметки учащемуся в этом случае решает экзаменационная комиссия.

78. На выпускных экзаменах по учебным предметам, которые проводятся в устной форме, учащиеся могут пользоваться картами, схемами, репродукциями, фонозаписями, аудиовизуальными средствами.
79. Письменные работы учащихся после завершения выпускных экзаменов хранятся в сейфе у руководителя учреждения образования и выдаются им для проверки экзаменационным комиссиям. Проверка экзаменационных работ осуществляется в учреждении образования.
80. Результаты оценивания письменных работ и устных ответов учащихся экзаменационные комиссии вносят в протоколы выпускных экзаменов. Протокол подписывается членами экзаменационной комиссии по соответствующему учебному предмету.
81. Отметки, полученные учащимися на выпускных экзаменах, которые проводятся в устной форме, объявляются учащимся после окончания выпускных экзаменов, а в письменной форме – не позднее чем за один день до проведения следующего выпускного экзамена.
82. По учебным предметам, по которым проводятся выпускные экзамены, экзаменационная комиссия выставляет кроме экзаменационной отметки итоговую отметку с учетом годовой и экзаменационной отметок.

Итоговая отметка выставляется:

на уровне экзаменационной отметки за выпускной экзамен, если положительная годовая отметка ниже экзаменационной;

на уровне годовой, если положительная экзаменационная отметка ниже годовой.

В случае, если разница между годовой и экзаменационной отметками составляет два и более балла, итоговая отметка выставляется как среднее арифметическое экзаменационной и годовой отметок.

При получении экзаменационной отметки 0 баллов не может быть выставлена положительная итоговая отметка.

83. В случае разногласий между членами экзаменационной комиссии в оценивании письменной работы либо устного ответа учащегося, а также при выставлении итоговой отметки вопрос решается большинством голосов с обязательной записью в протокол выпускного экзамена мнений членов комиссии, которые не согласны с выставленной отметкой. При равном количестве голосов преимущество отдается предложению в пользу учащегося.

Окончательное решение по спорным вопросам принимается отделом (управлением) образования местного исполнительного и распорядительного органа по месту нахождения учреждения образования.

84. Экзаменационные и итоговые отметки, которые выставлены учащимся выпускных классов, а также годовые отметки по учебным предметам, которые включаются в свидетельство об общем базовом образовании (свидетельство об общем базовом образовании с отличием) или в аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью) по итогам их изучения в предыдущих классах, пересмотру не подлежат.
85. Учащиеся учреждений образования (классов) с русским языком обучения и воспитания, которые по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования не изучали на протяжении двух или менее лет до начала выпускных экзаменов учебный предмет «Белорусский язык», выпускной экзамен по этому учебному предмету не сдают. В свидетельство об общем базовом образовании (свидетельство об общем базовом образовании с отличием) вносится запись «не изучал(а)».

В случае, если учащиеся самостоятельно или с помощью педагогического работника усвоили содержание учебного предмета «Белорусский язык», то они имеют право сдавать выпускной экзамен по этому учебному предмету. В свидетельство об общем базовом образовании (свидетельство об общем базовом образовании с отличием) в качестве итоговой отметки по этому учебному предмету выставляется экзаменационная отметка.

85[1]. Учащиеся учреждений образования (классов) с белорусским языком обучения и воспитания, которые по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования не изучали на протяжении двух или менее лет до начала выпускных экзаменов учебный предмет «Русский язык», выпускной экзамен по этому учебному предмету не сдают. В свидетельство об общем базовом образовании (свидетельство об общем базовом образовании с отличием) вносится запись «не изучал(а)».

Если учащиеся самостоятельно или с помощью педагогического работника усвоили содержание учебного предмета «Русский язык», то они имеют право сдавать выпускной экзамен по этому учебному предмету. В свидетельство об общем базовом образовании (свидетельство об общем базовом образовании с отличием) в качестве итоговой отметки по этому учебному предмету выставляется экзаменационная отметка.

86. Учащиеся, указанные в пункте 16 настоящих Правил, зачисленные для продолжения обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования в учреждения образования (классы) с русским языком обучения и воспитания и не изучавшие на протяжении двух или менее лет учебные предметы «Белорусский язык», «История Беларуси», не аттестуются по этим учебным предметам.

В аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью) им вносится запись «не изучал(а)».

В случае, если учащиеся при завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования самостоятельно или с помощью педагогического работника усвоили содержание учебных предметов «Белорусский язык», «История Беларуси», они имеют право сдавать выпускные экзамены по этим учебным предметам с выставлением экзаменационной отметки в аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью). Экзаменационная отметка за речевое оформление устного ответа в таком случае этим учащимся не снижается.

87. Учащиеся, указанные в пункте 16 настоящих Правил, зачисленные для продолжения обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования в учреждения образования (классы) с белорусским языком обучения и воспитания и не изучавшие на протяжении двух или менее лет учебные предметы «Русский язык», «История Беларуси», не аттестуются по этим учебным предметам.

В аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью) вносится запись «не изучал(а)».

В случае, если учащиеся при завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования самостоятельно или с помощью педагогического работника усвоили содержание учебных предметов «Русский язык», «История Беларуси», они имеют право сдавать выпускные экзамены по этим учебным предметам с выставлением экзаменационной отметки в аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью).

88. В отдельных случаях (лечение, переезд на новое место жительства, подтвержденные документально) сроки проведения выпускных экзаменов на основании заявления законных представителей могут быть изменены учреждением образования по согласованию со структурным подразделением областного (Минского городского) исполнительного комитета, осуществляющим государственно-властные полномочия в сфере образования, по месту нахождения учреждения образования, но не ранее 15 мая и не позднее 10 июля.

На основании заявления законных представителей и по ходатайству Министерства спорта и туризма, направленному в учреждение образования, сроки проведения выпускных экзаменов могут быть изменены учреждением образования по согласованию со структурным подразделением областного (Минского городского) исполнительного комитета, осуществляющим государственно-властные полномочия в сфере образования, по месту нахождения учреждения образования, но не ранее 15 мая и не позднее 10 июля для учащихся, которые принимают участие в официальных международных спортивных соревнованиях, в случае совпадения сроков подготовки к соревнованиям и проведения соревнований со сроками проведения выпускных экзаменов.

При этом для выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в письменной форме, тексты разрабатываются структурными подразделениями областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющими государственно-властные полномочия в сфере образования, на основании заявок отделов (управлений) образования местных исполнительных и распорядительных органов.

89. Учащиеся, которые заболели в период проведения выпускных экзаменов и выздоровели до их окончания, сдают пропущенные выпускные экзамены до 10 июля. В случае продолжения заболевания они могут сдавать выпускные экзамены в сроки, указанные в пункте 91 настоящих Правил.
90. Если учащиеся, проживающие или обучающиеся в зоне радиационного загрязнения, выезжают в организованном порядке на оздоровление либо санаторно-курортное лечение в сроки, установленные для проведения выпускных экзаменов, учреждение образования может по согласованию с отделом (управлением) образования местного исполнительного и распорядительного органа по месту нахождения учреждения образования принять решение о сдаче этими учащимися выпускных экзаменов в сроки, указанные в пункте 91 настоящих Правил.

ГЛАВА 8 ПРОВЕДЕНИЕ ИТОГОВОЙ АТТЕСТАЦИИ В ДРУГОЙ СРОК

91. В период с 21 по 28 августа по расписанию, утвержденному руководителем учреждения образования, проводится итоговая аттестация:

учащихся, получивших учебные задания на лето;

учащихся, которые на выпускных экзаменах по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования получили отметку 0 баллов не более чем по двум учебным предметам;

учащихся, имеющих годовую отметку 0 баллов или не аттестованных по одному из учебных предметов по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования;

учащихся, не явившихся на выпускной экзамен или получивших отметку 0 баллов по одному учебному предмету на выпускном экзамене по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования;

учащихся, которые заболели в период проведения выпускных экзаменов и продолжали болеть после их проведения, за исключением учащихся, заболевших в период проведения выпускных экзаменов и имеющих заболевания, включенные в перечень заболеваний, которые являются основанием для освобождения учащихся от выпускных экзаменов, утверждаемый Министерством здравоохранения;

учащихся, проживающих или обучающихся в зоне радиационного загрязнения, выезжающих в организованном порядке на оздоровление либо санаторно-курортное лечение в сроки, установленные для проведения выпускных экзаменов;

учащихся, не явившихся на выпускные экзамены по уважительным причинам;

учащихся, не аттестованных за учебный год по одному-двум учебным предметам.

92. Тексты для выпускных экзаменов по учебным предметам, которые проводятся в другой срок в письменной форме, составляются структурными подразделениями областных (Минского городского) исполнительных комитетов, осуществляющими государственно-властные полномочия в сфере образования, на основании текстов, содержащихся в сборниках экзаменационных материалов по соответствующим учебным предметам, утверждаемых Министерством образования.
93. Организация проведения итоговой аттестации в другой срок осуществляется в соответствии с требованиями главы 7 настоящих Правил.
94. По результатам итоговой аттестации в другой срок на повторный год обучения остаются учащиеся, завершающие обучение на II ступени общего среднего образования, которые:

получили по учебным предметам (хотя бы по одному) 0 баллов, которые складываются из годовых и экзаменационных отметок;

не явились на выпускные экзамены (хотя бы на один) в установленные сроки.

ГЛАВА 9 ЗАВЕРШЕНИЕ ОБУЧЕНИЯ И ВОСПИТАНИЯ НА II И III СТУПЕНЯХ ОБЩЕГО СРЕДНЕГО ОБРАЗОВАНИЯ

95. Выпускники учреждений образования, имеющие положительные итоговые отметки по всем учебным предметам по завершении обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования, в том числе выпускники, которым выставлено по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» «зачтено», выпускники, которые не изучали отдельные учебные предметы по не зависящим от них причинам, отчисляются из учреждения образования с выдачей соответствующего документа об образовании.
96. Выпускникам учреждений образования, успешно прошедшим аттестацию по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования, выдается свидетельство об общем базовом образовании (свидетельство об общем базовом образовании с отличием), по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования – аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью) в соответствии с пунктами 3, 4 статьи 98 Кодекса Республики Беларусь об образовании.
97. Решение о завершении обучения и воспитания на II и III ступенях общего среднего образования и выдаче выпускникам свидетельств об общем базовом образовании (свидетельств об общем базовом образовании с отличием), аттестатов об общем среднем образовании (аттестатов об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью), о награждении похвальным листом, о выдаче справок об обучении принимается руководителем учреждения образования.
98. Награждение выпускника учреждения образования золотой или серебряной медалью осуществляется на общих основаниях, если он не изучал отдельные учебные предметы по не зависящим от него причинам или:

был освобожден от учебных занятий по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» (кроме выпускника специализированного по спорту класса, выпускника средней школы – училища олимпийского резерва), учебному предмету «Трудовое обучение»;

имеет по учебному предмету «Физическая культура и здоровье» отметку «зачтено» (кроме выпускника специализированного по спорту класса, выпускника средней школы – училища олимпийского резерва);

был освобожден от сдачи выпускных экзаменов.

99. Решение о выдаче выпускникам аттестатов об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью принимают отделы (управления) образования местных исполнительных и распорядительных органов в двухдневный срок с момента представления учреждениями образования необходимых документов и в письменной форме доводят до учреждений образования.
100. Для принятия решения о выдаче аттестата об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью учреждения образования представляют в отделы (управления) образования местных исполнительных и распорядительных органов по месту нахождения учреждения образования копии решения педагогического совета о представлении выпускников к получению аттестатов об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью, а также следующие документы на представляемых к награждению выпускников:

копии свидетельств об общем базовом образовании с отличием;

ведомости годовых отметок за период обучения на III ступени общего среднего образования, экзаменационных отметок, а также итоговых отметок, которые вносятся в аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью);

экзаменационные письменные работы.

Для проверки объективности оценивания экзаменационных письменных работ педагогическими работниками учреждений образования приказом руководителя отдела (управления) образования местного исполнительного и распорядительного органа создаются комиссии, состоящие из компетентных специалистов по соответствующим учебным предметам. Результаты проверки объективности оценивания экзаменационных письменных работ выпускников комиссия вносит в протокол выпускного экзамена. Протокол выпускного экзамена подписывается всеми членами комиссии по соответствующему учебному предмету, хранится в отделе (управлении) образования местных исполнительных и распорядительных органов. Копия протокола выпускного экзамена доводится до соответствующих учреждений образования.

Если отметка, выставленная экзаменационной комиссией учреждения образования, и отметка, выставленная комиссией, созданной отделом (управлением) образования местного исполнительного и распорядительного органа, не совпала, то в аттестат об общем среднем образовании (аттестат об общем среднем образовании особого образца с награждением золотой (серебряной) медалью) вносится отметка, выставленная комиссией, созданной отделом (управлением) образования местного исполнительного и распорядительного органа.

101. Золотые и серебряные медали, похвальные листы вручаются выпускникам одновременно с аттестатами об общем среднем образовании особого образца.
102. Учащимся, не завершившим освоение содержания образовательных программ общего среднего образования или обучавшимся в учреждении образования (иной организации, которой в соответствии с законодательством предоставлено право осуществлять образовательную деятельность), не прошедшем государственную аккредитацию, выдается справка об обучении в порядке, установленном Министерством образования.

ГЛАВА 10 ОСУЩЕСТВЛЕНИЕ ОЦЕНКИ ПОВЕДЕНИЯ УЧАЩИХСЯ ПРИ ПРОВЕДЕНИИ ПРОМЕЖУТОЧНОЙ И ИТОГОВОЙ АТТЕСТАЦИИ

103. При проведении промежуточной и итоговой аттестации осуществляется оценка поведения учащихся, которая выражается следующими характеристиками: «примерное», «удовлетворительное», «неудовлетворительное».

Оценка поведения учащихся осуществляется в соответствии с критериями поведения учащихся согласно приложению к настоящим Правилам.

104. Оценка поведения учащихся учреждений образования представляет собой результат воспитания, способ регулирования и стимулирования форм поведения учащихся, их саморазвития и самовоспитания, показатель эффективности идеологической и воспитательной работы в учреждении образования.
105. Поведение учащихся I–XI классов оценивается педагогическим работником, выполняющим функции классного руководителя.
106. Оценка поведения «примерное» выставляется учащимся, которые в полной мере выполняют основные требования, определенные уставом, правилами внутреннего распорядка учреждения образования, критериями поведения учащихся согласно приложению к настоящим Правилам.

Оценка поведения «удовлетворительное» выставляется учащимся, которые не в полной мере выполняют основные требования, определенные уставом, правилами внутреннего распорядка учреждения образования, критериями поведения учащихся согласно приложению к настоящим Правилам.

Оценка поведения «неудовлетворительное» выставляется учащимся, которые систематически не выполняют основные требования, определенные уставом, правилами внутреннего распорядка учреждения образования, критериями поведения учащихся согласно приложению к настоящим Правилам.

Оценка поведения «неудовлетворительное» может быть выставлена за совершение учащимся антиобщественных поступков, правонарушений и преступлений.

 

Приложение к Правилам проведения аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования

Критерии и показатели оценки поведения учащихся учреждений общего среднего образования

Критерии	Показатели
I–IV классы
Гражданственность	Знание государственной символики Республики Беларусь; уважительное отношение к государственной символике Республики Беларусь; активное участие в деятельности детских общественных объединений
Товарищество	Дружелюбные отношения с одноклассниками; умение проявлять взаимопомощь
Уважение к старшим	Вежливость; послушание; оказание посильной помощи
Доброта	Готовность помочь близким, друзьям, старшим; бережное отношение к животным
Честность	Искренность; правдивость; исполнение обещаний
Трудолюбие	Добросовестное отношение к своим обязанностям; участие в общественно полезном труде
Бережливость	Опрятный внешний вид; аккуратность; бережное отношение к своим вещам и школьному имуществу, окружающей среде и природным ресурсам
Дисциплинированность	Выполнение устава учреждения общего среднего образования, правил внутреннего распорядка учреждения общего среднего образования, правил поведения в общественных местах; отсутствие опозданий или пропусков по неуважительной причине; забота о своем здоровье и здоровье окружающих; исполнительность; добросовестное отношение к учебе
V–VI классы
Гражданственность	Знание государственной символики Республики Беларусь; уважительное отношение к государственной символике Республики Беларусь; активное участие в общественно значимых делах класса, учреждения общего среднего образования, деятельности детских общественных объединений
Товарищество и коллективизм	Стремление находиться в коллективе; дружелюбные взаимоотношения с одноклассниками; уважение и взаимопомощь
Уважение к старшим	Вежливость; послушание; оказание посильной помощи
Доброта	Готовность помочь одноклассникам, младшим товарищам; бережное отношение к животным
Честность	Искренность; правдивость; исполнение обещаний
Трудолюбие	Добросовестное отношение к своим обязанностям, участие в общественно полезном труде
Бережливость	Опрятный внешний вид; аккуратность; бережное отношение к своим вещам и школьному имуществу, окружающей среде и природным ресурсам
Дисциплинированность	Выполнение устава учреждения общего среднего образования, правил внутреннего распорядка учреждения общего среднего образования, правил поведения в общественных местах; отсутствие опозданий или пропусков по неуважительной причине; забота о своем здоровье и здоровье окружающих; исполнительность; добросовестное отношение к учебе
VII–IX классы
Гражданственность	Знание государственной символики Республики Беларусь; уважительное отношение к государственной символике Республики Беларусь; активное участие в общественно значимых делах класса, учреждения общего среднего образования, деятельности детских и молодежных общественных объединений
Товарищество и коллективизм	Дружелюбные взаимоотношения с одноклассниками; уважение и взаимопомощь; выполнение коллективных решений; выражение благодарности
Гуманность	Доброжелательные отношения с окружающими; уважение старших; готовность помочь одноклассникам, младшим товарищам
Честность и принципиальность	Искренность; правдивость; исполнение обещаний; способность осознавать и признавать свои ошибки; уметь прислушиваться к конструктивной критике товарищей или старших; критически относиться к результатам своего труда
Добросовестное отношение к труду	Добросовестное отношение к своим обязанностям; участие в общественно полезном труде и социально значимой деятельности, стремление выполнить ее качественно; вдумчивое отношение к выбору будущей профессии
Дисциплинированность	Выполнение устава учреждения общего среднего образования, правил внутреннего распорядка учреждения общего среднего образования, правил поведения в общественных местах; исполнительность; отсутствие опозданий или пропусков по неуважительной причине; выполнение поручений старших; настойчивость в достижении поставленной цели; забота о своем здоровье и здоровье окружающих; добросовестное отношение к учебе
Эстетическое развитие	Опрятный внешний вид; аккуратность; бережное отношение к своим вещам и имуществу учреждения общего среднего образования; стремление к самосовершенствованию; бережное отношение к окружающей среде и природным ресурсам
X–XI классы
Гражданственность	Знание государственной символики Республики Беларусь; уважительное отношение к государственной символике Республики Беларусь; участие в общественно значимых делах класса, учреждения общего среднего образования, деятельности молодежных общественных объединений; активная гражданская позиция
Товарищество и коллективизм	Дружелюбные взаимоотношения с одноклассниками; уважение и взаимопомощь; выполнение коллективных решений; выражение благодарности; умение отстаивать честь своего коллектива
Гуманность	Доброжелательные отношения с окружающими; уважение старших; толерантность к другим, готовность помочь одноклассникам, младшим товарищам
Честность и принципиальность	Искренность; правдивость; исполнение обещаний, единство слова и дела; устойчивость взглядов и убеждений; привычка открыто и корректно высказывать свое мнение, проявлять самокритичность, давать оценку антиобщественным поступкам
Добросовестное отношение к труду	Добросовестное отношение к своим обязанностям; участие в общественно полезном труде и социально значимой деятельности, стремление выполнить ее качественно; вдумчивое отношение к выбору будущей профессии
Дисциплинированность	Выполнение устава учреждения общего среднего образования, правил внутреннего распорядка учреждения общего среднего образования, правил поведения в общественных местах; исполнительность; соблюдение правил поведения в учреждении общего среднего образования, общественных местах; отсутствие опозданий или пропусков по неуважительной причине; выполнение поручений старших; настойчивость в достижении поставленной цели; забота о своем здоровье и здоровье окружающих; добросовестное отношение к учебе
Эстетическое развитие	Опрятный внешний вид; аккуратность; бережное отношение к своим вещам и имуществу учреждения общего среднего образования; стремление к самосовершенствованию; приобщение к общечеловеческим ценностям и духовно-нравственным традициям белорусского народа; бережное отношение к окружающей среде и природным ресурсам

 

 

свернуть

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь		Министерство образования Республики Беларусь
ПАСТАНОВА		ПОСТАНОВЛЕНИЕ
21 июня 2021 г. № 129 г.Мінск		г.Минск
О перечне учебных предметов, по которым проводятся выпускные экзамены, формах проведения выпускных экзаменов в 2021/2022 учебном году

 

 

На основании пункта 4 статьи 165 Кодекса Республики Беларусь об образовании Министерство образования Республики Беларусь ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Установить перечень учебных предметов, по которым проводятся выпускные экзамены, и формы проведения выпускных экзаменов в 2021/2022 учебном году:

1.1. по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования обязательными являются:

«Белорусский язык» в письменной форме;

«Русский язык» в письменной форме;

«Математика» в письменной форме;

1.2. для учащихся классов, в которых обучение и воспитание на II ступени общего среднего образования осуществляются на языке национального меньшинства – польском или литовском, наряду с учебными предметами, указанными в абзацах втором-четвертом подпункта 1.1 настоящего пункта, обязательным является «Польский язык» в письменной форме или «Литовский язык» в письменной форме;

1.3. для учащихся базовой школы – колледжа искусств, средней школы – колледжа искусств, гимназии – колледжа искусств по завершении обучения и воспитания на II ступени общего среднего образования наряду с учебными предметами, указанными в абзацах втором-четвертом подпункта 1.1 настоящего пункта, обязательным является выпускной экзамен по выбору по одному из учебных предметов, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств, который проводится в практической форме;

1.4. по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования обязательными являются:

«Математика» в письменной форме;

«Белорусский язык» или «Русский язык» по выбору учащегося в письменной форме;

«Иностранный язык» в устной форме;

«История Беларуси» в устной форме;

1.5. для учащихся классов, в которых обучение и воспитание на III ступени общего среднего образования осуществляются на языке национального меньшинства – польском или литовском, наряду с учебными предметами, указанными в абзацах втором–пятом подпункта 1.4 настоящего пункта, обязательным является «Польский язык» в письменной форме или «Литовский язык» в письменной форме;

1.6. для учащихся средней школы – колледжа искусств, гимназии – колледжа искусств по завершении обучения и воспитания на III ступени общего среднего образования наряду с учебными предметами, указанными в абзацах втором–пятом подпункта 1.4 настоящего пункта, обязательным является выпускной экзамен по выбору по одному из учебных предметов, содержание которых направлено на развитие способностей учащихся в области отдельных видов искусств, который проводится в практической форме.

2. Настоящее постановление вступает в силу с 1 сентября 2021 г.

 

Министр                                                                          И.В.Карпенко

 

 

 

 

 

свернуть

Зарегистрировано в Национальном реестре правовых актов

Республики Беларусь 23 марта 2012 г. N 8/25102

 

ПАСТАНОВА МIНIСТЭРСТВА АДУКАЦЫI РЭСПУБЛIКI БЕЛАРУСЬ

20 снежня 2011 г. N 283

 

АБ ЗАЦВЯРДЖЭННI ПАЛАЖЭННЯ АБ УСТАНОВЕ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9,

от 10.04.2014 N 38, от 27.11.2017 N 148, от 03.03.2018 N 10)

 

На падставе пункта 4 артыкула 19 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, абзаца другога падпункта 1.1 пункта 1 пастановы Савета Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь ад 19 лiпеня 2011 г. N 969 "О делегировании полномочий Правительства Республики Беларусь на принятие (издание) нормативных правовых актов в соответствии с Кодексом Республики Беларусь об образовании" Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ПАСТАНАЎЛЯЕ:

1. Зацвердзiць прыкладзенае Палажэнне аб установе агульнай сярэдняй адукацыi.
2. Дадзеная пастанова ўступае ў сiлу пасля яе афiцыйнага апублiкавання.

 

Мiнiстр

С.А.Маскевiч

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Мiнiстр абароны                     Мiнiстр аховы здароўя

Рэспублiкi Беларусь                 Рэспублiкi Беларусь

генерал-лейтэнант                           В.I.Жарко

        Ю.В.Жадобiн                 28.10.2011

24.11.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Намеснiк Мiнiстра культуры          Мiнiстр

Рэспублiкi Беларусь                 па надзвычайных сiтуацыях

        В.I.Кураш                   Рэспублiкi Беларусь

05.08.2011                                  У.А.Вашчанка

                                    17.08.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Мiнiстр прыродных рэсурсаў          Мiнiстр спорту i турызму

i аховы навакольнага асяроддзя      Рэспублiкi Беларусь

Рэспублiкi Беларусь                         А.Л.Качан

        У.Р.Цалка                   08.08.2011

08.08.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Першы намеснiк Мiнiстра             Мiнiстр унутраных спраў

працы i сацыяльнай абароны          Рэспублiкi Беларусь

Рэспублiкi Беларусь                         А.Н.Куляшоў

        П.П.Грушнiк                 17.08.2011

04.08.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Першы намеснiк                      Мiнiстр эканомiкi

Мiнiстра фiнансаў                   Рэспублiкi Беларусь

Рэспублiкi Беларусь                         М.Г.Снапкоў

        У.В.Амарын                  17.08.2011

20.12.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Старшыня Дзяржаўнага                Старшыня

пагранiчнага камiтэта               Брэсцкага абласнога

Рэспублiкi Беларусь                 выканаўчага камiтэта

        I.А.Рачкоўскi                       К.А.Сумар

20.12.2011                          08.08.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Першы намеснiк старшынi             Старшыня

Вiцебскага абласнога                Гомельскага абласнога

выканаўчага камiтэта                выканаўчага камiтэта

        У.Г.Навацкi                         У.А.Дворнiк

02.08.2011                          03.08.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Старшыня                            Старшыня

Гродзенскага абласнога              Мiнскага абласнога

выканаўчага камiтэта                выканаўчага камiтэта

        С.Б.Шапiра                          Б.В.Батура

08.08.2011                          03.08.2011

 

УЗГОДНЕНА                           УЗГОДНЕНА

Старшыня                            Старшыня

Магiлёўскага абласнога              Мiнскага гарадскога

выканаўчага камiтэта                выканаўчага камiтэта

        П.М.Руднiк                          М.А.Ладуцька

08.08.2011                          04.08.2011

 

 

 

 

 

                                                      ЗАЦВЕРДЖАНА

                                                      Пастанова

                                                      Мiнiстэрства адукацыi

                                                      Рэспублiкi Беларусь

                                                      20.12.2011 N 283

 

ПАЛАЖЭННЕ

АБ УСТАНОВЕ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9,

от 10.04.2014 N 38, от 27.11.2017 N 148, от 03.03.2018 N 10)

 

ГЛАВА 1

АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННI

 

1. Дадзеным Палажэннем вызначаецца парадак дзейнасцi ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi i прыёму (залiчэння) у iх асоб для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi, за выключэннем сувораўскага вучылiшча, кадэцкага вучылiшча, сярэдняй школы - вучылiшча алiмпiйскага рэзерву, калi iншае не ўстаноўлена Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь. Дадзенае Палажэнне абавязкова для прымянення iншымi ўстановамi адукацыi ў частцы арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi iмi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.
2. Установа агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляе сваю дзейнасць у адпаведнасцi з Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, дадзеным Палажэннем, iншымi актамi заканадаўства i яе статутам.
3. Прадметам дзейнасцi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляецца рэалiзацыя адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi, адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, адукацыйных праграм спецыяльнай адукацыi, адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi, адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых), праграмы выхавання i абароны праў i законных iнтарэсаў дзяцей, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы, праграмы выхавання дзяцей, якiя маюць патрэбу ў аздараўленнi.

Вiды ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi, адукацыйныя праграмы асноўнай адукацыi, адукацыйныя праграмы дадатковай адукацыi, праграмы выхавання, якiя рэалiзуюцца ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду, вызначаны артыкулам 156 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

4. Стварэнне, рэарганiзацыя i лiквiдацыя ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.
5. Дзяржаўная акрэдытацыя ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi на адпаведнасць заяўленаму вiду, пацвярджэнне дзяржаўнай акрэдытацыi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi на адпаведнасць заяўленаму вiду ажыццяўляюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.
6. Установа агульнай сярэдняй адукацыi ў частцы, якая не ўрэгулявана дадзеным Палажэннем, кiруецца:

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi i прыёму ў iх асоб для атрымання дашкольнай адукацыi;

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм сярэдняй спецыяльнай адукацыi i прыёму (залiчэння) у iх асоб для атрымання сярэдняй спецыяльнай адукацыi;

пры рэалiзацыi адукацыйных праграм спецыяльнай адукацыi заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм спецыяльнай адукацыi;

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi i прыёму ў iх асоб для атрымання дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi;

пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi адукацыйнага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых);

пры рэалiзацыi праграм выхавання заканадаўствам, якое вызначае парадак арганiзацыi выхаваўчага працэсу ва ўстановах адукацыi пры рэалiзацыi праграмы выхавання i абароны праў i законных iнтарэсаў дзяцей, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы, праграмы выхавання дзяцей, якiя маюць патрэбу ў аздараўленнi.

7. Аказанне медыцынскай дапамогi навучэнцам ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку i на ўмовах, устаноўленых заканадаўствам.
8. Статыстычная справаздачнасць установы агульнай сярэдняй адукацыi прадстаўляецца ў адпаведнасцi з заканадаўствам.
9. Установа агульнай сярэдняй адукацыi забяспечвае накапленне, улiк, захоўванне i выкарыстанне архiўных дакументаў у адпаведнасцi з патрабаваннямi заканадаўства ў сферы архiўнай справы i справаводства.
10. Установа агульнай сярэдняй адукацыi мае права ажыццяўляць эксперыментальную i iнавацыйную дзейнасць у адпаведнасцi з заканадаўствам.
11. Установа агульнай сярэдняй адукацыi мае права ажыццяўляць мiжнароднае супрацоўнiцтва ў адпаведнасцi з заканадаўствам.
12. Кантроль за забеспячэннем якасцi адукацыi ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.
13. Установа агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляе самакантроль за забеспячэннем якасцi адукацыi ў адпаведнасцi з заканадаўствам.
14. Фiнансаванне дзяржаўных i прыватных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi, ажыццяўленне дзейнасцi, якая прыносiць даходы, расходаванне сродкаў, атрыманых установамi агульнай сярэдняй адукацыi ад гэтай дзейнасцi, а таксама фармiраванне заснавальнiкамi матэрыяльна-тэхнiчнай базы ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi i забеспячэнне яе абнаўлення i развiцця ажыццяўляюцца ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

 

ГЛАВА 2

СТРУКТУРА ЎСТАНОВЫ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

15. Установа агульнай сярэдняй адукацыi можа мець у сваёй структуры адасобленыя падраздзяленнi i структурныя падраздзяленнi.
16. Да адасобленых падраздзяленняў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца фiлiял, прадстаўнiцтва, iншае адасобленае падраздзяленне, якiя ствараюцца i ажыццяўляюць сваю дзейнасць у парадку, устаноўленым заканадаўствам.
17. Да структурных падраздзяленняў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца бiблiятэка, iнтэрнат, аддзяленне, пункт карэкцыйна-педагагiчнай дапамогi, вучэбна-кансультацыйны пункт, вучэбна-вопытны ўчастак (гаспадарка), рэсурсны цэнтр, вытворчая (вучэбна-вытворчая) майстэрня, вучэбна-вытворчы камбiнат працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi, цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi, лагер, iншыя структурныя падраздзяленнi.

Структурнае падраздзяленне можа стварацца як адасобленае падраздзяленне.

Структурныя падраздзяленнi ствараюцца i ажыццяўляюць сваю дзейнасць у адпаведнасцi з заканадаўствам, дадзеным Палажэннем, статутам установы агульнай сярэдняй адукацыi, палажэннем аб адпаведным структурным падраздзяленнi, якое зацвярджаецца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi.

18. Установа агульнай сярэдняй адукацыi, за выключэннем школы-iнтэрната для дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў (далей - школа-iнтэрнат), гiмназii-iнтэрната, санаторнай школы-iнтэрната, вячэрняй школы, ясляў-сада - пачатковай школы, дзiцячага сада - пачатковай школы, мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi (далей - мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат), мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi, можа мець у сваёй структуры iнтэрнат.
19. Для арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, у структуры базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў, гiмназii - каледжа мастацтваў можа стварацца аддзяленне. Гэтае структурнае падраздзяленне ствараецца i ажыццяўляе дзейнасць у адпаведнасцi з Палажэннем аб ўстанове сярэдняй спецыяльнай адукацыi, зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 22 лiпеня 2011 г. N 106 "О некоторых вопросах среднего специального образования" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., N 107, 8/24152).
20. Вучэбна-вопытны ўчастак (гаспадарка) - структурнае падраздзяленне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, што ствараецца з мэтай забеспячэння:

правядзення практычных работ па асновах i тэхналогii вырошчвання раслiн у адпаведнасцi з вучэбнай праграмай вучэбнага прадмета "Працоўнае навучанне";

вырошчвання жывёл, назiрання за iх ростам i развiццём у адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў;

рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi па эколага-бiялагiчным профiлi;

правядзення навукова-даследчых вопытаў па заданнях навуковых i сельскагаспадарчых арганiзацый;

грамадска карыснай працы i практыкi.

21. У залежнасцi ад прадмета, мэт i задач дзейнасцi ў структуры вучэбна-вопытнага ўчастка (гаспадаркi) могуць стварацца наступныя падраздзяленнi:

ахаванага грунту - для вырошчвання агароднiны, кветкава-дэкаратыўных i пакаёвых раслiн, расады, размнажэння пладова-ягадных i дэкаратыўных раслiн у цяплiцах, парнiках, на ўцепленым грунце;

па вырошчваннi сельскагаспадарчых культур - для вырошчвання па сiстэме севазвароту гароднiны, бульбы, садавiны, пладова-ягадных культур i iншых сельскагаспадарчых культур i раслiн, расады кветкава-дэкаратыўных раслiн;

па вырошчваннi пладова-ягадных i дэкаратыўных культур - для вырошчвання саджанцаў пладовых i дэкаратыўных дрэў, ягадных i дэкаратыўных кустарнiкаў;

дэндралагiчнае - для стварэння калекцый дрэвавых i куставых раслiн;

заалагiчнае - для стварэння кутка жывой прыроды, што таксама можа ўключаць трусятнiк, птушнiк, пчальнiкi i iншыя аб'екты жывёлагадоўлi;

калекцыйнае - для вырошчвання i стварэння калекцый раслiн сартоў сельскагаспадарчых, кветкава-дэкаратыўных i сiстэматычных груп раслiн, распаўсюджаных лекавых раслiн;

па вырошчваннi кветкава-дэкаратыўных раслiн - для вырошчвання аднагадовых, двухгадовых, шматгадовых кветкава-дэкаратыўных раслiн, планiроўкi азелянення тэрыторыi ўстановы адукацыi i вывучэння асноў ландшафтнага дызайну;

экалагiчнае - для стварэння экалагiчнай сцежкi з мэтай вывучэння разнастайнасцi навакольнага асяроддзя.

Для ажыццяўлення дзейнасцi вучэбна-вопытнага ўчастка (гаспадаркi) установе агульнай сярэдняй адукацыi могуць прадастаўляцца зямельныя ўчасткi ў адпаведнасцi з Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб зямлi.

22. Рэсурсны цэнтр - структурнае падраздзяленне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, дзе канцэнтруюцца матэрыяльна-тэхнiчныя, педагагiчныя i iнфармацыйныя рэсурсы з мэтай iх эфектыўнага i рацыянальнага выкарыстання для iнавацыйнага развiцця ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi раёна (горада).
23. Асноўныя задачы рэсурснага цэнтра:

стварэнне медыятэкi, фармiраванне яе фонду сучаснымi вучэбнымi i iншымi выданнямi i забеспячэнне доступу да iх праз камп'ютарныя сеткi, уключаючы глабальную камп'ютарную сетку Iнтэрнэт;

удзел у вопытнай праверцы вучэбных выданняў, экспертызе сродкаў навучання, неабходных для рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi;

арганiзацыя i правядзенне канферэнцый, семiнараў, практыкумаў i iншых мерапрыемстваў для педагагiчных работнiкаў;

арганiзацыя i правядзенне вучэбных заняткаў па асобных тэмах вучэбных праграм па вучэбных прадметах, факультатыўных заняткаў;

арганiзацыя i правядзенне кансультацый для педагагiчных работнiкаў па пытаннях правядзення вучэбных заняткаў па асобных тэмах вучэбных праграм па вучэбных прадметах, факультатыўных заняткаў з выкарыстаннем адпаведных рэсурсаў рэсурснага цэнтра.

24. Вытворчая (вучэбна-вытворчая) майстэрня, вучэбна-вытворчы камбiнат працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi (далей - вучэбна-вытворчыя аб'екты) як структурныя падраздзяленнi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ствараюцца з мэтай ажыццяўлення навучання i выхавання па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, арганiзацыi грамадска карыснай працы, рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых).

Дзейнасць вучэбна-вытворчых аб'ектаў у частцы ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне", правядзення факультатыўных заняткаў у адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў па асновах выбару прафесii (далей - дапрафесiянальная падрыхтоўка), арганiзацыi грамадска карыснай працы, рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) вызначаецца ў адпаведнасцi з главой 14 дадзенага Палажэння.

25. Цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi як структурнае падраздзяленне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ствараецца з мэтай ажыццяўлення навучання i выхавання па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, ваенна-патрыятычнага выхавання вучняў i падрыхтоўкi iх да службы ва Узброеных Сiлах Рэспублiкi Беларусь, iншых войсках i воiнскiх фармiраваннях Рэспублiкi Беларусь.

Дзейнасць цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi ў частцы ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка", правядзення факультатыўных заняткаў у адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi вызначаецца ў адпаведнасцi з главой 15 дадзенага Палажэння.

26. Для арганiзацыi выхаваўчага працэсу пры рэалiзацыi праграмы выхавання дзяцей, якiя маюць патрэбу ў аздараўленнi, ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi, за выключэннем вячэрнiх школ, можа стварацца лагер.
27. Ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi ствараюцца сацыяльна-педагагiчная i псiхалагiчная службы, якiя дзейнiчаюць у адпаведнасцi з заканадаўствам.

 

ГЛАВА 3

НАВУЧЭНЦЫ ВА ЎСТАНОВЕ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI, IХ ПРАВЫ I АБАВЯЗКI

 

28. Навучэнцам ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляецца асоба, якая асвойвае змест аднаго з вiдаў адукацыйных праграм, што рэалiзуе ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi. Да навучэнцаў ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца выхаванцы, вучнi i слухачы.
29. Для мэт дадзенага Палажэння да выхаванца адносiцца асоба, якая асвойвае змест адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi.
30. Вучань - асоба, якая асвойвае змест аднаго з вiдаў адукацыйнай праграмы агульнай сярэдняй адукацыi, або адукацыйнай праграмы спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi, або адукацыйнай праграмы спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi для асоб з iнтэлектуальнай недастатковасцю, або адукацыйнай праграмы сярэдняй спецыяльнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай адукацыяй, або адукацыйнай праграмы дадатковай адукацыi дзяцей i моладзi.
31. Слухач - асоба, якая пры навучаннi i выхаваннi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi асвойвае змест адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых).
32. Правы i абавязкi навучэнцаў ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi ўстанаўлiваюцца Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, iншымi актамi заканадаўства, статутам i правiламi ўнутранага распарадку для навучэнцаў.

 

ГЛАВА 4

ПЕДАГАГIЧНЫЯ РАБОТНIКI, IНШЫЯ РАБОТНIКI ЎСТАНОВЫ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI, IХ ПРАВЫ I АБАВЯЗКI

 

33. Да педагагiчных работнiкаў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца асобы, якiя рэалiзуюць змест адукацыйных праграм, праграм выхавання, ажыццяўляюць навукова-метадычнае забеспячэнне адукацыi i (або) ажыццяўляюць кiраўнiцтва адукацыйнай дзейнасцю ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, яе структурнымi падраздзяленнямi.
34. Да iншых работнiкаў установы агульнай сярэдняй адукацыi адносяцца асобы, якiя ажыццяўляюць адмiнiстратыўна-гаспадарчыя, iнжынерна-тэхнiчныя, вытворчыя i iншыя дапаможныя функцыi.
35. Патрабаваннi, якiя прад'яўляюцца да педагагiчных работнiкаў, iх правы i абавязкi, правы i абавязкi iншых работнiкаў установы агульнай сярэдняй адукацыi ўстанаўлiваюцца Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, iншымi актамi заканадаўства, статутам i iншымi лакальнымi нарматыўнымi прававымi актамi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, iх працоўнымi дагаворамi.

 

ГЛАВА 5

КIРАВАННЕ ЎСТАНОВАЙ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

36. Кiраванне ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, iншымi актамi заканадаўства, у тым лiку дадзеным Палажэннем, статутам установы адукацыi, i будуецца на спалучэннi прынцыпаў адзiнаначалля i самакiравання.
37. Статут установы агульнай сярэдняй адукацыi зацвярджаецца заснавальнiкам у парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Установа агульнай сярэдняй адукацыi забяспечвае азнаямленне асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) пры залiчэннi ва ўстанову адукацыi з пасведчаннем аб дзяржаўнай рэгiстрацыi, статутам, сертыфiкатамi аб дзяржаўнай акрэдытацыi, а па iх патрабаваннi - i з вучэбна-праграмнай дакументацыяй.

38. Непасрэднае кiраўнiцтва ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляе кiраўнiк (дырэктар, начальнiк), якi назначаецца на пасаду i вызваляецца ад пасады заснавальнiкам.
39. Кiраўнiк установы агульнай сярэдняй адукацыi:

узначальвае ўстанову адукацыi, кiруе яе работай, забяспечвае ўзаемадзеянне з зацiкаўленымi;

нясе адказнасць за вынiкi работы ўстановы адукацыi ў адпаведнасцi з заканадаўствам;

дзейнiчае ад iмя ўстановы адукацыi без даверанасцi, прадстаўляе яе ва ўсiх арганiзацыях;

у межах сваёй кампетэнцыi выдае загады i дае ўказаннi, выкананне якiх абавязкова для ўсiх работнiкаў i навучэнцаў;

прымае на работу i звальняе педагагiчных i iншых работнiкаў установы адукацыi, заключае (працягвае, скасоўвае) з iмi працоўныя дагаворы (кантракты), прымяняе да iх меры заахвочвання, дысцыплiнарнага спагнання (для сярэдняй школы, якая знаходзiцца на тэрыторыi папраўчай установы, - па ўзгадненню з яе кiраўнiком);

зацвярджае структуру i штатны расклад установы адукацыi згодна з тыпавымi штатамi i зацверджанымi нарматывамi колькасцi работнiкаў у межах сродкаў, што выдзяляюцца на аплату працы;

арганiзуе работу ўстановы адукацыi па разглядзе зваротаў грамадзян i юрыдычных асоб, вядзеннi кнiгi заўваг i прапаноў, ажыццяўленнi адмiнiстрацыйных працэдур. Пры неабходнасцi ўносiць прапановы па такiх зваротах на разгляд заснавальнiка;

ажыццяўляе асабiсты прыём грамадзян i прадстаўнiкоў юрыдычных асоб;

ажыццяўляе iншыя паўнамоцтвы, прадугледжаныя заканадаўствам.

40. Асноўным органам самакiравання ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляецца савет, якi ўзначальвае кiраўнiк установы агульнай сярэдняй адукацыi.

Ва ўстанове агульнай сярэдняй адукацыi ствараецца педагагiчны савет i могуць стварацца папячыцельскi савет i бацькоўскi камiтэт.

Органы самакiравання ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ствараюцца i ажыццяўляюць сваю дзейнасць у адпаведнасцi з:

Палажэннем аб савеце ўстановы адукацыi, зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 18 лiпеня 2011 г. N 84 (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., N 95, 8/24039);

Палажэннем аб педагагiчным савеце ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, Палажэннем аб бацькоўскiм камiтэце ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, зацверджанымi пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 28 чэрвеня 2011 г. N 47 "Об утверждении положений о педагогическом совете учреждения общего среднего образования и родительском комитете учреждения общего среднего образования" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., N 124, 8/24340);

Палажэннем аб папячыцельскiм савеце ўстановы адукацыi, зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 25 лiпеня 2011 г. N 146 "Об утверждении Положения о попечительском совете учреждения образования" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., N 99, 8/24094).

 

ГЛАВА 6

АРГАНIЗАЦЫЯ АДУКАЦЫЙНАГА ПРАЦЭСУ ПРЫ РЭАЛIЗАЦЫI АДУКАЦЫЙНЫХ ПРАГРАМ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

41. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi арганiзуецца ў адпаведнасцi з устаноўленымi Кодэксам Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi асноўнымi патрабаваннямi да арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.
42. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў класах, у тым лiку класах з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi, класах iнтэграванага навучання i выхавання, спецыялiзаваных па спорце класах, вячэрнiх класах, групах (пры дзяленнi класа на групы) або iндывiдуальна.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

43. Для арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры навучаннi i выхаваннi на I, II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi вучнi, як правiла, аднаго ўзросту аб'ядноўваюцца ў клас. У выпадку, калi колькасць вучняў пры прыёме (залiчэннi) ва ўстанову адукацыi, якая рэалiзуе адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыi, перавышае ўстаноўленую пунктам 13 артыкула 158 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi напаўняльнасць класа, то ствараюцца некалькi класаў (паралельныя класы).

43-1. Класы (групы) з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi могуць стварацца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi.

Пералiк вучэбных прадметаў, якiя могуць вывучацца на павышаным узроўнi, вызначаецца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi па ўзгадненнi з заснавальнiкам установы агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведнасцi з тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду.

Класы (групы) з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi фармiруюцца з лiку асоб, якiя выказалi жаданне вывучаць на павышаным узроўнi асобныя вучэбныя прадметы i маюць па завяршэннi навучання i выхавання на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi па дадзеных вучэбных прадметах адзнакi не нiжэй за 7 балаў i сярэднi бал пасведчання аб агульнай базавай адукацыi не нiжэй за 6 балаў, на падставе заяў гэтых асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) на iмя кiраўнiка ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi.

(п. 43-1 введен постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

44. Спецыялiзаваныя па спорце класы могуць стварацца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi наступных вiдаў:

пачатковай школе;

базавай школе;

сярэдняй школе;

гiмназiях;

(абзац введен постановлением Минобразования от 10.04.2014 N 38)

лiцэях;

(абзац введен постановлением Минобразования от 10.04.2014 N 38)

сувораўскiм вучылiшчы;

кадэцкiм вучылiшчы;

школе-iнтэрнаце;

вучэбна-педагагiчным комплексе (акрамя базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў, гiмназii - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - вучылiшча алiмпiйскага рэзерву).

45. Вячэрнiя классы могуць стварацца ў сярэднiх школах, сярэднiх школах (фiлiялах дзяржаўных сярэднiх школ), што знаходзяцца на тэрыторыi папраўчых устаноў крымiнальна-выканаўчай сiстэмы Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, рэспублiканскiх унiтарных вытворчых прадпрыемстваў Дэпартамента выканання пакаранняў Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, лячэбна-працоўных прафiлакторыяў Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, i вучэбна-педагагiчных комплексах яслi-сад - сярэдняя школа, дзiцячы сад - сярэдняя школа.
46. Арганiзацыя адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў межах навучальнага года ажыццяўляецца па чвэрцях.
47. Для вучняў пры засваеннi зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ўстанаўлiваюцца канiкулы на працягу навучальнага года i летнiя канiкулы.

На працягу навучальнага года ўстанаўлiваюцца восеньскiя, зiмовыя i вясновыя канiкулы агульнай працягласцю не менш за 30 каляндарных дзён. Для вучняў I i II класаў у III чвэрцi (трэцi тыдзень лютага) устанаўлiваюцца канiкулы працягласцю не менш за 7 каляндарных дзён.

Працягласць летнiх канiкул павiнна быць не менш за 12 каляндарных тыдняў, а для вучняў IX класаў, якiя працягваюць атрыманне адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, - не менш за 10 каляндарных тыдняў.

Пачатак i заканчэнне чвэрцяў, канiкул вызначаюцца Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублiкi Беларусь не менш чым за год да пачатку навучальнага года.

48. Адукацыйны працэс пры навучаннi i выхаваннi на I, II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi арганiзуецца ў рэжыме шасцiдзённага школьнага тыдня, у якi ўваходзяць пяцiдзённы вучэбны тыдзень i адзiн дзень тыдня для правядзення з вучнямi спартыўна-масавых, фiзкультурна-аздараўленчых, iншых выхаваўчых мерапрыемстваў, арганiзацыi працоўнага навучання, у тым лiку вучэбных заняткаў на вучэбна-вытворчых аб'ектах, у мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце.
49. Асноўнай формай арганiзацыi адукацыйнага працэсу пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi з'яўляюцца вучэбныя заняткi: урок, назiранне, экскурсiя i iншыя заняткi. Дадаткова праводзяцца факультатыўныя, стымулюючыя, падтрымлiваючыя заняткi, кансультацыi (для вучняў, якiя атрымлiваюць агульную сярэднюю адукацыю ў завочнай форме атрымання адукацыi), заняткi па фiзiчнай рэабiлiтацыi, музычна-рытмiчныя заняткi (для вучняў санаторных школ-iнтэрнатаў), практыка, вучэбна-палявыя зборы, грамадска карысная праца.
50. Вучэбныя заняткi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi могуць праводзiцца па зменах у адпаведнасцi з патрабаваннямi санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў.
51. Рэжым арганiзацыi вучэбных заняткаў пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў санаторных школах-iнтэрнатах, вячэрнiх школах, вячэрнiх класах, сярэднiх школах (фiлiялах дзяржаўных сярэднiх школ), што знаходзяцца на тэрыторыi папраўчых устаноў крымiнальна-выканаўчай сiстэмы Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, рэспублiканскiх унiтарных вытворчых прадпрыемстваў Дэпартамента выканання пакаранняў Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, лячэбна-працоўных прафiлакторыяў Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, вызначаецца заснавальнiкамi з улiкам асаблiвасцяў дзейнасцi гэтых вiдаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi i асаблiвасцяў арганiзацыi адукацыйнага працэсу ў вячэрнiх класах.
52. У вячэрняй школе, вячэрнiх класах для вучняў, якiя навучаюцца ў завочнай форме атрымання адукацыi, у кожнай чвэрцi на працягу не больш за 10 працоўных дзён праводзяцца вучэбныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбным планам вячэрняй школы (завочная форма атрымання адукацыi), а ў перыяд памiж вучэбнымi заняткамi - факультатыўныя, стымулюючыя заняткi i кансультацыi. Тэрмiны правядзення вучэбных заняткаў у кожнай чвэрцi вызначаюцца штогод кiраўнiком установы адукацыi i даводзяцца да ведама ўдзельнiкаў адукацыйнага працэсу.
53. Навучанне i выхаванне пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляюцца на адной з дзяржаўных моў Рэспублiкi Беларусь.

Выбар мовы навучання i выхавання i вывучэнне моў пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляюцца ў адпаведнасцi з артыкулам 90 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi i iншымi актамi заканадаўства.

Часть исключена. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10.

54. Пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi класы дзеляцца:

на групу хлопчыкаў (юнакоў) i групу дзяўчынак (дзяўчат) пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" ў V - IX класах i па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" ў X i XI класах. У выпадку, калi магчыма арганiзаваць правядзенне вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" паасобна для хлопчыкаў (юнакоў) i дзяўчынак (дзяўчат) у iншых класах, то па рашэнню ўпраўлення (аддзела) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, узгодненаму з фiнансавым упраўленнем (аддзелам) гэтага мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, гэтыя класы дзеляцца таксама на адпаведныя групы. Дапускаецца ў спецыялiзаваных лiцэях дзяленне класаў на дзве групы пры напаўняльнасцi класа не менш за 20 вучняў мужчынскага полу пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" ў VII i VIII класах i па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" ў VII - XI класах;

на групу юнакоў i групу дзяўчат пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" ў X i XI класах;

на групы пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Замежная мова" з напаўняльнасцю кожнай групы не менш за дзевяць вучняў. Па рашэннi ўпраўлення (аддзела) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, узгодненым з фiнансавым упраўленнем (аддзелам) гэтага мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, дапускаецца дзяленне класа на групы з меншай напаўняльнасцю за кошт вучэбных гадзiн, якiя ўстаноўлены тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў;

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

на дзве групы ў базавых школах, сярэднiх школах, кадэцкiх вучылiшчах, яслях-садах - базавых школах, яслях-садах - сярэднiх школах, дзiцячых садах - базавых школах, дзiцячых садах - сярэднiх школах пры напаўняльнасцi класа не менш за 25 вучняў, школах-iнтэрнатах, санаторных школах-iнтэрнатах, вячэрнiх школах, вячэрнiх класах, гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, лiцэях, установах вышэйшай адукацыi, спецыялiзаваных лiцэях, сувораўскiх вучылiшчах, базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў пры напаўняльнасцi класа не менш за 20 вучняў пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбных прадметах:

"Iнфарматыка" - у VI - XI (XII) класах;

"Матэматыка" - пры правядзеннi практыкумаў па рашэнню задач у X i XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Матэматыка";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Фiзiка" - пры правядзеннi франтальных лабараторных работ у VII - XI (XII) класах, практыкумаў па рашэнню задач у X i XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Фiзiка";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Бiялогiя" - пры правядзеннi лабараторных i практычных работ у X - XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Бiялогiя";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Хiмiя" - пры правядзеннi практычных работ у VII - XI (XII) класах, лабараторных вопытаў у X i XI класах з вывучэннем на павышаным узроўнi вучэбнага прадмета "Хiмiя";

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

"Астраномiя" - пры правядзеннi астранамiчных назiранняў у XI (XII) класе;

на дзве групы ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў пры правядзеннi вучэбных заняткаў па вучэбных прадметах, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне асобных вiдаў мастацтва i па якiх адукацыйный працэс ажыццяўляецца не iндывiдуальна.

55. Вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне асобных вiдаў мастацтва у базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў i па якiх адукацыйны працэс ажыццяўляецца iндывiдуальна, вызначаюцца вучэбна-праграмнай дакументацыяй адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.
56. У базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў:

вучэбныя заняткi па вучэбных прадметах "Харавы клас", "Танец класiчны, народна-сцэнiчны, гiсторыка-бытавы або сучасны бальны", "Рытмiка", "Асновы сцэнiчнага руху", "Музычныя i тэатральныя гульнi" праводзяцца сумесна настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па адпаведным вучэбным прадмеце, i канцэртмайстрам (акампанiятарам);

вучэбныя заняткi па вучэбным прадмеце "Iгра на музычным iнструменце" (акрамя фартэпiяна) праводзяцца сумесна настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па гэтым вучэбным прадмеце, i канцэртмайстрам (акампанiятарам);

вучэбныя заняткi, на якiх ажыццяўляецца работа з жывой натуры па вучэбных прадметах "Жывапiс", "Малюнак", праводзяцца настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па гэтых вучэбных прадметах, з удзелам 2 натуршчыкаў (вучэбныя заняткi па выкананню партрэта, дэталяў галавы i дэталяў фiгуры (кiсць, ступня) i 1 натуршчыка (вучэбныя заняткi для ўсiх iншых пастановак).

57. У выпадку, калi колькасць вучняў у класе менш за ўстаноўленую пунктам 13 артыкула 158 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi напаўняльнасць класа, установа адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi можа ажыццяўляць дзяленне класаў на групы пры вывучэннi вучэбных прадметаў, акрэсленых у пункце 54 дадзенага Палажэння, за кошт вучэбных гадзiн, якiя ўстаноўлены тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў.
58. Пры наяўнасцi ў кожным з I - IV класаў не больш за шэсць вучняў вучэбныя заняткi па вучэбных прадметах "Фiзiчная культура i здароўе", "Музыка", "Выяўленчае мастацтва", "Працоўнае навучанне" праводзяцца адначасова з вучнямi I i II, II i III, III i IV або I i III, II i IV класаў або ў iншых аптымальных для ўстановы адукацыi варыянтах спалучэння вучняў розных класаў.
59. З мэтай выхавання ў вучняў адказных адносiн да асабiстай i грамадскай бяспекi i фармiравання вопыту бяспечнай жыццядзейнасцi на працягу навучальнага года праводзяцца факультатыўныя заняткi па асновах бяспекi жыццядзейнасцi ў адпаведнасцi з тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду, а з вучнямi, якiя навучаюцца ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi, што размешчаны на тэрыторыi радыяцыйнага забруджвання, праводзяцца факультатыўныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбнай праграмай факультатыўных заняткаў па радыяцыйнай бяспецы. У спецыялiзаваным лiцэi з вучнямi VII - XI класаў праводзяцца факультатыўныя заняткi, накiраваныя на атрыманне ведаў i ўменняў, неабходных для службы ў органах унутраных спраў або органах цi падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях. З мэтай забеспячэння атрымання вучнямi сувораўскiх вучылiшчаў першапачатковых ведаў i навыкаў у ваеннай справе, якiя неабходны для выбару прафесii, службы ва Узброеных Сiлах Рэспублiкi Беларусь, iншых войсках i воiнскiх фармiраваннях Рэспублiкi Беларусь, органах унутраных спраў, органах i падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях, на працягу навучальнага года з вучнямi VII - XI класаў праводзяцца ў шосты школьны дзень факультатыўныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбнай праграмай факультатыўных заняткаў па асновах ваеннай справы.

(п. 59 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

60. За кошт вучэбных гадзiн, што ўстаноўлены тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў, могуць праводзiцца ў шосты школьны дзень заняткi гульнявымi вiдамi спорту i можа рэалiзоўвацца адукацыйная праграма прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) для вучняў X - XI (XII) класаў. На правядзенне заняткаў гульнявымi вiдамi спорту выдзяляецца 1 вучэбная гадзiна на клас на тыдзень, а для асвойвання зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) - у рамках колькасцi вучэбных гадзiн, прадугледжанай тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях, але не больш за 6 вучэбных гадзiн у тыдзень.
61. Непаўналетнiя вучнi з улiкам погляду iх законных прадстаўнiкоў, зыходзячы са схiльнасцяў, жаданняў i стану здароўя могуць вывучаць асобныя вучэбныя прадметы на павышаным узроўнi на факультатыўных занятках у межах колькасцi вучэбных гадзiн на правядзенне факультатыўных заняткаў, устаноўленай тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду.

Факультатыўныя заняткi могуць быць прыродазнаўча-матэматычнай, гуманiтарнай, грамадазнаўчай, экалагiчнай, ваенна-патрыятычнай, музычнай, харэаграфiчнай, мастацкай, тэатральнай, спартыўнай i iншай накiраванасцi. Факультатыўныя заняткi музычнай, харэаграфiчнай i тэатральнай накiраванасцi могуць праводзiцца сумесна настаўнiкам, якi рэалiзуе змест адпаведнай вучэбнай праграмы факультатыўных заняткаў, i канцэртмайстрам (акампанiятарам).

Факультатыўныя заняткi, як правiла, праводзяцца да пачатку або пасля завяршэння ўрокаў. Факультатыўныя заняткi ў IX (X) - XI (XII) класах могуць праводзiцца ў шосты школьны дзень.

62. Для арганiзацыi факультатыўных, стымулюючых i падтрымлiваючых заняткаў, кансультацый (для вучняў, якiя атрымлiваюць агульную сярэднюю адукацыю ў завочнай форме атрымання адукацыi) вучнi, як правiла, аднаго або паралельных класаў аб'ядноўваюцца ў групу.

Напаўняльнасць групы для арганiзацыi заняткаў, названых у частцы першай гэтага пункта, павiнна складаць:

не менш за тры вучнi пры правядзеннi факультатыўных заняткаў ва ўстановах адукацыi, што размешчаны ў сельскiх населеных пунктах;

не менш за пяць вучняў пры правядзеннi факультатыўных заняткаў ва ўстановах адукацыi, што размешчаны ў гарадах i пасёлках гарадскога тыпу;

не менш за тры вучнi пры правядзеннi стымулюючых, падтрымлiваючых заняткаў i кансультацый (для вучняў, якiя атрымлiваюць агульную сярэднюю адукацыю ў завочнай форме атрымання адукацыi).

Дапускаецца ў пачатковай школе, базавай школе, сярэдняй школе, вучэбна-педагагiчным комплексе, за выключэннем базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў, гiмназii - каледжа мастацтваў, правядзенне iндывiдуальна падтрымлiваючых заняткаў, накiраваных на пераадольванне цяжкасцяў у вывучэннi вучэбных прадметаў "Беларуская мова" i "Руская мова", для непаўналетнiх замежных грамадзян i асоб без грамадзянства, якiя часова пражываюць у Рэспублiцы Беларусь, а таксама для непаўналетнiх грамадзян i асоб без грамадзянства, якiм прадастаўлены статус бежанца, дадатковая абарона або прытулак у Рэспублiцы Беларусь або якiя хадайнiчаюць аб прадастаўленнi статуса бежанца, дадатковай абароны або прытулку ў Рэспублiцы Беларусь.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

63. Па рашэнню заснавальнiка ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, у якой арганiзуюцца факультатыўныя заняткi музычнай, тэатральнай, харэаграфiчнай i мастацкай накiраванасцi, дапускаецца:

ажыццяўляць адукацыйны працэс iндывiдуальна пры засваеннi на факультатыўных занятках музычнай накiраванасцi зместу вучэбнай праграмы факультатыўных заняткаў для I - IX класаў, накiраванай на навучанне iгры на адпаведным музычным iнструменце. На кожнага вучня адводзiцца 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень;

ажыццяўляць адукацыйны працэс у групах з напаўняльнасцю не менш за два вучнi на факультатыўных занятках пры засваеннi зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў музычнай, тэатральнай i харэаграфiчнай накiраванасцi для I - IX класаў, накiраваных на фармiраванне музычнай культуры сродкамi вакальнага або музычна-iнструментальнага мастацтва, а таксама на фармiраванне харэаграфiчнай культуры, тэатральнай культуры сродкамi харэаграфiчнага мастацтва, тэатральнага мастацтва. На кожную групу вучняў з лiку вучняў аднаго або паралельных класаў адводзiцца 1 вучэбная гадзiна на тыдзень;

ажыццяўляць адукацыйны працэс у групах з напаўняльнасцю не менш за два вучнi пры засваеннi зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў мастацкай накiраванасцi для I - IX класаў, накiраваных на фармiраванне мастацкай культуры сродкамi выяўленчага, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва i дызайну. На кожную групу вучняў з лiку вучняў аднаго або паралельных класаў адводзiцца не больш за 3 вучэбныя гадзiны на тыдзень.

64. У выпадку, калi ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi не выкарыстоўвае па аб'ектыўных прычынах вызначаную тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду агульную колькасць вучэбных гадзiн, фiнансуемых з мясцовага бюджэту, за кошт гэтых вучэбных гадзiн па рашэнню ўпраўлення (аддзела) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа на базе асобных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi могуць быць арганiзаваны факультатыўныя заняткi для вучняў некалькiх устаноў агульнай сярэдняй адукацыi.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

65. Саставы груп для правядзення факультатыўных заняткаў пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi зацвярджаюцца загадам кiраўнiка ўстановы адукацыi (кiраўнiка ўстановы адукацыi, на базе якой арганiзаваны факультатыўныя заняткi для вучняў некалькiх устаноў агульнай сярэдняй адукацыi).
66. Штодзённая колькасць вучэбных заняткаў ва ўстанове адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi i iх паслядоўнасць вызначаюцца раскладам вучэбных заняткаў, што складаецца з улiкам патрабаванняў санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў. Расклад вучэбных заняткаў зацвярджаецца кiраўнiком установы адукацыi.
67. Факультатыўныя заняткi, у тым лiку факультатыўныя заняткi, названыя ў пункце 59 дадзенага Палажэння, а таксама заняткi па фiзiчнай рэабiлiтацыi, у тым лiку i па плаваннi, у санаторнай школе-iнтэрнаце плануюцца асобным раскладам, што зацвярджаецца кiраўнiком установы адукацыi, якая рэалiзуе адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыi.
68. Працягласць перапынкаў памiж вучэбнымi заняткамi i факультатыўнымi заняткамi (заняткамi па фiзiчнай рэабiлiтацыi, у тым лiку i па плаваннi, у санаторнай школе-iнтэрнаце), названымi ў пункце 67 дадзенага Палажэння, вызначаецца ўстановай адукацыi зыходзячы з канкрэтных умоў яе дзейнасцi, арганiзацыi харчавання вучняў i iх адпачынку ў адпаведнасцi з патрабаваннямi санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў.
69. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi для адораных i таленавiтых вучняў, а таксама для вучняў, якiя па ўважлiвых прычынах пастаянна або часова на працягу навучальнага года не могуць наведваць вучэбныя заняткi i праходзiць ва ўстаноўленыя тэрмiны атэстацыю, можа ажыццяўляцца iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам.

Пры арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам вучань можа асвойваць самастойна змест асвойваемай iм адукацыйнай праграмы агульнай сярэдняй адукацыi часткова або поўнасцю.

70. Для вырашэння пытання аб арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам вучань (законны прадстаўнiк непаўналетняга вучня) падае заяву на iмя кiраўнiка ўстановы адукацыi.

Рашэнне аб арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам (аб адмове ў арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам) кiраўнiк установы адукацыi прымае на працягу дзесяцi каляндарных дзён з дня падачы заявы вучнем (законным прадстаўнiком непаўналетняга вучня).

71. Рашэнне аб тэрмiнах i формах правядзення атэстацыi вучня, якi асвойвае змест адной з адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам, прымаецца ўстановай адукацыi i даводзiцца да ведама вучня або законнага прадстаўнiка непаўналетняга вучня ў пiсьмовай форме на працягу пяцi каляндарных дзён з дня прыняцця кiраўнiком установы адукацыi рашэння аб арганiзацыi адукацыйнага працэсу iндывiдуальна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам.
72. Вучань, якi асвойвае змест адной з адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам, лiчыцца ў спiсах вучняў установы адукацыi. У класным журнале ў графе аб наведваннi вучнямi вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце (вучэбных прадметах), па якiм матэрыял у адпаведнасцi з вучэбнай праграмай ён асвойвае самастойна, робiцца запiс - "вывучае самастойна ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам".
73. Арганiзацыя адукацыйнага працэсу вучня ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам можа быць спынена:

па заяве вучня або законнага прадстаўнiка непаўналетняга вучня;

па рашэнню ўстановы адукацыi, калi вучань па вынiках атэстацыi атрымаў гадавую адзнаку 0 (нуль) балаў па адным з вучэбных прадметаў, па якiм матэрыял у адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам ён асвойваў самастойна.

74. Рашэнне аб спыненнi арганiзацыi адукацыйнага працэсу вучня ў адпаведнасцi з iндывiдуальным вучэбным планам прымаецца кiраўнiком установы адукацыi i ў тыднёвы тэрмiн даводзiцца да ведама вучня або законнага прадстаўнiка непаўналетняга вучня.
75. Выхаваўчую работу з вучнямi класа ўстановы адукацыi пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi арганiзуе настаўнiк, якi выконвае абавязкi класнага кiраўнiка.
76. Па завяршэнню навучальнага года:

з вучнямi X класа, за выключэннем вучняў X класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыi, што размешчаны на тэрыторыi радыяцыйнага забруджвання, санаторных школ-iнтэрнатаў, вячэрнiх школ, вячэрнiх класаў, праводзяцца абавязковыя 5-дзённыя вучэбна-палявыя зборы (юнакi) i 5-дзённая медыцынская практыка (дзяўчаты), на якiя выдзяляецца па 30 вучэбных гадзiн. Правядзенне вучэбна-палявых збораў, медыцынскай практыкi для вучняў устаноў адукацыi, якiя не маюць у сваёй структуры цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi, арганiзуецца ў цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi iншых устаноў агульнай сярэдняй адукацыi або ў мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi ў парадку, вызначаным аддзеламi (упраўленнямi) адукацыi мясцовых выканаўчых i распарадчых органаў па ўзгадненню з раённым (гарадскiм) ваенным камiсарыятам, начальнiкамi воiнскiх гарнiзонаў i камандзiрамi воiнскiх часцей, кiраўнiцтвам арганiзацый аховы здароўя;

з вучнямi V - VIII класаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi, якiя маюць вучэбна-вопытныя ўчасткi (гаспадаркi), на працягу 5 дзён па 3 вучэбныя гадзiны на дзень праводзiцца працоўная практыка (усяго 15 вучэбных гадзiн на клас). Тэрмiны, парадак арганiзацыi працоўнай практыкi, зыходзячы з мясцовых умоў, вызначае кiраўнiк установы агульнай сярэдняй адукацыi;

з вучнямi V - VIII класаў базавых школ - каледжаў мастацтваў, вучнямi сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў, гiмназiй - каледжаў мастацтваў, якiя вывучаюць вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва, праводзiцца творчая практыка працягласцю 5 дзён па 3 вучэбныя гадзiны на дзень (усяго 15 вучэбных гадзiн на клас). Тэрмiны, парадак арганiзацыi творчай практыкi зыходзячы з мясцовых умоў вызначае кiраўнiк вучэбна-педагагiчнага комплексу.

77. Агульная колькасць вучэбных гадзiн, якая фiнансуецца з рэспублiканскага i (або) мясцовых бюджэтаў на правядзенне вучэбных заняткаў (заняткаў), пры распрацоўцы вучэбнага плана ўстановы адукацыi, якая рэалiзуе адукацыйныя праграмы агульнай сярэдняй адукацыi, павялiчваецца яе заснавальнiкам у наступных выпадках:

правядзення вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" з вучнямi, якiя па стану здароўя аднесены да спецыяльнай групы. На групу выдзяляецца 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень;

дзялення класаў на групы ў адпаведнасцi з пунктам 54 дадзенага Палажэння;

прадаўжэння вывучэння вучнямi V - XI (XII) класаў раней вывучаемай замежнай мовы, якая не вывучаецца ў дадзенай установе адукацыi, пры наяўнасцi ў кожным класе ад аднаго да пяцi вучняў. На вывучэнне раней вывучаемай замежнай мовы выдзяляецца не менш за 3 вучэбныя гадзiны на тыдзень на клас. Вучнi, якiя працягваюць вывучаць раней вывучаемую замежную мову, не ўлiчваюцца пры вызначэннi колькасцi груп пры дзяленнi адпаведнага класа на групы для правядзення вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Замежная мова";

выдзялення вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара) з разлiку 100 працэнтаў часу, адведзенага на правядзенне музычна-рытмiчных заняткаў у санаторнай школе-iнтэрнаце;

выдзялення вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара), натуршчыкаў у базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, гiмназiях - каледжах мастацтваў з разлiку:

100 працэнтаў часу, што вызначаны вучэбным планам адпаведнага вучэбна-педагагiчнага комплексу на вывучэнне вучэбных прадметаў "Iгра на музычным iнструменце" (акрамя фартэпiяна); "Харавы клас", "Ансамблевы клас (вакальны)", "Ансамблевы клас (iнструментальны)", "Танец класiчны, народна-сцэнiчны, гiсторыка-бытавы або сучасны бальны", "Рытмiка", "Асновы сцэнiчнага руху", "Музычныя i тэатральныя гульнi";

100 працэнтаў часу, што вызначаны адпаведным вучэбна-педагагiчным комплексам у адпаведнасцi з вучэбнай праграмай па вучэбных прадметах "Жывапiс", "Малюнак" на правядзенне вучэбных заняткаў, на якiх ажыццяўляецца работа з жывой натуры;

выдзялення вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара) з разлiку 100 працэнтаў часу, адведзенага на правядзенне факультатыўных заняткаў музычнай, тэатральнай, харэаграфiчнай накiраванасцi ў адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi названых факультатыўных заняткаў i арганiзаваных у групах, напаўняльнасць якiх устаноўлена ў абзацах другiм i трэцiм частцы другой пункта 62 дадзенага Палажэння;

выдзялення вучэбных гадзiн на правядзенне факультатыўных заняткаў музычнай, тэатральнай, харэаграфiчнай i мастацкай накiраванасцi ў адпаведнасцi з пунктам 63 дадзенага Палажэння i вучэбных гадзiн для канцэртмайстра (акампанiятара) з разлiку 100 працэнтаў часу, адведзенага на навучанне iгры на музычным iнструменце (акрамя фартэпiяна), на фармiраванне музычнай культуры сродкамi вакальнага або музычна-iнструментальнага мастацтва, а таксама на фармiраванне харэаграфiчнай культуры, тэатральнай культуры сродкамi харэаграфiчнага мастацтва, тэатральнага мастацтва ў адпаведнасцi з абзацамi другiм i трэцiм пункта 63 дадзенага Палажэння;

выдзялення вучэбных гадзiн на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбных дысцыплiнах "Ваджэнне трактароў", "Ваджэнне аўтамабiля", што вызначаны тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях "Вадзiцель колавых трактароў катэгорыi "A", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "В", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B" i "C" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых);

правядзення вучэбна-палявых збораў, практыкi (медыцынскай, працоўнай, творчай) у адпаведнасцi з пунктам 76 дадзенага Палажэння;

правядзення грамадска карыснай працы з разлiку 1 вучэбная гадзiна на тыдзень у III - VIII класах i 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень у IX - XI класах.

 

ГЛАВА 7

ПРЫЁМ АСОБ ДЛЯ АТРЫМАННЯ АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

78. Прыём асоб ва ўстанову адукацыi для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з кантрольнымi лiчбамi прыёму, патрабаваннямi да напаўняльнасцi класаў, устаноўленымi пунктам 13 артыкула 158 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, санiтарных нормаў, правiлаў i гiгiенiчных нарматываў.
79. Прыём асобы для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца на падставе яе заявы пры прад'яўленнi ёю пасведчання аб нараджэннi або дакумента, якi сведчыць пра асобу, i медыцынскай даведкi аб стане здароўя, калi iншае не прадугледжана артыкулам 159 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi i дадзеным Палажэннем. Ад iмя непаўналетняга заява можа быць пададзена яго законным прадстаўнiком.
80. Пасведчаннем аб агульнай базавай адукацыi пацвярджаецца атрыманне асобай агульнай базавай адукацыi, якая дае права на працяг адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў X класе.

Дапускаецца пры прыёме ў X вячэрнi клас устаноў адукацыi, названых у пункце 45 дадзенага Палажэння, або ў X клас вячэрняй школы асобы, якая асвойвае ва ўстанове адукацыi змест адукацыйнай праграмы прафесiянальна-тэхнiчнай адукацыi, што забяспечвае атрыманне квалiфiкацыi рабочага (служачага) без атрымання агульнай сярэдняй адукацыi), пацвярджаць копiяй пасведчання аб агульнай базавай адукацыi атрыманне гэтай асобай агульнай базавай адукацыi. Пры гэтым факт атрымання прафесiянальна-тэхнiчнай адукацыi ва ўстанове адукацыi пацвярджаецца даведкай аб тым, што грамадзянiн з'яўляецца навучэнцам установы адукацыi з указаннем адукацыйнай праграмы прафесiянальна-тэхнiчнай адукацыi, змест якой ён асвойвае.

81. Ведамасцю гадавых адзнак з класнага журнала за апошнi год навучання i выхавання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi пацвярджаецца атрыманне асобай пачатковай адукацыi, якая дае права на працяг адукацыi на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi пры прыёме ў V клас.
82. Даведкай аб навучаннi пацвярджаецца частковае засваенне асобай зместу адукацыйнай праграмы:

пачатковай адукацыi пры прыёме ў II - IV класы;

базавай адукацыi пры прыёме ў VI - IX класы;

сярэдняй адукацыi пры прыёме ў XI (XII) клас;

спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi пры прыёме ў II - IX (X) i XI (XII) класы, а таксама пры прыёме ў XI i XII (XII i XIII) класы вячэрняй школы i вячэрнiя класы.

83. Пасведчанне аб агульнай базавай адукацыi, даведка аб навучаннi прад'яўляюцца асобай, а ведамасць гадавых адзнак з класнага журнала за апошнi год навучання i выхавання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi перадаецца ўстановай адукацыi, у якой гэта асоба атрымала пачатковую адукацыю, па запыце ўстановы адукацыi, у якую асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) падала заяву пры прыёме ў V клас. Ведамасць гадавых адзнак з класнага журнала за апошнi год навучання i выхавання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi можа прад'яўляцца асобай.
84. Асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы), якая выказала жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназii, гiмназii-iнтэрнаце, гiмназii - каледжы мастацтваў, лiцэi, ва ўстанове вышэйшай адукацыi, акрамя дакументаў, пералiчаных у пункце 79 дадзенага Палажэння, падае ў прыёмную камiсiю адпаведнай установы адукацыi:

пасведчанне аб агульнай базавай адукацыi;

дакументы, што пацвярджаюць права асобы на льготы пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi (пры наяўнасцi права на льготы).

(п. 84 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

85. Прыём асобы з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця ва ўстанову адукацыi для засваення зместу адукацыйнай праграмы спецыяльнай адукацыi на ўзроўнi агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца на падставе заключэння дзяржаўнага цэнтра карэкцыйна-развiваючага навучання i рэабiлiтацыi i ў парадку, устаноўленым для прыёму асоб ва ўстановы адукацыi для засваення зместу адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi.
86. Прыём асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Асобы, якiя маюць льготы пры прыёме ў гiмназii, гiмназii-iнтэрнаты, гiмназii - каледжы мастацтваў, залiчваюцца для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў у адпаведнасцi з заканадаўствам.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Прыём асоб для атрымання базавай адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца без уступных iспытаў.

(часть третья п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Асобы, якiя атрымалi пачатковую адукацыю ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, па iх жаданнi працягваюць навучанне ў гэтых гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.

(часть четвертая п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Прыём асоб для атрымання базавай адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе на падставе праверкi iх здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва.

(часть пятая п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Асобы, што атрымалi агульную базавую адукацыю ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў, па iх жаданнi працягваюць навучанне ў гэтых гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi без уступных iспытаў i праверкi здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва.

(часть шестая п. 86 введена постановлением Минобразования от 03.03.2018 N 10)

87. Прыём асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi ажыццяўляецца па конкурсе на падставе ўступных iспытаў.

Без уступных iспытаў пры паступленнi ў лiцэi, установы вышэйшай адукацыi для атрымання сярэдняй адукацыi залiчваюцца пераможцы (дыпломы I, II, III ступенi) рэспублiканскай алiмпiяды па вучэбным прадмеце, праведзенай Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублiкi Беларусь у навучальным годзе, што завяршыўся ў год прыёму, для якiх па гэтым вучэбным прадмеце вызначаны ўступны iспыт.

Пераважнае права пры роўнай колькасцi балаў, набраных на ўступных iспытах, на залiчэнне ў лiцэi, установы вышэйшай адукацыi ў парадку пералiчэння маюць:

пераможцы (дыпломы I, II, III ступенi) трэцяга этапа рэспублiканскай алiмпiяды па вучэбным прадмеце, праведзенай Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублiкi Беларусь у навучальным годзе, што завяршыўся ў год прыёму, для якiх па гэтым вучэбным прадмеце вызначаны ўступны iспыт;

асобы, якiя маюць болей высокi сярэднi бал пасведчання аб агульнай базавай адукацыi;

асобы, якiя маюць у пасведчаннi аб агульнай базавай адукацыi болей высокi сярэднi бал па вучэбных прадметах, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты.

88. Прыём асоб для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, пачатковай адукацыi, базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў сярэднiх школах - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе на падставе праверкi iх здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.
89. Уступныя iспыты могуць праводзiцца ў пiсьмовай, вуснай формах, а таксама ў спалучэннi вуснай (тэарэтычныя пытаннi) i практычнай (практычныя заданнi) формах, а праверка здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме асоб для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў - у практычнай форме, а таксама ў спалучэннi вуснай (тэарэтычныя пытаннi) i практычнай (практычныя заданнi) формаў.

Асаблiвасцi правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, а таксама парадак распрацоўкi заданняў для iх правядзення вызначаны ў адпаведных главах дадзенага Палажэння.

90. Пераздача ўступных iспытаў пры прыёме асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi, а таксама пры прыёме асоб для атрымання сярэдняй адукацыi на свабодныя месцы ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў не дапускаецца.

Паўторнае правядзенне праверкi здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў не дапускаецца.

(п. 90 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

91. Асоба, якая не з'явiлася на ўступны iспыт па адным з вучэбных прадметаў (на праверку здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва) па ўважлiвай прычыне (хвароба або iншыя непрадбачаныя абставiны, якiя перашкаджаюць ўдзелу ва ўступным iспыце, у праверцы здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва, што пацверджаны дакументальна), мае права здаць яго (прайсцi праверку здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва) у рэзервовы дзень.
92. Вынiкi ўступных iспытаў пры прыёме асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi, а таксама для атрымання сярэдняй адукацыi на свабодныя месцы ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў, ацэньваюцца па дзесяцiбальнай шкале з выстаўленнем адзнак ад 1 (аднаго) да 10 (дзесяцi) балаў у адпаведнасцi з нормамi ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў па адпаведных вучэбных прадметах.

(п. 92 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

93. Па вынiках праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме асоб, якiя выказалi жаданне ўдзельнiчаць у конкурсе для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, пачатковай адукацыi, базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, выяўляецца ўзровень iх здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтваў.

Выяўленне ўзроўню здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з крытэрыямi, што зацвярджаюцца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.

Залiчваюцца для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi ў базавыя школы - каледжы мастацтваў, для атрымання пачатковай адукацыi, базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў сярэднiя школы - каледжы мастацтваў асобы з больш высокiм узроўнем здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

94. Исключен.

(п. 94 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

95. Для атрымання агульнай сярэдняй адукацыi ва ўстановах адукацыi, за выключэннем школ-iнтэрнатаў, санаторных школ-iнтэрнатаў, асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) падае заяву на iмя кiраўнiка ўстановы адукацыi ў перыяд з 12 чэрвеня па 28 жнiўня года прыёму пры прыёме ў I - XI класы (у тым лiку пры прыёме для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых жа ўстановах агульнай сярэдняй адукацыi, а таксама пры прыёме ў X - XII (XI - XIII) класы вячэрняй школы i вячэрнiя класы), за выключэннем выпадкаў, указаных у частцы другой дадзенага пункта.

Заява падаецца асобай (законным прадстаўнiком непаўналетняй асобы):

у перыяд з 25 мая па 1 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў V клас гiмназiй - каледжаў мастацтваў;

у перыяд з 12 чэрвеня па 15 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў X клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

у перыяд з 12 чэрвеня па 1 жнiўня пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў, VI - XI класы гiмназiй - каледжаў мастацтваў, у XI клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

у перыяд з 12 чэрвеня па 1 жнiўня года прыёму пры прыёме ў I (V) клас базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў, пры прыёме для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, а таксама пры прыёме на свабодныя месцы ў X i XI класы сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў.

Асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) у заяве ўказвае:

вучэбныя прадметы, якiя жадае вывучаць на павышаным узроўнi ў адпаведнасцi з вучэбным планам дадзенай установы агульнай сярэдняй адукацыi (пры наяўнасцi);

галiну асобнага вiду мастацтва, у якой асоба жадае развiваць здольнасцi ў адпаведнасцi з вучэбным планам гiмназii - каледжа мастацтваў;

галiну асобнага вiду мастацтва, у якой асоба жадае развiваць здольнасцi ў адпаведнасцi з вучэбным планам базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў.

Пры прыёме ў вячэрнюю школу (вячэрнiя класы) асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) у заяве ўказвае форму атрымання агульнай сярэдняй адукацыi або спецыяльнай адукацыi.

(п. 95 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

96. Прыём дакументаў ад асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб), якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў дзяржаўнай ўстанове адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта", па рашэнню рэктара Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта, узгодненаму з Мiнiстэрствам адукацыi Рэспублiкi Беларусь, можа праводзiцца ў iншыя тэрмiны, чым вызначаныя ў абзацы трэцiм часткi другой пункта 95 дадзенага Палажэння.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

97. Для арганiзацыi прыёму асоб для атрымання адпаведнай адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў, лiцэях, установах вышэйшай адукацыi, базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва i фармiравання па iх вынiках кантынгенту вучняў ствараецца прыёмная камiсiя.

Састаў прыёмнай камiсii фармiруецца з лiку педагагiчных работнiкаў установы адукацыi, правы i абавязкi яе членаў вызначае кiраўнiк, якi з'яўляецца старшынёй прыёмнай камiсii. Ва ўстанове вышэйшай адукацыi старшынёй прыёмнай камiсii можа быць упаўнаважаная яе кiраўнiком асоба.

Састаў прыёмнай камiсii зацвярджаецца загадам кiраўнiка ўстановы адукацыi не пазней чым за два тыднi да пачатку ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

З лiку членаў прыёмнай камiсii прызначаюцца намеснiк старшынi, сакратар, старшынi экзаменацыйных i апеляцыйных камiсiй.

Для правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва ствараюцца экзаменацыйныя камiсii, а для разгляду пiсьмовых заяў асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) аб пераглядзе адзнакi па вынiках уступных iспытаў, якiя праводзiлiся ў пiсьмовай форме, праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва (далей - апеляцыi) у выпадку нязгоды з выстаўленай адзнакай - апеляцыйныя камiсii. Саставы экзаменацыйных i апеляцыйных камiсiй зацвярджае старшыня прыёмнай камiсii.

У састаў экзаменацыйных камiсiй уключаюцца найбольш квалiфiкаваныя педагагiчныя работнiкi, якiя рэалiзуюць змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па вучэбных прадметах, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты, а ў састаў экзаменацыйных камiсiй для праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва - педагагiчныя работнiкi, якiя рэалiзуюць змест адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi па вучэбных прадметах, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

У выпадку, калi ў гiмназii, гiмназii - каледжы мастацтваў функцыянуюць I - IV класы або ажыццяўляецца рэпетытарства (кансультатыўныя паслугi) па вучэбных прадметах, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты, не дапускаецца ўключаць у саставы экзаменацыйных камiсiй педагагiчных работнiкаў, якiя рэалiзавалi змест адукацыйнай праграмы пачатковай адукацыi ў IV класе або ажыццяўлялi рэпетытарства (кансультатыўныя паслугi) па гэтых вучэбных прадметах.

98. Прыёмная камiсiя забяспечвае:

прыём дакументаў, iх рэгiстрацыю i захоўванне на перыяд правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва i залiчэння;

арганiзацыю i правядзенне ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва;

фармiраванне экзаменацыйных, апеляцыйных камiсiй i арганiзацыю кантролю за iх дзейнасцю;

складанне схем нумарацыi месцаў у аўдыторыях, схем размеркавання варыянтаў заданняў i падрыхтоўку iншых неабходных матэрыялаў (нумароў, указальнiкаў, спiсаў асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе пры прыёме ў адпаведную ўстанову адукацыi);

размеркаванне асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе пры прыёме ў адпаведную ўстанову адукацыi, для здачы ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, па аўдыторыях;

размеркаванне зкзаменацыйных камiсiй для прыёму ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва па аўдыторыях;

стварэнне пры неабходнасцi спецыяльных умоў для правядзення ўступных iспытаў для асоб з асаблiвасцямi псiхафiзiчнага развiцця, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе пры прыёме ў адпаведную ўстанову адукацыi для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi, з улiкам асаблiвасцяў iх псiхафiзiчнага развiцця;

падрыхтоўку тытульных лiстоў i лiстоў-укладышаў са штампам установы адукацыi для выканання заданняў уступных iспытаў, якiя праводзяцца ў пiсьмовай форме, практычных заданняў уступных iспытаў, якiя праводзяцца ў спалучэннi вуснай i практычнай формаў, а таксама для выканання заданняў пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва;

выкананне iншых функцый, прадугледжаных у адпаведных главах дадзенага Палажэння.

У сваёй дзейнасцi экзаменацыйныя i апеляцыйныя камiсii ўстановы адукацыi падпарадкоўваюцца прыёмнай камiсii.

99. Члены прыёмнай, экзаменацыйных i апеляцыйных камiсiй павiнны выконваць ускладзеныя на прыёмную камiсiю, экзаменацыйныя i апеляцыйныя камiсii абавязкi ў адпаведнасцi з патрабаваннямi дадзенага Палажэння i iншых прававых актаў Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь.
100. Прыёмная камiсiя па пытаннях, што аднесены да яе кампетэнцыi, прымае рашэннi, якiя афармляюцца пратаколамi. Пратаколы прыёмнай камiсii падпiсваюцца старшынёй i сакратаром прыёмнай камiсii.

Прыёмная камiсiя, ажыццяўляючы свае паўнамоцтвы, правамочна прымаць рашэннi пры наяўнасцi не менш за дзве трэцiя ад колькасцi яе членаў. Рашэннi прымаюцца адкрытым галасаваннем простай большасцю галасоў.

У выпадку роўнай колькасцi галасоў "за" i "супраць" прынятым лiчыцца рашэнне, за якое прагаласаваў старшыня прыёмнай камiсii.

101. Асобы, якiя прымаюць удзел у конкурсе, выконваюць заданнi ўступных iспытаў, што праводзяцца ў пiсьмовай форме (далей - пiсьмовыя работы), заданнi пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва, што праводзяцца ў практычнай форме (далей - работы ў галiне выяўленчага мастацтва), на лiстах-укладышах са штампам установы адукацыi.

Асоба, якая не паспела выканаць у вызначаны час пiсьмовую работу, аддае яе незакончанай разам з чарнавiком старшынi экзаменацыйнай камiсii або па яго даручэнню iншаму члену экзаменацыйнай камiсii. Па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii частка пiсьмовай работы, якая выканана толькi на чарнавiку, правяраецца i ацэньваецца.

Пiсьмовыя работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, шыфруюцца пасля завяршэння ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце, якi праводзiцца ў пiсьмовай форме (праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва).

102. Праверка i ацэньванне пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, ажыццяўляецца пад шыфрам без указання iх прозвiшча членамi экзаменацыйных камiсiй у памяшканнi ўстановы адукацыi пасля завяршэння ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце, што праводзiцца ў пiсьмовай форме, праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва.
103. Правераныя пiсьмовыя работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, з адзнакамi i подпiсамi старшынi i членаў экзаменацыйнай камiсii перадаюцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii сакратару прыёмнай камiсii, якi нясе адказнасць за iх захаванне.
104. Адзнакi па вынiках ацэньвання пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, пасля iх дэшыфроўкi старшыня экзаменацыйнай камiсii ўносiць у пратакол уступнага iспыту (пратакол праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва), што падпiсваецца старшынёй i членамi экзаменацыйнай камiсii.
105. Шыфроўку пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, праводзiць сакратар прыёмнай камiсii. У выпадку вялiкай колькасцi асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, дапускаецца па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii праводзiць шыфроўку пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) iншымi членамi прыёмнай камiсii. Пасля шыфроўкi тытульныя лiсты захоўваюцца ў сейфе старшынi прыёмнай камiсii. Лiсты-ўкладышы вяртаюцца старшынi экзаменацыйнай камiсii.
106. Правераныя пiсьмовыя работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, з адзнакамi i подпiсамi членаў экзаменацыйнай камiсii дэшыфруе сакратар прыёмнай камiсii. У выпадку вялiкай колькасцi асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, дапускаецца па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii праводзiць дэшыфроўку пiсьмовых работ (работ у галiне выяўленчага мастацтва) iншымi членамi прыёмнай камiсii.
107. Адзнакi, атрыманыя асобамi, якiя прымаюць удзел у конкурсе, на ўступных iспытах, што праводзяцца ў пiсьмовай форме (пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва), абвяшчаюцца на наступны дзень пасля iх правядзення. У выпадку вялiкай колькасцi асоб, якiя прымаюць ўдзел у конкурсе, дапускаецца па рашэнню старшынi прыёмнай камiсii абвяшчаць адзнакi, атрыманыя iмi на ўступных iспытах, што праводзяцца ў пiсьмовай форме, пры праверцы здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва, праз два днi пасля iх правядзення.
108. Асоба, якая прымае ўдзел у конкурсе, можа азнаёмiцца з вынiкамi ацэньвання пiсьмовай работы, работы ў галiне выяўленчага мастацтва незалежна ад атрыманай адзнакi на падставе пiсьмовай заявы, якая падаецца на iмя старшынi экзаменацыйнай камiсii азначанай асобай (законным прадстаўнiком непаўналетняй асобы) у дзень абвяшчэння адзнакi. Дапускаецца па рашэнню прыёмнай камiсii ажыццяўляць азнаямленне асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, з вынiкамi ацэньвання сваiх пiсьмовых работ, работ у галiне выяўленчага мастацтва ў адпаведнасцi з загадзя вызначаным прыёмнай камiсiяй графiкам i па жаданнi непаўналетнiх асоб у прысутнасцi iх законных прадстаўнiкоў.
109. У выпадку нязгоды з выстаўленай адзнакай асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы), якая прымае ўдзел у конкурсе, мае права падаць апеляцыю на iмя старшынi прыёмнай камiсii на працягу двух працоўных дзён пасля абвяшчэння адзнакi па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва).

Вынiкi разгляду апеляцыi паведамляюцца асобе (законнаму прадстаўнiку непаўналетняй асобы), якая падала апеляцыю, не пазней чым на наступны працоўны дзень пасля яе падачы.

110. Разгляд апеляцыi ажыццяўляе апеляцыйная камiсiя ў саставе старшынi i двух членаў экзаменацыйнай камiсii. У састаў апеляцыйнай камiсii не ўключаюцца члены экзаменацыйнай камiсii, якiя правяралi i ацэньвалi пiсьмовую работу па адпаведным вучэбным прадмеце (работу ў галiне выяўленчага мастацтва).

Пры разглядзе апеляцыi не дапускаецца знiжэння адзнакi, якую атрымала асоба па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва).

Апеляцыйная камiсiя прымае рашэнне па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы (работы ў галiне выяўленчага мастацтва) адкрытым галасаваннем простай большасцю галасоў.

Рашэнне апеляцыйнай камiсii афармляецца пратаколам. Пратакол апеляцыйнай камiсii падпiсваецца старшынёй i членамi апеляцыйнай камiсii.

111. Рашэнне апеляцыйнай камiсii па вынiках разгляду пiсьмовай заявы асобы (законнага прадстаўнiка непаўналетняй асобы) аб нязгодзе з выстаўленай адзнакай па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы, праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва з'яўляецца канчатковым.
112. У выпадку, калi адпаведная апеляцыйная камiсiя прымае рашэнне аб павышэннi адзнакi, якую атрымала асоба па вынiках ацэньвання пiсьмовай работы па адпаведным вучэбным прадмеце (работы ў галiне выяўленчага мастацтва), адпаведныя змены адзнакi ўносяцца ў пiсьмовую работу асобы (работу асобы ў галiне выяўленчага мастацтва) i адпаведна ў пратакол уступнага iспыту, пратакол праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва.
113. Прыёмная камiсiя ў адпаведнасцi з кантрольнымi лiчбамi прыёму, што ўстанаўлiваюцца штогод заснавальнiкам установы адукацыi да 10 красавiка года прыёму, фармiруе кантынгент вучняў з лiку асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе:

пры прыёме для атрымання базавай адукацыi ў гiмназii - каледжы мастацтваў, сярэдняй адукацыi ў гiмназiях, гiмназiях-iнтэрнатах, гiмназiях - каледжах мастацтваў у адпаведнасцi з заканадаўствам;

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi на падставе сумы балаў, набраных iмi на ўступных iспытах;

пры прыёме для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў на падставе праверкi iх здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва.

114. Пры наяўнасцi вакантных месцаў пасля залiчэння асоб, пералiчаных ў частцы чацвёртай пункта 4 артыкула 159 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях-iнтэрнатах астатнiя асобы, якiя прымаюць удзел у конкурсе, залiчваюцца ў гэтыя гiмназii-iнтэрнаты па конкурсу ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

115. Пры наяўнасцi вакантных месцаў пасля залiчэння асоб, названых ў частцы другой пункта 87 дадзенага Палажэння, для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, установах вышэйшай адукацыi астатнiя асобы, якiя прымаюць удзел у конкурсе, залiчваюцца ў гэтыя лiцэi, установы вышэйшай адукацыi па конкурсу.

Пры роўнай колькасцi балаў, набраных на ўступных iспытах пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi, на вакантныя месцы у гэтых лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi залiчваюцца асобы, пералiчаныя ў частцы трэцяй пункта 87 дадзенага Палажэння.

116. Кiраўнiк установы адукацыi, прыём асоб у якую для атрымання адпаведнай адукацыi ажыццяўляецца не па конкурсу, выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў установы адукацыi не пазней за 31 жнiўня года прыёму.
117. На падставе рашэння прыёмнай камiсii ўстановы адукацыi, прыём для атрымання адпаведнай адукацыi ў якую ажыццяўляецца па конкурсе, кiраўнiк установы адукацыi выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, у лiк вучняў у наступныя тэрмiны:

не пазней за 12 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў V клас гiмназiй - каледжаў мастацтваў;

не пазней за 25 чэрвеня года прыёму пры прыёме ў X клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

не пазней за 15 жнiўня года прыёму пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў, VI - XI класы гiмназiй - каледжаў мастацтваў, у XI клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi;

не пазней за 15 жнiўня года прыёму пры прыёме ў I (V) клас базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў, пры прыёме ў X клас сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў для прадаўжэння атрымання адукацыi на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ў гэтых сярэднiх школах - каледжах мастацтваў, а таксама пры прыёме на свабодныя месцы ў II (VI)-IX класы базавых школ - каледжаў мастацтваў, сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў i пры прыёме на свабодныя месцы ў X i XI класы сярэднiх школ - каледжаў мастацтваў.

(п. 117 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

118. У трохдзённы тэрмiн рашэнне аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў адпаведнай установы адукацыi даводзiцца да ведама гэтых асоб (законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх асоб) шляхам размяшчэння загаду аб прыёме (залiчэннi) на афiцыйным iнтэрнэт-сайце ўстановы адукацыi або на дошцы аб'яў.
119. Iншыя асаблiвасцi прыёму (залiчэння) асоб ва ўстановы адукацыi для атрымання адпаведнай адукацыi вызначаны ў адпаведных главах дадзенага Палажэння.

 

ГЛАВА 8

АРГАНIЗАЦЫЯ ГIМНАЗII, АСАБЛIВАСЦI ПРЫЁМУ Ў ГIМНАЗIЮ, ГIМНАЗIЮ-IНТЭРНАТ

 

120. Арганiзацыя гiмназii ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам i дадзеным Палажэннем.

Для мэт дадзенага Палажэння пад арганiзацыяй гiмназii маецца на ўвазе наступнае:

аналiз задавальнення запатрабаванняў асоб у атрыманнi базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi;

планаванне стварэння гiмназii ў сетцы ўстаноў адукацыi;

прыняцце заснавальнiкам рашэння аб стварэннi гiмназii.

121. Планаванне стварэння дзяржаўнай гiмназii, адкрыцця ў ёй дадаткова I - IV класаў для рэалiзацыi адукацыйнай праграмы пачатковай адукацыi ажыццяўляецца пры распрацоўцы прагнозных паказчыкаў развiцця сiстэмы агульнай сярэдняй адукацыi.
122. Гiмназiя можа стварацца як новая ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi ў сетцы ўстаноў адукацыi на тэрыторыi адпаведнай адмiнiстратыўна-тэрытарыяльнай адзiнкi i шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "гiмназiя".

Стварэнне гiмназii як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам для стварэння юрыдычных асоб, а змена вiду ўстановы адукацыi на вiд "гiмназiя" - у адпаведнасцi з артыкулам 24 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

123. Удзельнiкi адукацыйнага працэсу ўстановы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "гiмназiя", павiнны быць iнфармаваныя аб гэтым не пазней за 5 гадоў да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi гiмназii.
124. Кiраўнiк установы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "гiмназiя", да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi гiмназii ў перыяд, вызначаны ў пункце 123 дадзенага Палажэння, прымае меры па вывучэнню вучнямi асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi на факультатыўных занятках з мэтай магчымасцi асвойвання iмi зместу вучэбных праграм па вучэбных прадметах у адпаведнасцi з плануемым для распрацоўкi гэтай установай адукацыi вучэбным планам на падставе тыпавога вучэбнага плана гiмназii.
125. У год стварэння гiмназii як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi ў сетцы ўстаноў адукацыi на тэрыторыi адпаведнай адмiнiстратыўна-тэрытарыяльнай адзiнкi прыём асоб для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii ажыццяўляецца ў V клас i можа ажыццяўляцца ў VI - IX, X i XI класы ў адпаведнасцi з рашэннем яе заснавальнiка з улiкам кантрольных лiчбаў прыёму i па меры матэрыяльна-тэхнiчнага забеспячэння адукацыйнага працэсу ў адпаведнасцi з устаноўленымi санiтарнымi нормамi, правiламi i гiгiенiчнымi нарматывамi.

У год стварэння гiмназii шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "гiмназiя" прыём асоб для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii ажыццяўляецца на свабодныя месцы ў V - XI класы.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

126. Пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, у перыяд з 2 па 12 жнiўня года прыёму здаюць два ўступныя iспыты з лiку вучэбных прадметаў, вызначаных планам установы агульнай сярэдняй адукацыi для вывучэння на павышаным узроўнi, якiя яны жадаюць вывучаць на павышаным узроўнi.

(п. 126 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

127. Даты правядзення ўступных iспытаў па канкрэтных вучэбных прадметах, у тым лiку дата рэзервовага дня, а таксама форма правядзення ўступных iспытаў па канкрэтных вучэбных прадметах да 10 красавiка года прыёму вызначаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта.

(п. 127 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

128. Исключен.

(п. 128 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

129. Исключен.

(п. 129 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

130. Для правядзення ўступных iспытаў распрацоўваюцца наступныя заданнi:

тэксты дыктантаў або тэксты дыктантаў з граматычным заданнем, тэставыя заданнi, тэксты кантрольных работ для правядзення ўступных iспытаў у пiсьмовай форме;

тэарэтычныя пытаннi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме;

тэарэтычныя пытаннi i практычнае заданне (практычныя заданнi) для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў.

Заданнi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў аб'ядноўваюцца ў бiлеты.

Практычныя заданнi, што прадугледжваюцца бiлетамi, распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi адпаведнай установы адукацыi i зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii ўстановы адукацыi не пазней чым за тыдзень да пачатку ўступных iспытаў.

Заданнi для правядзення ўступных iспытаў, названыя ў частцы першай гэтага пункта, зацвярджаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта.

(п. 130 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

131. Час на правядзенне ўступнага iспыту ў пiсьмовай форме па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры распрацоўцы заданняў для яго правядзення, але не больш за 180 хвiлiн. Час для падрыхтоўкi да адказу па заданнях уступнага iспыту, што праводзiцца ў вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры фармiраваннi бiлетаў для яго правядзення, але не больш чым за 30 хвiлiн.

(п. 131 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

132. З мэтай забеспячэння правядзення ўступных iспытаў упраўленнi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэт па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта:

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

вызначаюць i даводзяць да 10 красавiка года прыёму да ведама зацiкаўленых тэрмiны, парадак фармiравання заявак на атрыманне заданняў для правядзення ўступных iспытаў па адпаведных вучэбных прадметах i iх давядзення да гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў;

вызначаюць колькасць варыянтаў заданняў па кожным вучэбным прадмеце;

вызначаюць упаўнаважаных асоб для распрацоўкi заданняў, тыражавання i пакетавання iх у адпаведнасцi з заяўкамi.

133. На кiраўнiка гiмназii, гiмназii-iнтэрната ўскладаецца адказнасць за забеспячэнне канфiдэнцыяльнасцi заданняў для правядзення ўступных iспытаў з моманту атрымання iх да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9, от 03.03.2018 N 10)

134. Расклад уступных iспытаў не пазней чым за тыдзень да пачатку iх правядзення зацвярджаецца кiраўнiком гiмназii, гiмназii-iнтэрната i даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii, гiмназii-iнтэрнаце. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй у раскладзе не ўказваюцца. Для кожнай групы ў дзень праводзiцца адзiн уступны iспыт. Працягласць перапынку памiж уступнымi iспытамi павiнна складаць адзiн або больш за адзiн каляндарны дзень.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

135. Парадак правядзення ўступнага iспыту i рэкамендацыi па выкананню прапанаваных заданняў даводзяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншым членам экзаменацыйнай камiсii) да ведама асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, у аўдыторыi перад пачаткам уступнага iспыту.
136. Пакет з заданнямi адкрываецца членам экзаменацыйнай камiсii ў дзень правядзення ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце у прысутнасцi асоб, якiя здаюць гэты ўступны iспыт.

(в ред. постановлений Минобразования от 04.02.2014 N 9, от 03.03.2018 N 10)

 

ГЛАВА 9

АРГАНIЗАЦЫЯ ЛIЦЭЯ, АСАБЛIВАСЦI ПРЫЁМУ Ў ЛIЦЭЙ, ВА ЎСТАНОВУ ВЫШЭЙШАЙ АДУКАЦЫI

 

137. Арганiзацыя лiцэя ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам i дадзеным Палажэннем.

Для мэт дадзенага Палажэння пад арганiзацыяй лiцэя маецца на ўвазе наступнае:

аналiз задавальнення запатрабаванняў асоб у атрыманнi сярэдняй адукацыi з вывучэннем асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi;

планаванне стварэння лiцэя ў сетцы ўстаноў адукацыi;

прыняцце заснавальнiкам рашэння аб стварэннi лiцэя.

138. Планаванне стварэння дзяржаўнага лiцэя ажыццяўляецца пры распрацоўцы прагнозных паказчыкаў развiцця сiстэмы агульнай сярэдняй адукацыi.
139. Лiцэй можа стварацца як новая ўстанова агульнай сярэдняй адукацыi ў сетцы ўстаноў адукацыi на тэрыторыi адпаведнай адмiнiстратыўна-тэрытарыяльнай адзiнкi i шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "лiцэй".

Стварэнне лiцэя як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ў парадку, устаноўленым заканадаўствам для стварэння юрыдычных асоб, а змена вiду ўстановы адукацыi на вiд "лiцэй" - у адпаведнасцi з артыкулам 24 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

140. Удзельнiкi адукацыйнага працэсу ўстановы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "лiцэй", павiнны быць iнфармаваныя аб гэтым не пазней за 5 гадоў да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi лiцэя.
141. Кiраўнiк установы адукацыi, вiд якой плануецца змянiць на вiд "лiцэй", да прыняцця заснавальнiкам гэтай установы адукацыi рашэння аб стварэннi лiцэя прымае меры па вывучэнню вучнямi асобных вучэбных прадметаў на павышаным узроўнi на факультатыўных занятках з мэтай магчымасцi асвойвання iмi зместу вучэбных праграм па вучэбных прадметах у адпаведнасцi з плануемым для распрацоўкi вучэбным планам на падставе тыпавога вучэбнага плана лiцэя.
142. У год стварэння лiцэя як новай установы агульнай сярэдняй адукацыi або шляхам змены вiду ўстановы адукацыi на вiд "лiцэй" прыём асоб для атрымання сярэдняй адукацыi ў гэтых лiцэях ажыццяўляецца ў X клас i можа ажыццяўляцца ў XI клас у адпаведнасцi з рашэннем заснавальнiка.
143. Пры прыёме асоб у X клас для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, ва ўстановах вышэйшай адукацыi асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, у перыяд з 16 па 20 чэрвеня года прыёму здаюць два ўступныя iспыты з лiку вучэбных прадметаў, вызначаных вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi для вывучэння на павышаным узроўнi, якiя яны жадаюць вывучаць на павышаным узроўнi.

(п. 143 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

144. Для правядзення ўступных iспытаў распрацоўваюцца наступныя заданнi:

тэксты дыктантаў або тэксты дыктантаў з граматычным заданнем, тэксты тэставых заданняў, тэксты кантрольных работ для правядзення ўступных iспытаў у пiсьмовай форме;

тэарэтычныя пытаннi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме;

тэарэтычныя пытаннi i практычнае заданне (практычныя заданнi) для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў.

145. Заданнi для правядзення ўступных iспытаў у адпаведнасцi з пунктам 144 дадзенага Палажэння:

распрацоўваюцца i зацвярджаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта пры прыёме ў лiцэi, за выключэннем дзяржаўнай установы адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта";

распрацоўваюцца Беларускiм дзяржаўным ўнiверсiтэтам i зацвярджаюцца яго рэктарам пры прыёме ў дзяржаўную ўстанову адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта";

распрацоўваюцца ўстановамi вышэйшай адукацыi i зацвярджаюцца iх кiраўнiкамi пры прыёме ва ўстановы вышэйшай адукацыi.

Заданнi для правядзення ўступных iспытаў у вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў фармiруюцца ў бiлеты.

Практычныя заданнi, што прадугледжваюцца бiлетамi, распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi адпаведнай установы адукацыi i зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii ўстановы адукацыi не пазней чым за тыдзень да пачатку ўступных iспытаў.

146. Вучэбныя прадметы, па якiх праводзяцца ўступныя iспыты, вызначаюцца лiцэем, установай вышэйшай адукацыi ў залежнасцi ад вучэбных прадметаў, што вызначаны для вывучэння на павышаным узроўнi вучэбнымi планамi гэтых ўстаноў адукацыi.
147. Час на правядзенне ўступнага iспыту ў пiсьмовай форме па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры распрацоўцы заданняў для яго правядзення, але не больш за 180 хвiлiн. Час для падрыхтоўкi да адказу па заданнях уступнага iспыту, што праводзiцца ў вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце ўстанаўлiваецца пры фармiраваннi бiлетаў для яго правядзення, але не больш за 30 хвiлiн.
148. Пры падрыхтоўцы да адказу па заданнях бiлета асоба, якая здае ўступны iспыт у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце, выконвае практычнае заданне (практычныя заданнi) у лiсце-ўкладышы, калi гэта прадугледжана бiлетам.

У час правядзення ўступнага iспыту ў вуснай форме, у спалучэннi вуснай i практычнай формаў па адпаведным вучэбным прадмеце члены экзаменацыйнай камiсii маюць права задаваць дадатковыя пытаннi асобам, якiя здаюць уступны iспыт па гэтым вучэбным прадмеце. Дадатковыя пытаннi павiнны насiць удакладняючы характар i не выходзiць за межы тэарэтычных пытанняў i практычнага задання (практычных заданняў) бiлета.

149. Упраўленнi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэт па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта забяспечваюць правядзенне ўступных iспытаў пры прыёме асоб у X класы для атрымання сярэдняй адукацыi ў лiцэях, за выключэннем дзяржаўнай установы адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта", у парадку, вызначаным у пункце 132 дадзенага Палажэння. Пры гэтым заданнямi для правядзення ўступных iспытаў у пiсьмовай i вуснай формах лiцэi забяспечваюцца да 15 чэрвеня года прыёму, а заданнямi для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў - да 30 мая года прыёму.
150. Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт забяспечвае дзяржаўную ўстанову адукацыi "Лiцэй Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта" заданнямi для правядзення ўступных iспытаў у адпаведнасцi з датамi iх правядзення.
151. Тэрмiны забеспячэння прыёмнай камiсii ўстановы вышэйшай адукацыi заданнямi для правядзення ўступных iспытаў вызначаюцца яе кiраўнiком.
152. Пры прыёме ў год стварэння лiцэяў, названых у частцы першай пункта 139 дадзенага Палажэння, асоб у XI клас гэтых лiцэяў, а таксама пры прыёме асоб на свабодныя месцы ў XI клас лiцэяў, устаноў вышэйшай адукацыi асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў адпаведнай установе адукацыi, здаюць два ўступныя iспыты з лiку вучэбных прадметаў, названых у пункце 143 дадзенага Палажэння.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Упраўленнi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэт па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта, Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт, установы вышэйшай адукацыi, лiцэi забяспечваюць правядзенне ўступных iспытаў пры прыёме асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ва ўстановах адукацыi, названых у частцы першай гэтага пункта, у парадку, вызначаным гэтай главой.

153. На кiраўнiка лiцэя ўскладаецца адказнасць за забеспячэнне канфiдэнцыяльнасцi заданняў для правядзення ўступных iспытаў з моманту атрымання iх да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.
154. Атрыманыя пакеты з бiлетамi для правядзення ўступных iспытаў у спалучэннi вуснай i практычнай формаў перадаюцца кiраўнiком лiцэя старшыням экзаменацыйных камiсiй па адпаведных вучэбных прадметах для распрацоўкi практычных заданняў.

Пасля зацвярджэння старшынёй прыёмнай камiсii практычных заданняў, якiя прадугледжаны бiлетамi, бiлеты i практычныя заданнi да iх пакетуюцца i захоўваюцца ў сейфе кiраўнiка лiцэя да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

155. Расклад уступных iспытаў не пазней чым за тыдзень да пачатку iх правядзення зацвярджаецца кiраўнiком лiцэя, установы вышэйшай адукацыi i даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання сярэдняй адукацыi ў гэтых установах адукацыi. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй у раскладзе не ўказваюцца. Для кожнай групы ў дзень праводзiцца адзiн уступны iспыт. Працягласць перапынку памiж уступнымi iспытамi павiнна складаць адзiн або больш за адзiн каляндарны дзень.
156. Парадак правядзення ўступнага iспыту i рэкамендацыi па выкананню прапанаваных заданняў даводзяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншым членам экзаменацыйнай камiсii) да ведама асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, у аўдыторыi перад пачаткам уступнага iспыту.
157. Пакет з заданнямi, пакет з бiлетамi адкрываецца членам экзаменацыйнай камiсii ў дзень правядзення ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце ў прысутнасцi асоб, якiя здаюць гэты ўступны iспыт.

 

ГЛАВА 10

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI ШКОЛЫ-IНТЭРНАТА I ПАРАДКУ ПРЫЁМУ Ў ЯЕ

 

158. У школу-iнтэрнат прымаюцца дзецi-сiроты i дзецi, якiя засталiся без апекi бацькоў, ва ўзросце ад шасцi да васямнаццацi гадоў. Сумесна са старэйшымi братамi i сёстрамi ў школу-iнтэрнат могуць прымацца дзецi ва ўзросце ад трох гадоў.
159. Пры наяўнасцi дзяцей ва ўзросце ад трох да шасцi гадоў для рэалiзацыi адукацыйнай праграмы дашкольнай адукацыi ў школе-iнтэрнаце дадаткова адкрываюцца групы ў адпаведнасцi з пунктам 7 артыкула 147 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.
160. Пры рэалiзацыi праграмы выхавання i абароны праў i законных iнтарэсаў дзяцей, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы, дапускаецца аб'яднанне братоў i сясцёр з лiку дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, у адну групу (рознаўзроставую выхаваўчую групу), напаўняльнасць якой складае не больш за 12 выхаванцаў. Рознаўзроставыя выхаваўчыя групы размяшчаюцца ў асобных памяшканнях з арганiзацыяй укладу жыцця, максiмальна наблiжанага да ўмоў сям'i.
161. У выпадку, калi вучнi дасягнулi паўналецця да завяршэння навучання i выхавання на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, яны могуць навучацца i выхоўвацца ў школе-iнтэрнаце да завяршэння навучання i выхавання на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi i вырашэння пытання аб залiчэннi ва ўстановы прафесiянальна-тэхнiчнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыi або працаўладкавання (рэгiстрацыi ў органах па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне), але не больш чым на працягу трох месяцаў з дня завяршэння навучання i выхавання на III ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.
162. Дзецi-сiроты i дзецi, якiя засталiся без апекi бацькоў, прымаюцца (залiчваюцца) у школу-iнтэрнат загадам яе кiраўнiка на працягу аднаго дня з дня прыёму дзяцей.
163. Прыём у школу-iнтэрнат ажыццяўляецца па накiраванню ўпраўлення адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэта па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта), якое выдаецца на падставе рашэння мясцовага выканаўчага i распарадчага органа па месцы жыхарства (месцы знаходжання) дзiцяцi аб уладкаваннi яго на выхаванне ў дзiцячую iнтэрнатную ўстанову на дзяржаўнае забеспячэнне.

Разам з накiраваннем упраўлення адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэта па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта) на кожнага дзiця-сiрату i дзiця, якое засталося без апекi бацькоў, кiраўнiку школы-iнтэрната па акту перадаюцца наступныя дакументы:

пасведчанне аб нараджэннi;

пашпарт грамадзянiна Рэспублiкi Беларусь (пры наяўнасцi) або iншы дакумент, якi сведчыць пра асобу;

медыцынская даведка аб стане здароўя або выпiска з яго медыцынскiх дакументаў;

дакументы, што пацвярджаюць статус дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, прадугледжаныя артыкуламi 4 i 5 Закона Рэспублiкi Беларусь ад 21 снежня 2005 года "О гарантиях по социальной защите детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, а также лиц из числа детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2006 г., N 2, 2/1170);

звесткi аб наяўнасцi i месцы знаходжання братоў i сясцёр;

вопiс маёмасцi, якая належыць непаўналетняму, i звесткi аб асобах, якiя адказваюць за яе захаванасць;

копiя рашэння мясцовага выканаўчага i распарадчага органа аб замацаваннi за непаўналетнiм жылога памяшкання, з якога ён выбыў;

копiя рашэння мясцовага выканаўчага i распарадчага органа аб пастаноўцы непаўналетняга на ўлiк грамадзян, якiя маюць патрэбу ў паляпшэннi жыллёвых умоў;

дакумент аб наяўнасцi рахунку ў банку, якi адкрыты на iмя непаўналетняга;

дакументы, якiя пацвярджаюць права непаўналетняга на пенсiю;

iншыя дакументы, прадугледжаныя заканадаўствам.

164. Навучэнцы з лiку дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, утрымлiваюцца ў школе-iнтэрнаце на дзяржаўным забеспячэннi.

164-1. Школа-iнтэрнат забяспечвае рэалiзацыю мерапрыемстваў комплекснай рэабiлiтацыi навучэнцаў з лiку дзяцей-сiрот i дзяцей, якiя засталiся без апекi бацькоў, якiя з'яўляюцца яе выхаванцамi i спажыванне якiмi наркатычных сродкаў, псiхатропных рэчываў, iх аналагаў, таксiчных або iншых адурманьваючых рэчываў, ужыванне алкагольных, слабаалкагольных напояў цi пiва ўстаноўлены ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

(п. 164-1 введен постановлением Минобразования от 27.11.2017 N 148)

165. У выпадках самавольнага пакiдання вучнем тэрыторыi школы-iнтэрната без дазволу кiраўнiка або педагагiчных работнiкаў кiраўнiк школы-iнтэрната абавязаны тэрмiнова праiнфармаваць пра гэта орган унутраных спраў па месцы знаходжання школы-iнтэрната i садзейнiчаць вышуку i вяртанню вучня ў школу-iнтэрнат.
166. Пры наяўнасцi свабодных месцаў у школу-iнтэрнат па накiраванню аддзела (упраўлення) адукацыi мясцовага выканаўчага i распарадчага органа, на тэрыторыi якога знаходзiцца школа-iнтэрнат, могуць прымацца для навучання i выхавання на I, II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi ў адпаведным класе дзецi, якiя пражываюць на блiжэйшай тэрыторыi.

Гэтыя вучнi не ўключаюцца ў склад выхаваўчых груп i не забяспечваюцца харчаваннем, вопраткай, абуткам, мяккiм iнвентаром (пасцельнымi рэчамi), падручнiкамi, вучэбнымi дапаможнiкамi, вучэбнымi прыладамi, прадметамi першай неабходнасцi i асабiстай гiгiены, а таксама сродкамi на асабiстыя выдаткi за кошт сродкаў мясцовых бюджэтаў.

167. У школе-iнтэрнаце можа стварацца аддзяленне постiнтэрнатнай адаптацыi, дзейнасць якога ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з Палажэннем аб дзiцячым доме, дзiцячай вёсцы (гарадку), зацверджаным пастановай Мiнiстэрства адукацыi Рэспублiкi Беларусь ад 25 лiпеня 2011 г. N 124 "Об утверждении Положения о детском доме, детской деревне (городке) и признании утратившими силу некоторых постановлений Министерства образования Республики Беларусь" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., N 116, 8/24248), iншымi актамi заканадаўства i ўставам школы-iнтэрната.

 

ГЛАВА 11

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI САНАТОРНАЙ ШКОЛЫ-IНТЭРНАТА I ПРЫЁМУ Ў ЯЕ

 

168. Санаторныя школы-iнтэрнаты ствараюцца асобна для дзяцей:

з захворваннямi косна-мышачнай сiстэмы i злучальнай тканкi;

з саматычнай паталогiяй;

хворых на туберкулёз i з рызыкай яго развiцця.

169. Прыём у санаторныя школы-iнтэрнаты ажыццяўляецца да пачатку навучальнага года або чвэрцi. Прыём асоб у санаторныя школы-iнтэрнаты пасля пачатку навучальнага года (чвэрцi) ажыццяўляецца пры наяўнасцi свабодных месцаў.
170. Пераважнае права пры прыёме ў санаторныя школы-iнтэрнаты ў парадку пералiчэння маюць:

дзецi-сiроты i дзецi, якiя засталiся без апекi бацькоў;

дзецi, якiя знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становiшчы;

дзецi, адзiн з бацькоў якiх з'яўляецца iнвалiдам;

дзецi з мнагадзетных сем'яў.

171. Накiраванне ў санаторныя школы-iнтэрнаты выдаецца ўпраўленнем адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта) на падставе заключэння ўрачэбна-кансультацыйнай камiсii ў адпаведнасцi з пералiкам медыцынскiх паказанняў i супрацьпаказанняў для атрымання адукацыi, зацвярджаемым Мiнiстэрствам аховы здароўя Рэспублiкi Беларусь.
172. Для прыёму ў санаторную школу-iнтэрнат асоба (законны прадстаўнiк непаўналетняй асобы) разам з заявай на iмя кiраўнiка гэтай санаторной школы-iнтэрната i накiраваннем упраўлення адукацыi абласнога выканаўчага камiтэта (камiтэта па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта) прад'яўляе наступныя дакументы:

пасведчанне аб нараджэннi;

пашпарт грамадзянiна Рэспублiкi Беларусь (пры наяўнасцi) або iншы дакумент, якi сведчыць пра асобу;

медыцынскую даведку аб стане здароўя або выпiску з яе медыцынскiх дакументаў;

дакументы, якiя пацвярджаюць права асобы на льготы пры прыёме ў санаторную школу-iнтэрнат (пры наяўнасцi права на льготы).

173. Працягласць знаходжання вучня ў санаторнай школе-iнтэрнаце вызначаецца ўрачэбна-кансультацыйнай камiсiяй.
174. У санаторнай школе-iнтэрнаце ствараецца медыцынскае аддзяленне ў парадку, устаноўленым заканадаўствам.
175. Вучэбныя заняткi па вучэбным прадмеце "Фiзiчная культура i здароўе" праводзяцца з улiкам стану здароўя вучняў i рэкамендацый медыцынскiх работнiкаў.
176. Пры рэалiзацыi адукацыйных праграм агульнай сярэдняй адукацыi ў санаторных школах-iнтэрнатах:

дзяленне класа на групы пры правядзеннi заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi ажыццяўляецца пры наяўнасцi ў класе не менш за 10 вучняў;

заняткi па плаванню ў межах заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi праводзяцца пры наяўнасцi ўмоў. Пры гэтым санаторная школа-iнтэрнат у залежнасцi ад захворванняў вучняў i наяўнасцi ўмоў для заняткаў па плаванню самастойна вызначае колькасць вучэбных гадзiн на заняткi па плаванню, але не больш за 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень у кожным класе. Дапускаецца на заняткi па плаванню выкарыстоўваць вучэбныя гадзiны, што адведзены тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната на правядзенне факультатыўных заняткаў.

177. У санаторных школах-iнтэрнатах, за выключэннем санаторных школ-iнтэрнатаў для дзяцей з захворваннямi косна-мышачнай сiстэмы i злучальнай тканкi, дзе вучнi навучаюцца адну або дзве чвэрцi, дапускаецца пры адсутнасцi неабходных умоў для правядзення вучэбных заняткаў па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" ў V - IX класах выкарыстоўваць вучэбныя гадзiны, што вызначаны на вывучэнне гэтага вучэбнага прадмета тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната, на правядзенне заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi з дзяленнем класаў на групы ў адпаведнасцi з абзацам другiм пункта 176 дадзенага Палажэння.
178. У санаторных школах-iнтэрнатах для дзяцей з захворваннямi косна-мышачнай сiстэмы i злучальнай тканкi дапускаецца пры неабходнасцi дадаткова выкарыстоўваць:

1 вучэбную гадзiну на заняткi па фiзiчнай рэабiлiтацыi з агульнай колькасцi вучэбных гадзiн, што адведзены тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната на вучэбны прадмет "Фiзiчная культура i здароўе";

вучэбныя гадзiны на музычна-рытмiчныя заняткi з лiку вучэбных гадзiн, што адведзены тыпавым вучэбным планам санаторнай школы-iнтэрната на правядзенне заняткаў па фiзiчнай рэабiлiтацыi або на правядзенне факультатыўных заняткаў.

179. Вучнi на перыяд навучання ў санаторных школах-iнтэрнатах бясплатна карыстаюцца падручнiкамi i вучэбнымi дапаможнiкамi, забяспечваюцца бясплатна гэтымi санаторнымi школамi-iнтэрнатамi месцамi для пражывання i харчаваннем.

 

ГЛАВА 12

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI БАЗАВАЙ ШКОЛЫ - КАЛЕДЖА МАСТАЦТВАЎ, СЯРЭДНЯЙ ШКОЛЫ - КАЛЕДЖА МАСТАЦТВАЎ I ПРЫЁМУ Ў IХ

 

180. У базавай школе - каледжы мастацтваў пры ажыццяўленнi навучання i выхавання на I i II ступенях або на II ступенi агульнай сярэдняй адукацыi, у сярэдняй школе - каледжы мастацтваў пры ажыццяўленнi навучання i выхавання на I, II i III ступенях або на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi могуць вывучацца вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне наступных вiдаў мастацтва:

музычна-харавога;

музычна-iнструментальнага;

выяўленчага;

харэаграфiчнага;

тэатральнага.

181. Пры прыёме асоб у I (V) клас для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, у перыяд з 20 па 25 жнiўня году прыёму ў прысутнасцi iх законных прадстаўнiкоў праходзяць праверку здольнасцяў у галiне аднаго з вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.
182. Заданнi для праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi.
183. Кiраўнiк базавай школы - каледжа мастацтваў, сярэдняй школы - каледжа мастацтваў:

зацвярджае заданнi для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва;

вызначае тэрмiны i форму давядзення заданняў для праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва да законных прадстаўнiкоў асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе;

зацвярджае расклад праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, саставы груп для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва.

184. Расклад праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва не пазней чым за тыдзень да яе правядзення даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, i iх законных прадстаўнiкоў. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй па праверцы здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва ў раскладзе не ўказваюцца.
185. Вынiкi выяўлення ўзроўню здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва ўносяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii ў картку ўзроўня здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва па форме згодна з дадаткам да дадзенага Палажэння.

Старшыня экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншы член экзаменацыйнай камiсii), якая праводзiла праверку здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва, знаёмiць з яе вынiкамi асобу, якая прымае ўдзел у конкурсе, i яго законнага прадстаўнiка.

Картка ўзроўню здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва падпiсваецца старшынёй, членамi экзаменацыйнай камiсii i законным прадстаўнiком асобы, якая прымае ўдзел у конкурсе. Гэтая картка захоўваецца ў базавай школе - каледжы мастацтваў, сярэдняй школе - каледжы мастацтваў.

186. Прыём асоб на свабодныя месцы ў II (VI) - IX класы для атрымання адпаведнай адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў i прыём на свабодныя месцы ў X i XI класы для атрымання сярэдняй адукацыi ў сярэднiх школах - каледжах мастацтваў ажыццяўляецца па конкурсе на падставе праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтваў.

Тэрмiны i парадак правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтваў пры прыёме ў класы, названыя ў частцы першай гэтага пункта, вызначаюцца адпаведнай установай адукацыi па узгадненню з заснавальнiкам i да 1 чэрвеня года прыёму даводзяцца да асоб, якiя выказалi жаданне прымаць удзел у конкурсе для атрымання агульнай базавай адукацыi, агульнай сярэдняй адукацыi ў базавых школах - каледжах мастацтваў, сярэднiх школах - каледжах мастацтваў.

 

ГЛАВА 13

АСАБЛIВАСЦI ПРЫЁМУ Ў ГIМНАЗIЮ - КАЛЕДЖ МАСТАЦТВАЎ

 

187. У гiмназii - каледжы мастацтваў пры ажыццяўленнi навучання i выхавання на II i III ступенях агульнай сярэдняй адукацыi могуць вывучацца на павышаным узроўнi вучэбныя прадметы, змест якiх накiраваны на развiццё здольнасцяў вучняў у галiне вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.
188. Пры прыёме асоб для атрымання базавай адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, праходзяць праверку здольнасцей у галiне аднаго з вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.

Пры прыёме асоб на свабодныя месцы для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў асобы, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, здаюць уступныя iспыты ў пiсьмовай форме па вучэбных прадметах "Беларуская мова" або "Руская мова" (па выбары асобы), "Матэматыка" i праходзяць праверку здольнасцей у галiне аднаго з вiдаў мастацтва, названых у пункце 180 дадзенага Палажэння.

(п. 188 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

189. Парадак праверкi здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме для атрымання базавай адукацыi ў гiмназii - каледжы мастацтваў вызначаецца ў адпаведнасцi з заканадаўствам.

Праверка здольнасцей у галiне асобных вiдаў мастацтва пры прыёме для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназii - каледжы мастацтваў праводзiцца ў перыяд з 2 па 10 чэрвеня года прыёму.

(п. 189 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

190. Праверка здольнасцяў у галiне музычна-харавога мастацтва i музычна-iнструментальнага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць пытаннi па сальфеджыа i iгру на музычным iнструменце.
191. Праверка здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць выкананне малюнка, жывапiсу, кампазiцыi.
192. Праверка здольнасцяў у галiне тэатральнага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць выкананне вершаванага твора, эцюда на вызначаную тэму, танца.
193. Праверка здольнасцяў у галiне харэаграфiчнага мастацтва праводзiцца па заданнях, якiя прадугледжваюць выкананне класiчнага i народнага танцаў.
194. На правядзенне кожнага з уступных iспытаў па азначаных у пункце 188 дадзенага Палажэння вучэбных прадметах адводзiцца 45 хвiлiн.
195. На выкананне заданняў:

па сальфеджыа адводзiцца 30 хвiлiн, iгры на музычным iнструменце - 15 хвiлiн з абавязковым перапынкам не менш за 15 хвiлiн пасля выканання адпаведнага задання;

па малюнку, жывапiсу, кампазiцыi адводзiцца 135 хвiлiн з абавязковым перапынкам не менш за 20 хвiлiн пасля выканання адпаведнага задання;

па чытанню вершаванага твора, эцюду на вызначаную тэму, танцу адводзiцца 20 хвiлiн;

па класiчнаму i народнаму танцам адводзiцца 45 хвiлiн.

196. Исключен.

(п. 196 исключен. - Постановление Минобразования от 03.03.2018 N 10)

197. Распрацоўка, зацвярджэнне тэкстаў заданняў, а таксама вызначэнне i давядзенне заданняў па вучэбных прадметах "Беларуская мова", "Руская мова" i "Матэматыка" да гiмназiй - каледжаў мастацтваў ажыццяўляецца ў адпаведнасцi з пунктам 127 дадзенага Палажэння, а распрацоўка заданняў для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва - экзаменацыйнымi камiсiямi гiмназiй - каледжаў мастацтваў. Заданнi для правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii гiмназii - каледжа мастацтваў.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

198. Даты правядзення ўступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, у тым лiку дата рэзервовага дня, пры прыёме асоб на свабодныя месцы ў X - XI класы для атрымання сярэдняй адукацыi ў гiмназiях - каледжах мастацтваў да 10 красавiка года прыёму вызначаюцца ўпраўленнямi адукацыi абласных выканаўчых камiтэтаў, камiтэтам па адукацыi Мiнскага гарадскога выканаўчага камiтэта i даводзяцца да асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, праз сродкi масавай iнфармацыi.

(часть первая п. 198 в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Даты правядзення праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва да 10 красавiка года прыёму вызначаюцца гiмназiямi - каледжамi мастацтваў, у якiя ажыццяўляецца прыём на свабодныя месцы ў класы, названыя ў частцы першай гэтага пункта, i даводзяцца да асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе, шляхам размяшчэння адпаведнай iнфармацыi на афiцыйным iнтэрнэт-сайце гэтых гiмназiй - каледжаў мастацтваў або на дошцы аб'яў.

199. Заданнi для правядзення ўступных iспытаў распрацоўваюцца, зацвярджаюцца i даводзяцца да гiмназiй - каледжаў мастацтваў у парадку, вызначаным дадзеным Палажэннем для правядзення ўступных iспытаў i забеспячэння iх заданнямi пры прыёме на свабодныя месцы ў X - XI класы гiмназiй, гiмназiй-iнтэрнатаў.

(в ред. постановления Минобразования от 03.03.2018 N 10)

Заданнi, па якiх праводзiцца праверка здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва, вызначаюцца гiмназiяй - каледжам мастацтваў па ўзгадненню з яе заснавальнiкам, а час для выканання заданняў устанаўлiваецца пры iх распрацоўцы. Гэтыя заданнi распрацоўваюцца экзаменацыйнымi камiсiямi i зацвярджаюцца старшынёй прыёмнай камiсii гiмназii - каледжа мастацтваў.

200. На кiраўнiка гiмназii - каледжа мастацтваў ускладаецца адказнасць за забеспячэнне канфiдэнцыяльнасцi заданняў для правядзення ўступных iспытаў пры прыёме асоб у класы, названыя ў частцы першай пункта 198 дадзенага Палажэння, з моманту атрымання iх да даты абвяшчэння заданняў на ўступным iспыце па адпаведным вучэбным прадмеце.

(в ред. постановления Минобразования от 04.02.2014 N 9)

201. Расклад уступных iспытаў, праверкi здольнасцяў у галiне асобных вiдаў мастацтва не пазней чым за тыдзень да пачатку iх правядзення зацвярджаецца кiраўнiком гiмназii - каледжа мастацтваў i даводзiцца да ведама асоб, якiя выказалi жаданне прыняць удзел у конкурсе для атрымання базавай адукацыi, сярэдняй адукацыi ў гэтай гiмназii - каледжы мастацтваў. Прозвiшчы членаў экзаменацыйных камiсiй у раскладзе не ўказваюцца. Для кожнай групы ў дзень праводзiцца адзiн уступны iспыт або праверка здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва. Працягласць перапынку памiж уступнымi iспытамi i праверкай здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва павiнна складаць адзiн або больш за адзiн каляндарны дзень.
202. Парадак правядзення ўступнага iспыту, праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва i рэкамендацыi па выкананню прапанаваных заданняў даводзяцца старшынёй экзаменацыйнай камiсii (або па даручэнню старшынi экзаменацыйнай камiсii iншым членам экзаменацыйнай камiсii) да ведама асоб, якiя прымаюць удзел у конкурсе, перад пачаткам уступнага iспыту, праверкi здольнасцяў у галiне асобнага вiду мастацтва.
203. Пакет з заданнямi адкрываецца членам экзаменацыйнай камiсii ў дзень правядзення ўступнага iспыту па адпаведным вучэбным прадмеце пры прыёме асоб у класы, названыя ў частцы першай пункта 198 дадзенага Палажэння, праверкi здольнасцяў у галiне адпаведнага вiду мастацтва ў прысутнасцi асоб, якiя здаюць гэты ўступны iспыт, праходзяць праверку здольнасцяў у галiне гэтага вiду мастацтва.

(в ред. постановления Минобразования от 04.02.2014 N 9)

204. Адзнакi, атрыманыя асобамi, якiя прымаюць удзел у конкурсе, па вынiках праверкi здольнасцяў у галiне наступных вiдаў мастацтва: музычна-харавога, музычна-iнструментальнага, тэатральнага, харэаграфiчнага, абвяшчаюцца ў дзень правядзення праверкi здольнасцяў у галiне адпаведнага вiду мастацтва, а па вынiках праверкi здольнасцяў у галiне выяўленчага мастацтва - у адпаведнасцi з пунктам 107 дадзенага Палажэння.

 

ГЛАВА 14

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI МIЖШКОЛЬНАГА ВУЧЭБНА-ВЫТВОРЧАГА КАМБIНАТА ПРАЦОЎНАГА НАВУЧАННЯ I ПРАФЕСIЯНАЛЬНАЙ АРЫЕНТАЦЫI I ПРЫЁМУ Ў ЯГО

 

205. Мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат, акрамя асноўных функцый у адпаведнасцi з пунктам 27 артыкула 156 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, у парадку, вызначаным заканадаўствам, дадзеным Палажэннем, можа ажыццяўляць:

арганiзацыю прафесiянальнай арыентацыi вучняў;

арганiзацыю факультатыўных заняткаў;

арганiзацыю грамадска карыснай працы;

падрыхтоўку вучняў да ўсвядомленага прафесiянальнага самавызначэння, прадаўжэння адукацыi, працоўнай i грамадскай дзейнасцi.

206. Адукацыйны працэс па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi ажыццяўляецца ў групах, на якiя дзеляцца V - IX класы ў адпаведнасцi з абзацам другiм пункта 54 дадзенага Палажэння. У састаў класа могуць уваходзiць вучнi адной або розных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада).

Вывучэнне вучэбнага прадмета "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi ажыццяўляецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на яго вывучэнне. Гэтыя вучэбныя гадзiны штогод перадаюцца мiжшкольнаму вучэбна-вытворчаму камбiнату ўстановамi адукацыi, вучнi якiх вывучаюць вучэбны прадмет "Працоўнае навучанне" ў гэтым мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце.

207. З мэтай падрыхтоўкi вучняў да выбару прафесii рабочага (служачага) у мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце на працягу навучальнага года з вучнямi VIII i IX класаў можа праводзiцца дапрафесiянальная падрыхтоўка.

Дапрафесiянальная падрыхтоўка вучняў ажыццяўляецца ў групах, якiя фармiруюцца ў парадку, вызначаным дадзеным Палажэннем, i арганiзуецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў.

На кожную групу вучняў VIII i IX класаў пры арганiзацыi дапрафесiянальнай падрыхтоўкi выдзяляюцца вучэбныя гадзiны на тыдзень у рамках колькасцi вучэбных гадзiн, прадугледжанай адпаведнай вучэбнай праграмай факультатыўных заняткаў па асновам выбару прафесii, але не больш за 2 вучэбныя гадзiны на тыдзень для вучняў VIII класа, а для вучняў IX класа - не больш за 4 вучэбныя гадзiны. Гэтыя вучэбныя гадзiны штогод перадаюцца мiжшкольнаму вучэбна-вытворчаму камбiнату ўстановамi адукацыi, вучнi якiх праходзяць дапрафесiянальную падрыхтоўку ў гэтым мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце.

208. Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) ажыццяўляецца ў вучэбных групах, напаўняльнасць якiх у адпаведнасцi з часткай другой пункта 4 артыкула 250 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi не павiнна перавышаць 20 слухачоў.
209. Пры засваеннi зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) выкарыстоўваецца вучэбна-праграмная дакументацыя адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых), якая вызначана пунктам 5 артыкула 255 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi.

Адукацыйны працэс пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) ажыццяўляецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў. Колькасць вучэбных гадзiн вызначаецца ў рамках колькасцi вучэбных гадзiн, прадугледжаных тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях, але не больш за 6 вучэбных гадзiн на тыдзень.

210. У выпадку выкарыстання ў мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнаце вучэбных планаў па прафесiях "Вадзiцель колавых трактароў катэгорыi "A", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B" i "C" заснавальнiкам дадаткова выдзяляюцца вучэбныя гадзiны на правядзенне практычных вучэбных заняткаў па вучэбных дысцыплiнах "Ваджэнне трактароў", "Ваджэнне аўтамабiля", што вызначаны тыпавымi вучэбнымi планамi па прафесiях "Вадзiцель колавых трактароў катэгорыi "A", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "В", "Вадзiцель механiчных транспартных сродкаў катэгорыi "B" i "C".
211. Кiраўнiк мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната прымае рашэннi па ўзгадненню з заснавальнiкам:

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў V - IX класаў для ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў i наяўнасцi заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў VIII i IX класаў для ажыццяўлення дапрафесiянальнай падрыхтоўкi пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў i наяўнасцi заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб выбары тыпавых вучэбных планаў па прафесiях для распрацоўкi адпаведных вучэбных планаў мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната па прафесiях з улiкам прапаноў камiтэта па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне абласных i Мiнскага гарадскога выканаўчых камiтэтаў, упраўленняў (аддзелаў) па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне гарадскiх (раённых) выканаўчых камiтэтаў, зацiкаўленых арганiзацый i магчымасцяў мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната;

аб фармiраваннi кантынгенту слухачоў вучэбных груп для засваення зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) з лiку вучняў X - XI (XII) класаў на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў i наяўнасцi iх заяў, заяў законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх вучняў.

212. Колькасць класаў, груп, вучэбных груп у мiжшкольных вучэбна-вытворчых камбiнатах вызначаецца па спiсачным саставе вучняў, слухачоў на пачатак навучальнага года.
213. Формы вынiковай атэстацыi i парадак ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў пры засваеннi зместу адукацыйнай праграмы прафесiйнай падрыхтоўкi рабочых (служачых) вызначаюцца Палажэннем аб бесперапынным прафесiянальным навучаннi па прафесiях рабочых, зацверджаным пастановай Савета Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь ад 15 лiпеня 2011 г. N 954 "Об отдельных вопросах дополнительного образования взрослых" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2011 г., N 86, 5/34189).
214. Мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат можа ажыццяўляць грамадска карысную працу вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi раёна (горада). Для правядзення гэтай работы выкарыстоўваюцца вучэбныя гадзiны, што вызначаны абзацам адзiнаццатым пункта 77 дадзенага Палажэння, якiя могуць штогод перадавацца мiжшкольным вучэбна-вытворчым камбiнатам установамi агульнай сярэдняй адукацыi адпаведных вiдаў.
215. Прыём асоб з лiку вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада) у мiжшкольны вучэбна-вытворчы камбiнат ажыццяўляецца на падставе:

заяў законных прадстаўнiкоў вучняў V - IX класаў для засваення вучнямi зместу вучэбнай праграмы па вучэбным прадмеце "Працоўнае навучанне" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi;

заяў законных прадстаўнiкоў вучняў VIII i IX класаў для дапрафесiянальнай падрыхтоўкi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi;

заяў вучняў, заяў законных прадстаўнiкоў непаўналетнiх вучняў X i XI (XII) класаў для засваення зместу адукацыйнай праграмы прафесiянальнай падрыхтоўкi рабочых (служачых).

Заявы падаюцца не пазней за 28 жнiўня года прыёму.

216. Кiраўнiк мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў, слухачоў мiжшкольнага вучэбна-вытворчага камбiната працоўнага навучання i прафесiянальнай арыентацыi не пазней за 31 жнiўня года прыёму.

 

ГЛАВА 15

АСАБЛIВАСЦI ДЗЕЙНАСЦI МIЖШКОЛЬНАГА ЦЭНТРА ДАПРЫЗЫЎНАЙ ПАДРЫХТОЎКI I ПРЫЁМУ Ў ЯГО

 

217. Мiжшкольны цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi, акрамя асноўных функцый у адпаведнасцi з пунктам 28 артыкула 156 Кодэкса Рэспублiкi Беларусь аб адукацыi, у парадку, вызначаным заканадаўствам, дадзеным Палажэннем, можа ажыццяўляць:

ваенна-патрыятычнае выхаванне вучняў;

падрыхтоўку вучняў да службы ва Узброеных Сiлах Рэспублiкi Беларусь, iншых войсках i воiнскiх фармiраваннях Рэспублiкi Беларусь, органах ўнутраных спраў, органах i падраздзяленнях па надзвычайных сiтуацыях;

падрыхтоўку вучняў да ўсвядомленага прафесiянальнага самавызначэння, прадаўжэння адукацыi, працоўнай i грамадскай дзейнасцi.

Мiжшкольны цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi ў сваёй дзейнасцi ўзаемадзейнiчае з раённым (гарадскiм) ваенным камiсарыятам, раённым (гарадскiм) штабам грамадзянскай абароны, раённай (гарадской) арганiзацыяй ДАСААФ, установамi адукацыi, якiя ажыццяўляюць падрыхтоўку кадраў па спецыяльнасцях (накiрунках спецыяльнасцей, спецыялiзацыях) для Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь, iншых войскаў i воiнскiх фармiраванняў Рэспублiкi Беларусь, воiнскiмi часцямi i падраздзяленнямi Узброеных Сiл Рэспублiкi Беларусь, унутраных войскаў Мiнiстэрства ўнутраных спраў Рэспублiкi Беларусь, Мiнiстэрства па надзвычайных сiтуацыях Рэспублiкi Беларусь i Дзяржаўнага пагранiчнага камiтэта Рэспублiкi Беларусь, установамi агульнай сярэдняй адукацыi раёна (горада).

218. Адукацыйны працэс па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi ў мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi ажыццяўляецца ў групах, на якiя дзеляцца X i XI класы ў адпаведнасцi з абзацам трэцiм пункта 54 дадзенага Палажэння. У састаў класа могуць уваходзiць вучнi адной або розных устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада).

Вывучэнне вучэбнага прадмета "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны тыпавым вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на яго вывучэнне. Гэтыя вучэбныя гадзiны штогод перадаюцца мiжшкольнаму цэнтру дапрызыўнай падрыхтоўкi ўстановамi адукацыi, вучнi якiх вывучаюць вучэбны прадмет "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" ў гэтым мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi.

219. З мэтай ваенна-патрыятычнага выхавання вучняў у мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi могуць праводзiцца факультатыўныя заняткi ў адпаведнасцi з вучэбнымi праграмамi факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi пры рэалiзацыi зместу адукацыйнай праграмы базавай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi. Яны арганiзуюцца за кошт вучэбных гадзiн, што вызначаны вучэбным планам установы агульнай сярэдняй адукацыi адпаведнага вiду на правядзенне факультатыўных заняткаў.

Групы для арганiзацыi факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi фармiруюцца ў парадку, вызначаным дадзеным Палажэннем.

220. Кiраўнiк мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi прымае рашэннi па ўзгадненню з заснавальнiкам:

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў X i XI класаў для ажыццяўлення адукацыйнага працэсу па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў на падставе заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб фармiраваннi кантынгенту вучняў для засваення зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi на падставе прапаноў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў з улiкам пажаданняў вучняў на падставе заяў iх законных прадстаўнiкоў;

аб парадку правядзення вучэбна-палявых збораў (медыцынскай практыкi) з юнакамi (дзяўчатамi) X класаў.

221. Колькасць класаў, груп у мiжшкольным цэнтры дапрызыўнай падрыхтоўкi вызначаецца па спiсачным саставе вучняў на пачатак навучальнага года.
222. Прыём асоб з лiку вучняў устаноў агульнай сярэдняй адукацыi iншых вiдаў раёна (горада) у мiжшкольны цэнтр дапрызыўнай падрыхтоўкi ажыццяўляецца на падставе заяў законных прадстаўнiкоў вучняў X i XI класаў для засваення вучнямi зместу вучэбнай праграмы па вучэбным прадмеце "Дапрызыўная i медыцынская падрыхтоўка" пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi, а таксама на падставе заяў законных прадстаўнiкоў вучняў V - IX класаў для засваення вучнямi зместу вучэбных праграм факультатыўных заняткаў ваенна-патрыятычнай накiраванасцi пры рэалiзацыi адукацыйнай праграмы базавай адукацыi, адукацыйнай праграмы сярэдняй адукацыi.

Заявы падаюцца не пазней за 28 жнiўня года прыёму.

223. Кiраўнiк мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi выдае загад аб прыёме (залiчэннi) асоб у лiк вучняў мiжшкольнага цэнтра дапрызыўнай падрыхтоўкi не пазней за 31 жнiўня года прыёму.

 

ГЛАВА 16

ПАДРЫХТОЎКА ДЗЯЦЕЙ ДА НАВУЧАННЯ НА I СТУПЕНI АГУЛЬНАЙ СЯРЭДНЯЙ АДУКАЦЫI

 

224. Па жаданнi законных прадстаўнiкоў дзяцей, у тым лiку дзяцей, якiя не асвойваюць адукацыйную праграму дашкольнай адукацыi ва ўстановах дашкольнай адукацыi або ў яслях-садах - пачатковых школах, дзiцячых садах - пачатковых школах, яслях-садах - базавых школах, дзiцячых садах - базавых школах, яслях-садах - сярэднiх школах, дзiцячых садах - сярэднiх школах, установы агульнай сярэдняй адукацыi могуць ажыццяўляцць падрыхтоўку iх дзяцей да навучання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.
225. Падрыхтоўка дзяцей да навучання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi ажыццяўляецца ўстановай агульнай сярэдняй адукацыi на спецыяльна арганiзаваных занятках з дзецьмi (далей - заняткi), а таксама праз аказанне законным прадстаўнiкам дзяцей кансультацыйнай дапамогi (далей - кансультацыi).
226. Правядзенне заняткаў, кансультацый накiравана на забеспячэнне сацыялiзацыi дзяцей у калектыве аднагодак i дарослых, фармiраванне асноў гатоўнасцi да навучання на I ступенi агульнай сярэдняй адукацыi.
227. Для правядзення заняткаў фармiруюцца групы, напаўняльнасць якiх складае не больш за 20 дзяцей.
228. Заняткi i кансультацыi праводзяцца падчас канiкул, у тым лiку i летнiх канiкул.

Тэрмiны i працягласць iх правядзення, колькасць груп вызначаюцца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi.

229. Расклад заняткаў, кансультацый зацвярджаецца кiраўнiком установы агульнай сярэдняй адукацыi i даводзiцца да ведама законных прадстаўнiкоў дзяцей.
230. Заняткi, кансультацыi праводзяць педагагiчныя работнiкi ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi ў межах iх працоўнага часу з улiкам устаноўленага аб'ёму педагагiчнай нагрузкi.

 

 

 

 

 

Дадатак

да Палажэння аб установе

агульнай сярэдняй адукацыi

 

Форма

 

____________________________________________________

(найменне ўстановы агульнай сярэдняй адукацыi, нумар

 аўдыторыi, у якой праводзiцца праверка здольнасцяў

      асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва)

 

     Картка ўзроўню здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва

 

___________________________________________________________________________

     (прозвiшча, уласнае iмя, iмя па бацьку асобы (калi такое маецца)

___________________________________________________________________________

                     (галiна асобнага вiда мастацтва)

___________________________________________________________________________

            (працягласць правядзення праверкi здольнасцяў асобы)

     Вынiкi выяўлення ўзроўню здольнасцяў асобы:

 

N п/п	Пералiк заданняў, якiя выкарыстоўваюцца пры праверцы здольнасцяў асобы ў галiне ___________ мастацтва	Узровень здольнасцяў асобы ў галiне асобнага вiду мастацтва (неабходнае падкрэслiць)	Рэкамендацыi
1		Высокi Сярэднi Нiзкi
2		Высокi Сярэднi Нiзкi
...

 

___________________________________________________________________________

    (прозвiшча, уласнае iмя, iмя па бацьку (калi такое маецца) i подпiс

___________________________________________________________________________

    старшынi i членаў экзаменацыйнай камiсii, якая праводзiла праверку

                            здольнасцяў асобы)

 

Азнаёмлены(а)                ______________________________________________

                                 (подпiс, прозвiшча, iнiцыялы законнага

                                           прадстаўнiка асобы)

Кiраўнiк установы агульнай

сярэдняй адукацыi            ______________________________________________

                                      (подпiс, прозвiшча, iнiцыялы)

 

 

 

свернуть

ПРИКАЗ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ

29 мая 2009 г. N 674

 

ОБ УТВЕРЖДЕНИИ НОРМ ОЦЕНКИ РЕЗУЛЬТАТОВ УЧЕБНОЙ

ДЕЯТЕЛЬНОСТИ И КРИТЕРИЕВ ОЦЕНКИ ПОВЕДЕНИЯ УЧАЩИХСЯ

ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЙ

(в ред. приказов Минобразования от 18.06.2010 N 420,

от 29.09.2010 N 635)

 

На основании подпункта 4.8 пункта 4 Положения о Министерстве образования Республики Беларусь, утвержденного постановлением Совета Министров Республики Беларусь от 29 октября 2001 г. N 1554, Министерство образования Республики Беларусь ПРИКАЗЫВАЕТ:

Утвердить прилагаемые:

Нормы оценки результатов учебной деятельности учащихся общеобразовательных учреждений по учебным предметам;

Критерии оценки поведения учащихся общеобразовательных учреждений.

 

Министр

А.М.Радьков

 

 

 

 

 

КонсультантПлюс: примечание.

В связи с невозможностью отображения по техническим причинам текст, выделенный в оригинале жирным шрифтом, заключен в квадратные скобки "[...]", а текст с подчеркиванием - в угловые скобки "<...>".

НОРМЫ ОЦЕНКИ РЕЗУЛЬТАТОВ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ УЧАЩИХСЯ

ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ УЧРЕЖДЕНИЙ ПО УЧЕБНЫМ ПРЕДМЕТАМ

(в ред. приказов Минобразования от 18.06.2010 N 420,

от 29.09.2010 N 635)

 

Глава 1

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

 

1. Нормы оценки результатов учебной деятельности учащихся по учебным предметам разработаны в соответствии с пунктом 1 статьи 36 Закона Республики Беларусь от 5 июля 2006 г. "Об общем среднем образовании" (Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2006 г., N 108, 2/1238) в целях регулирования контрольно-оценочной деятельности педагогических работников общеобразовательных учреждений при проведении текущей, промежуточной и итоговой аттестации учащихся.

Нормы оценки результатов учебной деятельности учащихся по учебным предметам базируются на планируемых результатах обучения в предметно-деятельностной форме, определенных образовательными стандартами и учебными программами, и направлены на осуществление единых подходов при организации проверки и оценки учебных достижений учащихся.

2. Оценка результатов учебной деятельности учащихся осуществляется по десятибалльной системе ("1", "2", "3", "4", "5", "6", "7", "8", "9" и "10" баллов), основными функциями которой являются:

образовательная, ориентирующая педагога на использование разнообразных форм, методов и средств контроля результатов обучения, содействующих продвижению учащихся к достижению более высоких уровней усвоения учебного материала;

стимулирующая, заключающаяся в установлении динамики достижений учащихся в усвоении знаний, характера познавательной деятельности и развитии индивидуальных качеств и свойств личности на всех этапах учебной деятельности;

диагностическая, обеспечивающая анализ, оперативно-функциональное регулирование и коррекцию образовательного процесса и учебной деятельности;

контролирующая, выражающаяся в определении уровня усвоения учебного материала в процессе контроля и аттестации учащихся;

социальная, проявляющаяся в дифференцированном подходе к осуществлению проверки и оценке результатов учебной деятельности учащихся с учетом их индивидуальных возможностей и потребностей в соответствии с социальным заказом общества и государства.

При отсутствии результатов учебной деятельности учащимся выставляется 0 (ноль) баллов.

На I ступени общего среднего образования, в первом и втором классах, система контроля и оценки строится на содержательно-оценочной основе без использования отметки как формы количественного выражения результатов оценочной деятельности.

3. В данном нормативном акте используются следующие основные термины и их определения:

уровень усвоения учебного материала - характеристика учебных достижений учащихся, соотнесенных с основными функциями образовательного процесса - распознавания, описания, объяснения и преобразования объектов изучения;

контроль - процедура проверки и оценки учебных достижений учащихся, направленная на установление степени соответствия реально достигнутых результатов учебной деятельности каждым учащимся планируемым результатам обучения в предметно-деятельностной форме, определенных образовательными стандартами и учебными программами;

отметка - результат процесса оценивания учебно-познавательной деятельности учащихся, его условно-формальное количественное выражение в баллах.

4. Настоящие нормы оценки результатов учебной деятельности учащихся по учебным предметам распространяются на общеобразовательные учреждения независимо от их подчинения и форм собственности и определяют:

уровни усвоения учебного материала;

основные виды и формы контроля учебно-познавательной деятельности учащихся;

общие требования к выставлению отметок за четверть, годовых и экзаменационных отметок;

нормы оценки результатов учебной деятельности учащихся по каждому учебному предмету;

классификацию существенных и несущественных ошибок, погрешностей, которые учитываются при осуществлении контрольно-оценочной деятельности по каждому учебному предмету.

5. Для оценки результатов учебной деятельности учащихся при осуществлении контрольно-оценочной деятельности выделяются следующие пять уровней усвоения учебного материала:

первый уровень (низкий) - действия на узнавание, распознавание и различение понятий (объектов изучения), которые оцениваются от 1 до 2 баллов;

второй уровень (удовлетворительный) - действия по воспроизведению учебного материала (объектов изучения) на уровне памяти, которые оцениваются от 3 до 4 баллов;

третий уровень (средний) - действия по воспроизведению учебного материала (объектов изучения) на уровне понимания; описание и анализ действий с объектами изучения, которые оцениваются от 5 до 6 баллов;

четвертый уровень (достаточный) - действия по применению знаний в знакомой ситуации по образцу; объяснение сущности объектов изучения; выполнение действий с четко обозначенными правилами; применение знаний на основе обобщенного алгоритма для решения новой учебной задачи, которые оцениваются от 7 до 8 баллов;

пятый уровень (высокий) - действия по применению знаний в незнакомых, нестандартных ситуациях для решения качественно новых задач; самостоятельные действия по описанию, объяснению и преобразованию объектов изучения, которые оцениваются от 9 до 10 баллов.

6. Основными показателями соответствия результатов учебной деятельности учащихся уровням усвоения учебного материала выступают мыслительные, словесно-логические, знаковые и предметные действия и операции по распознаванию, описанию, объяснению и преобразованию объектов изучения.

При этом распознавание, воспроизведение учебного материала, владение и оперирование им в знакомой и незнакомой ситуациях характеризуются полнотой, осознанностью, системностью, прочностью, мобильностью знаний, а также степенью познавательной самостоятельности учащихся в выполнении учебных задач.

7. Для проведения текущей и промежуточной аттестации учащихся устанавливаются следующие виды контроля: поурочный и тематический.
8. Поурочный контроль проводится с целью проверки и оценки усвоения учащимися учебного материала в процессе изучения темы и носит стимулирующий, корректирующий и воспитательный характер.

При осуществлении поурочного контроля оцениваются процесс учебной деятельности учащихся, познавательные и общеучебные умения, использование рациональных способов выполнения заданий с учетом проявления интереса к учению, стремления к достижению поставленной цели и других индивидуальных и личностных качеств. Педагог наряду с заданными требованиями учитывает и предыдущие достижения учащихся.

Периодичность оценивания результатов учебной деятельности каждого учащегося при поурочном контроле определяется педагогом в зависимости от специфики учебного предмета и изучаемого учебного материала, методов, форм и технологий обучения, возрастных и индивидуальных особенностей учащихся.

9. Тематический контроль проводится с целью проверки и оценки усвоения учащимися учебного материала определенной темы (тем). При осуществлении тематического контроля оцениваются достижения учащихся не по отдельным элементам (как при поурочном контроле), а в логической системе, соответствующей структуре учебной темы (тем).
10. Основные виды контроля осуществляются в устной, письменной, практической формах и в их сочетании.

Выбор формы контроля зависит от содержания и специфики учебного предмета, количества учебных часов, выделяемых на его изучение, этапа обучения и планируемых результатов обучения, возрастных и индивидуальных особенностей учащихся.

11. Для осуществления контроля используются методы и средства, с помощью которых устная, письменная, практическая формы контроля или их сочетание позволяют получить наиболее объективную информацию о качестве образовательного процесса и результатах учебной деятельности учащихся. К ним относятся: индивидуальный, групповой и фронтальный опрос с использованием контрольных вопросов и заданий, содержащихся в учебниках, учебных, учебно-методических пособиях и дидактических материалах, собеседования, дидактические тесты, диктанты, изложения, сочинения, самостоятельные и контрольные работы, наблюдения, лабораторные и практические работы, лабораторные опыты, экспериментальные исследования, рефераты и другие методы и средства контроля.

Выбор используемых методов и средств для осуществления контроля результатов учебной деятельности учащихся осуществляется педагогом.

12. Количество контрольных работ, которые проводятся в письменной форме по отдельным учебным предметам на протяжении учебного года, определяется Инструкцией о порядке формирования культуры устной и письменной речи в общеобразовательных учреждениях, утверждаемой Министерством образования Республики Беларусь.
13. Выставление отметки за четверть осуществляется как среднее арифметическое отметок на основе результатов тематического контроля с учетом преобладающего или наивысшего (по усмотрению педагога) поурочного балла.
14. Годовая отметка выставляется как среднее арифметическое отметок по четвертям с учетом динамики индивидуальных учебных достижений учащихся на конец учебного года.

 

Глава 2

НОРМЫ ОЦЕНКИ РЕЗУЛЬТАТОВ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ПО УЧЕБНЫМ

ПРЕДМЕТАМ НА I СТУПЕНИ ОБЩЕГО СРЕДНЕГО ОБРАЗОВАНИЯ

 

2.1. Оценка результатов учебной деятельности на I ступени общего среднего образования по учебному предмету "Русский язык" в общеобразовательных учреждениях с русским (белорусским) языком обучения

 

Планируемые результаты обучения в предметно-деятельностной форме определены требованиями учебной программы к уровню подготовки учащихся по учебному предмету "Русский язык".

В соответствии с заданным содержанием и объемом языковых и коммуникативно-речевых знаний, умений и навыков контролю и оценке подлежат:

уровень усвоения теоретического материала;

уровень сформированности учебно-языковых умений и навыков;

орфографическая и пунктуационная грамотность;

уровень сформированности коммуникативно-речевых умений и навыков.

 

Оценка устного ответа

 

При оценке ответа учитываются:

1) степень осознанности изученного материала;

2) подтверждение теоретических сведений примерами;

3) точность изложения учебного материала;

4) правильность речи.

 

Критерии и показатели оценки устного ответа

 

Балл	Осознанность	Подтверждение  теоретических    сведений       примерами	Точность       изложения      учебного       материала	Правильность        речи
1	Называет фрагменты изученного         материала (правило, определение)	Примеры        привести не    может	При            воспроизведении фрагментов     материала      делает ошибки, искажающие     смысл	Делает          многочисленные  речевые ошибки  <*>
2	Воспроизводит      учебный материал   фрагментарно,      объяснить что-либо не может	Примеры        привести не    может	При            фрагментарном  воспроизведении материала      делает ошибки	Делает          многочисленные  речевые ошибки, не исправляет   при указании на них
3	Демонстрирует      механическое       запоминание большей части правила,     определения,       затрудняется       что-либо объяснить	В приведении   примеров       затрудняется	При            формулировке   правил,        определении    понятий делает ошибки, которые не может       исправить при  указании на них	Делает          многочисленные  речевые ошибки, которые не может исправить при   указании на них
4	Неосознанно        воспроизводит      учебный материал,  не может обосновать свои суждения	В приведении   большей части  примеров       затрудняется	При            формулировке   правил,        определении    понятий делает ошибки, которые не может       исправить при  указании на них	Делает          многочисленные  речевые ошибки, которые         исправляет при  помощи учителя
5	Объясняет отдельные положения          изученного         материала	Приводит       примеры из     учебника	При            формулировке   правил,        определении    понятий        допускает      ошибки, которые не может       исправить при  указании на них	Делает отдельные речевые ошибки, которые         исправляет      самостоятельно  или с помощью   наводящих       вопросов        учителя.        <**> Делает     речевые ошибки, которые         исправляет с    помощью учителя
6	Демонстрирует      понимание основных положений          изученного         материала	Приводит       примеры из     учебника	При изложении  теоретического материала      допускает      несущественные ошибки, которые исправляет при помощи учителя	Делает отдельные речевые ошибки, которые         самостоятельно  исправляет.     <**> Делает     речевые ошибки, которые         исправляет с    помощью         наводящих       вопросов учителя
7	Знает и осознанно  излагает учебный   материал в целом	Приводит       примеры из     учебника	При            формулировке   правил,        определении    понятий        допускает      несущественные ошибки, которые исправляет с   помощью        наводящих      вопросов       учителя	Допускает       отдельные       речевые         недочеты.       <**> Делает     отдельные       речевые ошибки, которые         исправляет с    помощью          наводящих       вопросов учителя
8	Демонстрирует      полное понимание   учебного материала	Приводит       примеры из     учебника, а    также единичные примеры,       подобранные    самостоятельно	При            формулировке   правил,        определении    понятий        допускает      несущественные ошибки, которые самостоятельно исправляет	Допускает       единичные       речевые         недочеты.       <**> Делает     отдельные       речевые ошибки, которые         самостоятельно  исправляет при  указании на них
9	Излагает учебный   материал четко и   логично,           демонстрирует      высокую степень    осознанности	Приводит       примеры как из учебника, так и подобранные    самостоятельно	Точно          воспроизводит  определения и  правила	Допускает       единичные и     незначительные  речевые         недочеты.       <**> Делает     отдельные       речевые ошибки, которые         исправляет      самостоятельно  при указании на них
10	Излагает учебный   материал свободно, с высокой степенью осознанности и     аргументированности	Теоретические  сведения       иллюстрирует   примерами как  из учебника,   так и          подобранные    самостоятельно	Точно          воспроизводит  определения и  правила	Не допускает    речевых         недочетов.      <**> Делает     единичные       речевые ошибки, которые         исправляет      самостоятельно

 

Примечания:

<*> Перечень речевых ошибок приведен в части "Оценивание изложений и сочинений".

<**> Для учащихся общеобразовательных учреждений с белорусским языком обучения.

 

Орфографическая и пунктуационная грамотность

 

КонсультантПлюс: примечание.

В связи с невозможностью отображения по техническим причинам текст, выделенный в оригинале жирным шрифтом, заключен в квадратные скобки "[...]".

Оценка орфографической и пунктуационной грамотности осуществляется с помощью письменных работ - обучающих и контрольных. При оценивании письменных работ следует учитывать ошибки орфографические (ошибки в написании слов) и пунктуационные (ошибки в постановке знаков препинания).

В письменных работах учащимися могут быть допущены грубые, негрубые, повторяющиеся, однотипные орфографические ошибки.

Грубыми считаются орфографические ошибки:

на изученные правила: ма[шы]на (вместо ма[ши]на), ове[чь]ка (вместо ове[чк]а), л[и]сник (вместо л[е]сник), ска[с]ка (вместо ска[з]ка), читае[ш] (вместо читае[шь]), ро[ж] (вместо ро[жь]), [па]белка (вместо [по]белка), [не]читал (вместо [не] читал), ката[тс]я (вместо ката[ть]ся) и др.;

в написании изученных словарных слов: б[и]рёза (вместо б[е]рёза), кла[с] (вместо кла[сс]).

Несколько ошибок в одном словарном слове считаются за одну ошибку (м[а]л[а]ко вместо м[о]л[о]ко).

Два исправления на месте изученной орфограммы считаются за 1 негрубую ошибку.

К негрубым относятся орфографические ошибки:

при переносе слов;

графические ошибки и описки (замена одной буквы другой - с[п]олб вместо с[т]олб; перестановка букв - те[рт]радь вместо те[тр]адь; повторение одной и той же буквы в слове - д[оо]м вместо д[о]м; повторение одного и того же слога - бежа[жа]ть вместо бежать; пропуск буквы в слове - мшина вместо м[а]шина);

отражение на письме вместо букв [е], [ё], [ю], [я] их звукового значения ([йа]блоня вместо [я]блоня, по[йу]т вместо по[ю]т);

в написании безударных падежных окончаний имен существительных, имен прилагательных, безударных личных окончаний глаголов (касается только IV класса). Во II - III классах ошибки на перечисленные правила исправляются, но не учитываются.

Каждая негрубая ошибка считается за пол-ошибки. При выведении балла нечетное количество негрубых ошибок округляется в пользу ученика.

Повторяющимися являются ошибки, которые допущены в одном и том же слове или формах этого же слова: уч[и]ник - с уч[и]никами - уч[и]ники вместо уч[е]ник - с уч[е]никами - уч[е]ники; х[а]дитъ - х[а]дил - х[а]жу вместо х[о]дить - х[о]дил - х[о]жу.

Повторяющиеся ошибки независимо от их количества считаются за одну ошибку. Повторяющиеся (грубые и негрубые) ошибки исправляются в каждом слове с допущенной ошибкой, но на поля выносятся только один раз - в первом слове с ошибкой.

Однотипными являются ошибки на одно и то же правило в разных словах: з[и]мля (вместо з[е]мля), з[и]мляника (вместо з[е]мляника), б[и]жатъ (вместо б[е]жать), б[и]гун (вместо б[е]гун) - на правописание безударных гласных в корне слова; вюга (вместо в[ь]юга), крыля (вместо крыл[ь]я) - на правописание слов с разделительным [ь].

Однотипные ошибки на изученные правила, допущенные в разных словах, считаются в каждом слове отдельной ошибкой.

Написание белорусского [i] вместо русского [и] (или наоборот) исправляется, но за ошибку не считается.

В письменных работах учащимися могут быть допущены грубые и негрубые пунктуационные ошибки.

Грубые пунктуационные ошибки:

пропуск знака препинания в конце предложения;

пропуск запятой между однородными членами предложения.

Негрубые пунктуационные ошибки:

постановка одного знака препинания вместо другого в конце предложений, после обращения;

пропуск одного знака препинания при выделении обращения в середине предложения;

постановка точки в заглавии текста.

Негрубая ошибка обозначается на полях условным знаком: орфографическая - I (н), пунктуационная - V (н).

При наличии в работе 1 - 2 исправлений на месте негрубых орфографических и пунктуационных ошибок - отметка не снижается; 3 - 7 исправлений - отметка снижается на 1 балл; более 7 исправлений - на 2 балла.

 

Обучающие классные и домашние работы

 

При оценивании обучающих классных и домашних работ, которые проводятся в письменной форме, в количественный показатель ошибок включаются суммарно все орфографические, пунктуационные и грамматические ошибки.

 

Оценка обучающих классных и домашних работ

 

Балл	Количество ошибок
1	более 7 ошибок
2	7 ошибок
3	6 ошибок
4	5 ошибок
5	4 ошибки
6	3 ошибки
7	2 ошибки
8	1 ошибка
9	1 негрубая ошибка
10	0 ошибок, допускается 1 - 2 исправления на месте негрубых     ошибок

 

Письменные контрольные работы

 

Контрольными письменными работами являются: контрольное списывание, контрольный диктант, контрольный диктант с грамматическим заданием, контрольный словарный диктант, контрольная работа по теме, тематический разноуровневый тест.

Объемы и количество всех видов контрольных работ по классам регламентируются Инструкцией о порядке формирования культуры устной и письменной речи в общеобразовательных учреждениях Республики Беларусь.

Контрольное списывание применяется в I - II классах и в баллах не оценивается.

Контрольный диктант - способ проверки орфографических и пунктуационных умений и навыков учащихся. В качестве диктанта используются связные тексты (авторские или специально составленные), близкие по тематике и понятные по лексике учащимся начальных классов. Каждый текст диктанта должен быть насыщен орфограммами и пунктограммами на изученные правила. В диктант включаются простые по структуре предложения, состоящие из 2 - 8 слов. Слова с неизученными орфограммами выписываются на доске (допускается не более 3 таких слов).

Объем текста контрольного диктанта должен соответствовать требованиям Инструкции о порядке формирования культуры устной и письменной речи в общеобразовательных учреждениях Республики Беларусь.

При подсчете слов в тексте диктанта учитываются заголовок, служебные части речи (предлоги, частицы, союзы) и все самостоятельные части речи.

 

Оценка контрольного диктанта

 

Балл	Количество ошибок
1	более, чем на 2 балла
2	0/9 <*>, 1/8, 1/9, 2/7, 2/8, 3/6, 3/7, 4/5, 4/6, 5/4, 5/5, 6/3, 6/4, 7/2, 8/1, 8/2, 9/0, 9/1, 10/0
3	0/7, 0/8, 1/6, 1/7, 2/5, 2/6, 3/4, 3/5, 4/3, 4/4, 5/2, 5/3, 6/0, 6/1, 6/2, 7/0, 7/1, 8/0
4	0/6, 1/5, 2/4, 3/3, 4/2, 5/0, 5/1
5	0/5, 1/4, 2/3, 3/2, 4/0, 4/1
6	0/4, 1/3, 2/2, 3/0, 3/1
7	0/3, 1/2, 2/0, 2/1
8	2 негрубые, 0/2, 1/0, 1/1
9	0/1 или 1 негрубая орфографическая ошибка
10	0/0, допускается 1 - 2 исправления на месте негрубых ошибок

 

Примечание.

<*> В числителе - количество орфографических ошибок, в знаменателе - пунктуационных.

 

Контрольный диктант с грамматическим заданием состоит из диктанта и грамматического задания (не более 3 заданий). В качестве грамматических используются фонетические, морфологические, синтаксические, лексические задания и т.п.

За контрольный диктант с грамматическим заданием выставляются две отметки: одна - за диктант, другая - за грамматическое задание. Обе отметки выставляются по русскому языку в одну графу классного журнала: 8/7.

 

Оценка грамматического задания

 

Балл	Степень выполнения задания
1	Выполнены все задания, допущены 8 ошибок, или выполнены 2      задания, допущены 5 ошибок, или выполнено 1 задание, допущены  2 ошибки
2	Выполнены все задания, допущены 7 ошибок, или выполнены        2 задания, допущены 4 ошибки, или выполнено 1 задание, допущена 1 ошибка
3	Выполнены все задания, допущены 6 ошибок, или выполнены 2      задания, допущены 3 ошибки, или выполнено 1 задание без ошибок
4	Выполнены все задания, допущены 5 ошибок или выполнены         2 задания, допущены 2 ошибки
5	Выполнены все задания, допущены 4 ошибки или выполнены         2 задания, допущена 1 ошибка
6	Выполнены все задания, допущены 3 ошибки или выполнены         2 задания без ошибок
7	Выполнены все задания, допущены 2 ошибки
8	Выполнены все задания, допущена 1 ошибка
9	Выполнены все задания без ошибок, допущено 1 - 2 исправления
10	Выполнены все задания без ошибок и исправлений

 

Примечания:

1. Орфографические ошибки, допущенные в грамматическом задании, включаются в число ошибок за диктант.
2. Объем текста контрольного диктанта с грамматическим заданием сокращается на 10 слов.

 

Контрольный словарный диктант проводится с целью проверки усвоения правописания изученных слов с непроверяемыми орфограммами.

 

Оценка контрольного словарного диктанта

 

Балл	Количество ошибок
1	8 и более ошибок
2	7 ошибок
3	6 ошибок
4	5 ошибок
5	4 ошибки
6	3 ошибки
7	2 ошибки
8	1 ошибка
9	0 ошибок, 1 - 2 исправления на месте негрубых   ошибок
10	0 ошибок, без исправлений

 

Контрольная работа по теме (тематический контроль) - способ проверки знаний, умений и навыков учащихся по изученной грамматической теме. Она может проводиться в форме тематической контрольной работы или в форме тематического теста.

Тематическая контрольная работа должна содержать 5 заданий, которые в полной мере охватывают основное содержание конкретной изученной темы.

Тематический тест по изученной грамматической теме должен включать 5 тестовых заданий, соответствующих пяти уровням усвоения учебного материала.

На выполнение контрольной работы по теме (тематический контроль) отводится 15 - 20 минут урока.

 

Оценка тематической контрольной работы

 

Балл	Объем и правильность выполнения задания
	Выполнены все   задания и      допущено	Выполнены   4 задания и   допущено	Выполнены   3 задания и   допущено	Выполнены  2 задания и   допущено	Выполнено   1 задание и   допущено
1	более 8 ошибок	более      6 ошибок	более      5 ошибок	более      4 ошибок	более      3 ошибок
2	8 ошибок	6 ошибок	4 - 5 ошибок	3 - 4 ошибки	2 - 3 ошибки
3	7 ошибок	5 ошибок	3 ошибки	2 ошибки	1 ошибка
4	6 ошибок	4 ошибки	2 ошибки	1 ошибка	без ошибок
5	5 ошибок	3 ошибки	1 ошибка	без ошибок	-
6	4 ошибки	2 ошибки	без ошибок	-	-
7	3 ошибки	1 ошибка	-	-	-
8	2 ошибки	без ошибок	-	-	-
9	1 ошибка	-	-	-	-
10	без ошибок	-	-	-	-

 

Оценка тематического теста

 

Тематический тест оценивается по шкалам оценки теста (шкалы 1, 2).

 

Шкалы оценки тематического теста

 

Шкала 1

 

Номер задания	Максимальное количество баллов за выполнение задания
1	2
2	4
3	6
4	8
5	10
	Суммарный максимальный балл за выполнение всех        заданий - 30

 

Шкала 2

 

Количество баллов,        полученных учащимися	Отметка по десятибалльной шкале оценки     результатов учебной деятельности учащихся
1	1
2	2
3 - 5	3
6 - 8	4
9 - 11	5
12 - 14	6
15 - 18	7
19 - 23	8
24 - 28	9
29 - 30	10

 

Каждое задание тематического теста оценивается по шкале 1. Все баллы суммируются. Суммарное количество баллов переводится по шкале 2 в отметку по десятибалльной системе.

Если задание выполнено частично, то доля правильно выполненного задания вычисляется по отношению к максимальному количеству балла данного задания. Все баллы суммируются. В случае получения нецелого числа проводится его округление в установленном порядке. Суммарный балл переводится по шкале 2 в отметку по десятибалльной системе.

 

Оценка коммуникативно-речевых умений и навыков

 

Уровень владения коммуникативно-речевыми умениями и навыками проявляется в учебной деятельности учащихся по воспроизведению авторских текстов и созданию собственных высказываний на определенную тему, по серии картинок. Результатом данной деятельности являются различного вида изложения и сочинения.

 

Оценивание изложений и сочинений

 

Изложения и сочинения в начальной школе носят обучающий характер. Их оценивание проводится с учетом двух параметров: а) содержание, б) грамотность.

Содержание изложений и сочинений оценивается с учетом следующих критериев:

соответствие теме и основной мысли;

полнота раскрытия темы;

логичность и последовательность изложения фактического материала;

наличие или отсутствие речевых ошибок.

Содержательными (текстовыми) ошибками считаются:

несоответствие содержания текста обозначенной в заголовке теме;

нераскрытие основной мысли;

нарушение логичности, последовательности развития мысли в тексте;

наличие речевых ошибок.

Речевые ошибки - это ошибки, связанные с нарушением требований качества речи, ее точности, чистоты, богатства, уместности.

К речевым ошибкам относятся:

необоснованное повторение одного и того же слова (Котенок сидел на дереве. Котенок жалобно мяукал. Котенок не мог спуститься вниз.);

необоснованное употребление рядом однокоренных слов (В лесу лесник нашел редкий цветок);

употребление слова в неточном значении (Услышать обидчивые слова вместо обидные слова);

употребление диалектных слов и просторечий (транвай вместо трамвай; лаболатория вместо лаборатория);

нарушение общепринятой сочетаемости слов (покласть на стол вместо положить на стол);

неправильное образование и употребление форм склонения, спряжения (нет чулков вместо нет чулок; к ей пришла подруга вместо к ней пришла; давай побегим на речку вместо побежим на речку; новое платье красивше старого вместо красивее старого; злой собака вместо злая собака);

ошибки в словообразовании (куст розы вымерзнул вместо вымерз);

нарушение границ предложений (Во дворе дети играли в снежки. И весело смеялись.);

отсутствие красной строки.

Каждая речевая ошибка считается за пол-ошибки. При выведении балла нечетное количество речевых ошибок округляется в пользу ученика.

Количество содержательных и речевых ошибок учитывается суммарно при выставлении отметки за содержание изложения или сочинения.

Грамотность изложений и сочинений оценивается с учетом наличия или отсутствия орфографических и пунктуационных ошибок. Все орфографические и пунктуационные ошибки исправляются.

Количество орфографических и пунктуационных ошибок учитывается суммарно при выставлении отметки за грамотность.

За изложения и сочинения выставляются две отметки: 9/8 (9 - за содержание, 8 - за грамотность).

 

Оценка изложения и сочинения

 

Балл	Полнота раскрытия темы и          основной мысли	Ошибки
		Содержательные и      речевые	Орфографические и    пунктуационные
1	Текст не завершен. Тема и    основная мысль не раскрыты	Ошибок более, чем на 2 балла	Ошибок более, чем   на 2 балла
2	Текст написан, но тема и     основная мысль не раскрыты   или раскрыты частично	3/3 <*>, 3/4, 3/5	8/0 <**>, 8/1, 7/2, 7/3, 6/4, 5/5, 4/6, 3/7
3	Тема раскрыта частично.      Основная мысль не            прослеживается	3/0, 3/1, 3/2	7/0, 7/1, 6/2, 6/3, 5/4, 4/5, 3/6, 2/7
4	Тема и основная мысль        раскрыты частично	2/3, 2/4, 2/5	6/0, 6/1, 5/2, 5/3, 4/4, 3/5, 2/6
5	Тема и основная мысль в целом раскрыты	2/0, 2/1, 2/2	5/0, 5/1, 4/2, 4/3, 3/4, 2/5, 1/6
6	Тема и основная мысль в целом раскрыты	1/2, 1/3, 1/4	4/0, 4/1, 3/2, 3/3, 2/4, 1/5, 0/6
7	Тема и основная мысль        раскрыты	0/4, 1/0, 1/1,   0/5 <***>	3/0, 3/1, 2/2, 2/3, 0/5, 1/4
8	Тема и основная мысль        раскрыты полностью	0/3, 0/4 <***>	2/0, 2/1, 1/2, 1/3, 0/4
9	Тема и основная мысль        раскрыты полностью	0/1, 0/2, 0/3    <***>	1/0, 1/1, 0/1, 0/2, 0/3
10	Тема и основная мысль        раскрыты полностью	0/0, 0/1 <***>,  0/2 <***>	0/0, 1 негрубая

 

Примечания:

<*> В числителе - количество ошибок содержательного характера, в знаменателе - количество речевых ошибок.

<**> В числителе - количество орфографических ошибок, в знаменателе - пунктуационных.

<***> Для учащихся общеобразовательных учреждений с белорусским языком обучения.

 

При наличии в работе 1 - 3 исправлений на месте негрубых ошибок - отметка не снижается; 4 - 7 исправлений - отметка снижается на 1 балл; более 7 исправлений - на 2 балла.

(пп. 2.1 в ред. приказа Минобразования от 29.09.2010 N 635)

(см. текст в предыдущей редакции)

 

2.2. Оценка результатов учебной деятельности на I ступени общего среднего образования по учебному предмету "Белорусский язык" в общеобразовательных учреждениях с белорусским (русским) языком обучения

 

Плануемыя вынiкi навучання ў прадметна-дзейнаснай форме вызначаны патрабаваннямi вучэбнай праграмы да ўзроўню падрыхтоўкi вучняў па вучэбным прадмеце "Беларуская мова".

У адпаведнасцi са зместам i аб'ёмам моўных i маўленча-камунiкатыўных ведаў, уменняў i навыкаў кантролю i ацэнцы належаць:

узровень засваення тэарэтычнага матэрыялу;

узровень сфармiраванасцi вучэбна-моўных уменняў i навыкаў;

арфаграфiчная i пунктуацыйная пiсьменнасць;

узровень сфармiраванасцi маўленча-камунiкатыўных уменняў i навыкаў.

 

Ацэнка вуснага адказу

 

Пры ацэнцы адказу вучня ўлiчваюцца:

1) ступень усвядомленасцi вывучанага матэрыялу;

2) пацвярджэнне тэарэтычных звестак прыкладамi;

3) дакладнасць узнаўлення фактычнага матэрыялу;

4) правiльнасць маўлення.

 

Крытэрыi i паказчыкi ацэнкi вуснага адказу

 

Бал	Усвядомленасць	Пацвярджэнне  тэарэтычных    звестак    прыкладамi	Дакладнасць      узнаўлення       фактычнага        матэрыялу	Правiльнасць        маўлення
1	Называе фрагменты вывучанага        матэрыялу         (правiла,         азначэнне)	Прыклады     прывесцi не  можа	Пры ўзнаўленнi   фрагментаў       матэрыялу робiць памылкi, якiя    скажаюць сэнс	Робiць шматлiкiя  маўленчыя памылкi <*>
2	Узнаўляе вучэбны  матэрыял          фрагментарна,     растлумачыць што- небудзь не можа	Прыклады     прывесцi не  можа	Пры фрагментарным узнаўленнi       матэрыялу робiць памылкi	Робiць шматлiкiя  маўленчыя         памылкi, не       выпраўляе пры     ўказаннi на iх
3	Паказвае          механiчнае        запамiнанне       большай часткi    правiла,          азначэння,        сутыкаецца з      цяжкасцямi што-   небудзь           растлумачыць	Пры          прывядзеннi  прыкладаў    сутыкаецца з цяжкасцямi	Пры фармулёўцы   правiлаў,        азначэннi        паняццяў робiць  памылкi, якiя не можа выправiць   пры ўказаннi     на iх	Робiць шматлiкiя  маўленчыя памылкi, якiя не можа      выправiць пры     ўказаннi на iх
4	Неўсвядомлена     ўзнаўляе вучэбны  матэрыял, не можа абгрунтаваць свае меркаваннi	Пры          прывядзеннi  большай      часткi       прыкладаў    сутыкаецца з цяжкасцямi	Пры фармулёўцы   правiлаў,        азначэннi        паняццяў робiць  памылкi, якiя не можа выправiць   пры ўказаннi     на iх	Робiць шматлiкiя  маўленчыя памылкi, якiя выпраўляе з  дапамогай         настаўнiка
5	Тлумачыць асобныя палажэннi         вывучанага        матэрыялу	Прыводзiць   прыклады з   падручнiка	Пры фармулёўцы   правiлаў,        азначэннi        паняццяў робiць  памылкi, якiя не можа выправiць   пры ўказаннi     на iх	Робiць асобныя    маўленчыя         памылкi, якiя     выпраўляе         самастойна цi з   дапамогай пытанняў настаўнiка.       <**> Робiць       маўленчыя памылкi, якiя выпраўляе з  дапамогай пытанняў настаўнiка
6	Паказвае разуменне асноўных          палажэнняў        вывучанага        матэрыялу	Прыводзiць   прыклады з   падручнiка	Пры ўзнаўленнi   тэарэтычнага     матэрыялу        дапускае         неiстотныя       памылкi, якiя    выпраўляе з      дапамогай        настаўнiка	Робiць асобныя    маўленчыя памылкi, якiя самастойна   выпраўляе.        <**> Робiць       маўленчыя памылкi, якiя выпраўляе з  дапамогай пытанняў настаўнiка
7	Ведае i           ўсвядомлена        выкладае вучэбны  матэрыял у цэлым	Прыводзiць   прыклады з   падручнiка	Пры фармулёўцы   правiлаў,        азначэннi        паняццяў дапускае неiстотныя       памылкi, якiя    выпраўляе з      дапамогай        пытанняў         настаўнiка	Дапускае асобныя  маўленчыя         недахопы.         <**> Робiць       асобныя           маўленчыя памылкi, якiя выпраўляе з  дапамогай пытанняў настаўнiка
8	Паказвае поўнае   разуменне         вучэбнага         матэрыялу	Прыводзiць   прыклады з   падручнiка,  а таксама    адзiнкавыя   прыклады,    падабраныя   самастойна	Пры фармулёўцы   правiлаў,        азначэннi        паняццяў дапускае неiстотныя       памылкi, якiя    самастойна       выпраўляе	Дапускае          адзiнкавыя        маўленчыя         недахопы.         <**> Робiць       асобныя маўленчыя памылкi, якiя     самастойна        выпраўляе пры     ўказаннi на iх
9	Выкладае вучэбны  матэрыял дакладна i лагiчна,        дэманструе высокую ступень           усведамлення	Прыводзiць   прыклады як  з падручнiка, так i        падабраныя   самастойна	Дакладна         ўзнаўляе         азначэннi i      правiлы	Дапускае          адзiнкавыя i      нязначныя         маўленчыя         недахопы.         <**> Робiць       асобныя маўленчыя памылкi, якiя     выпраўляе         самастойна пры    ўказаннi на iх
10	Выкладае вучэбны  матэрыял свабодна, з высокай ступенню ўсведамлення i    аргументаванасцi	Тэарэтычныя  звесткi      iлюструе     прыкладамi як з падручнiка, так i        падабраныя   самастойна	Дакладна         ўзнаўляе         азначэннi        i правiлы	Не дапускае       маўленчых         недахопаў.        <**> Робiць       адзiнкавыя        маўленчыя памылкi, якiя выпраўляе    самастойна

 

Заўвагi:

<*> Пералiк маўленчых памылак прыведзены ў частцы "Ацэньванне пераказаў i сачыненняў".

<**> Для вучняў агульнаадукацыйных устаноў з рускай мовай навучання.

 

Ацэнка пiсьмовых работ

 

КонсультантПлюс: примечание.

В связи с невозможностью отображения по техническим причинам текст, выделенный в оригинале жирным шрифтом, заключен в квадратные скобки "[...]".

Ацэнка арфаграфiчнай i пунктуацыйнай граматнасцi ажыццяўляецца з дапамогай пiсьмовых работ - навучальных i кантрольных. Пры ацэньваннi пiсьмовых работ вучняў неабходна ўлiчваць памылкi арфаграфiчныя (памылкi ў напiсаннi слоў) i пунктуацыйныя (памылкi ў пастаноўцы знакаў прыпынку).

У пiсьмовых работах вучнямi могуць быць дапушчаны грубыя, нягрубыя, памылкi, якiя паўтараюцца, аднатыпныя арфаграфiчныя памылкi.

Грубымi лiчацца арфаграфiчныя памылкi:

на вывучаныя правiлы: а[т]рэзаў (замест а[д]рэзаў), тра[у]ка (замест тра[ў]ка), збо[ж]а (замест збо[жж]а), сямя (замест сям[']я), пашталён (паштал[ь]ён) i iнш.;

у напiсаннi вывучаных слоўнiкавых слоў: бiблi[а]тэка (замест бiблi[я]тэка), г[i]рой (замест г[е]рой).

Некалькi памылак у адным слоўнiкавым слове лiчацца за адну памылку (к[о]п[i]люш замест к[а]п[я]люш).

Два выпраўленнi на месцы вывучаных арфаграм лiчацца за 1 нягрубую памылку.

Нягрубымi лiчацца арфаграфiчныя памылкi:

пры пераносе слоў (пра-ўда, надвор-'е);

графiчныя памылкi i апiскi (замена адной лiтары iншай - с[п]уп замест с[л]уп, перастаноўка лiтар - [шс]ытак замест [сш]ытак, паўтор адной i той жа лiтары ў слове - м[аа]лы замест м[а]лы, паўтор аднаго i таго ж склада ў слове - прыго[го]жы замест прыгожы, пропуск лiтары ў слове - рабта замест раб[о]та);

адлюстраванне на пiсьме замест лiтар [е], [ё], [ю], [я] iх гукавога значэння ([йа]блык замест [я]блык);

у напiсаннi ненацiскных склонавых канчаткаў назоўнiкаў, прыметнiкаў, асабовых канчаткаў дзеясловаў (датычыцца толькi IV класа). У II - III класах памылкi на пералiчаныя правiлы выпраўляюцца, але не ўлiчваюцца.

Кожная нягрубая памылка лiчыцца за паўпамылкi. Пры вывядзеннi бала няцотная колькасць нягрубых памылак акругляецца на карысць вучня.

Памылкамi, якiя паўтараюцца, лiчацца памылкi ў адным i тым жа слове цi формах аднаго i таго ж слова (б[е]роза, б[е]розы, б[е]розай замест б[я]роза, б[я]розы, б[я]розай). Незалежна ад iх колькасцi яны лiчацца за адну памылку. Паўторныя (грубыя i нягрубыя) памылкi выпраўляюцца ў кожным слове з дапушчанай памылкай, але на палi выносяцца толькi адзiн раз - у першым слове з памылкай.

Аднатыпнымi лiчацца памылкi на адно i тое ж правiла ў розных словах (лы[ш]ка замест лы[ж]ка, ло[т]ка замест ло[д]ка - на правапiс парных звонкiх i глухiх зычных; мiлён замест мiл[ь]ён, пашталён замест паштал[ь]ён - на правапiс раздзяляльнага мяккага знака).

Аднатыпныя памылкi на вывучаныя правiлы, дапушчаныя ў розных словах, лiчацца ў кожным слове асобнай памылкай.

Напiсанне рускай лiтары [и] замест беларускай [i] (i наадварот) выпраўляецца, але за памылку не лiчыцца.

У пiсьмовых работах вучнямi могуць быць дапушчаны грубыя i нягрубыя пунктуацыйныя памылкi.

Грубыя пунктуацыйныя памылкi:

пропуск знака прыпынку ў канцы сказа;

пропуск коскi памiж аднароднымi членамi сказа.

Нягрубыя пунктуацыйныя памылкi:

пастаноўка аднаго знака прыпынку замест iншага ў канцы сказаў, пасля зваротка;

пропуск аднаго знака прыпынку пры выдзяленнi зваротка ў сярэдзiне сказа;

пастаноўка кропкi ў загалоўку тэкста.

Нягрубая памылка адзначаецца на палях наступным умоўным знакам: арфаграфiчная - I (н), пунктуацыйная - V (н).

Пры наяўнасцi ў рабоце 1 - 2 выпраўленняў на месцы нягрубых арфаграфiчных i пунктуацыйных памылак адзнака не знiжаецца; 3 - 7 выпраўленняў - адзнака знiжаецца на 1 бал; больш за 7 выпраўленняў - на 2 балы.

 

Навучальныя класныя i дамашнiя работы

 

Пры ацэньваннi навучальных класных i дамашнiх работ, якiя праводзяцца ў пiсьмовай форме, у колькаснаы паказчык памылак уключаюцца сумарна ўсе арфаграфiчныя, пунктуацыйныя i граматычныя памылкi.

 

Ацэнка навучальных класных i дамашнiх работ

 

Бал	Колькасць памылак
1	больш за 7 памылак
2	7 памылак
3	6 памылак
4	5 памылак
5	4 памылкi
6	3 памылкi
7	2 памылкi
8	1 памылка
9	1 нягрубая памылка
10	0 памылак, дапускаецца 1 - 2 выпраўленнi на месцы нягрубых     памылак

 

Пiсьмовыя кантрольныя работы

 

Кантрольнымi пiсьмовымi работамi з'яўляюцца: кантрольнае спiсванне, кантрольны дыктант, кантрольны дыктант з граматычным заданнем, кантрольны слоўнiкавы дыктант, кантрольная работа па тэме, тэматычны рознаўзроўневы тэст.

Аб'ём i колькасць усiх вiдаў кантрольных работ па класах рэгламентуюцца Iнструкцыяй аб парадку фармiравання культуры вуснага i пiсьмовага маўлення ў агульнаадукацыйных установах Рэспублiкi Беларусь.

Кантрольнае спiсванне прымяняецца ў I - II класах i ў балах не ацэньваецца.

Кантрольны дыктант - спосаб праверкi арфаграфiчных i пунктуацыйных уменняў i навыкаў вучняў. У якасцi дыктанта выкарыстоўваюцца звязныя тэксты (аўтарскiя цi спецыяльна складзеныя), блiзкiя па тэматыцы i зразумелыя па лексiцы вучням пачатковых класаў. Кожны тэкст дыктанта павiнен быць насычаны арфаграмамi i пунктаграмамi на вывучаныя правiлы. У дыктант уключаюцца простыя па структуры сказы, якiя складаюцца з 2 - 8 слоў. Словы з нявывучанымi арфаграмамi выпiсваюцца на дошку (дапускаецца не больш за 3 такiя словы).

Аб'ём тэксту кантрольнага дыктанта павiнен адпавядаць патрабаванням Iнструкцыi аб парадку фармiравання культуры вуснага i пiсьмовага маўлення ў агульнаадукацыйных установах Рэспублiкi Беларусь.

Пры падлiку слоў у тэксце дыктанта ўлiчваюцца загаловак, службовыя часцiны мовы (прыназоўнiкi, часцiцы, саюзы) i ўсе самастойныя часцiны мовы.

 

Ацэнка кантрольнага дыктанта

 

Бал	Колькасць памылак
1	больш, чым на 2 балы
2	0/9 <*>, 1/8, 1/9, 2/7, 2/8, 3/6, 3/7, 4/5, 4/6, 5/4, 5/5, 6/3, 6/4, 7/2, 8/1, 8/2, 9/0, 9/1, 10/0
3	0/7, 0/8, 1/6, 1/7, 2/5, 2/6, 3/4, 3/5, 4/3, 4/4, 5/2, 5/3, 6/0, 6/1, 6/2, 7/0, 7/1, 8/0
4	0/6, 1/5, 2/4, 3/3, 4/2, 5/0, 5/1
5	0/5, 1/4, 2/3, 3/2, 4/0, 4/1
6	0/4, 1/3, 2/2, 3/0, 3/1
7	0/3, 1/2, 2/0, 2/1
8	2 нягрубыя, 0/2, 1/0, 1/1
9	0/1 цi 1 нягрубая арфаграфiчная памылка
10	0/0, дапускаецца 1 - 2 выпраўленнi на месцы нягрубых памылак

 

Заўвага.

<*> У лiчнiку - колькасць арфаграфiчных памылак, у назоўнiку - пунктуацыйных.

 

Кантрольны дыктант з граматычным заданнем складаецца з дыктанта i граматычнага задання (не больш за 3 заданнi). У якасцi граматычных выкарыстоўваюцца фанетычныя, марфалагiчныя, сiнтаксiчныя, лексiчныя заданнi i г.д.

За кантрольны дыктант з граматычным заданнем выстаўляюцца дзве адзнакi: адна - за дыктант, другая - за граматычнае заданне. Абедзве адзнакi выстаўляюцца па беларускай мове ў адну графу класнага журнала: 8/7.

 

Ацэнка граматычнага задання

 

Бал	Колькасць памылак
1	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 8 памылак, цi выкананы 2 заданнi,    дапушчаны 5 памылак, цi выканана 1 заданне, дапушчаны 2 памылкi
2	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 7 памылак, цi выкананы 2 заданнi,    дапушчаны 4 памылкi, цi выканана 1 заданне, дапушчана 1 памылка
3	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 6 памылак, цi выкананы 2 заданнi,    дапушчаны 3 памылкi, цi выканана 1 заданне без памылак
4	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 5 памылак, цi выкананы 2 заданнi,    дапушчаны 2 памылкi
5	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 4 памылкi, цi выкананы 2 заданнi,    дапушчана 1 памылка
6	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 3 памылкi, цi выкананы 2 заданнi без памылак
7	Выкананы ўсе заданнi, дапушчаны 2 памылкi
8	Выкананы ўсе заданнi, дапушчана 1 памылка
9	Выкананы ўсе заданнi без памылак, дапушчана 1 - 3 выпраўленнi
10	Выкананы ўсе заданнi без памылак i выпраўленняў

 

Заўвагi:

1. Арфаграфiчныя памылкi, дапушчаныя ў граматычным заданнi, улiчваюцца ў колькасць памылак за дыктант.
2. Аб'ём тэксту кантрольнага дыктанта з граматычным заданнем скарачаецца на 10 слоў.

 

Кантрольны слоўнiкавы дыктант праводзiцца з мэтай праверкi засваення правапiсу вывучаных слоў з арфаграмамi, якiя не правяраюцца.

 

Ацэнка кантрольнага слоўнiкавага дыктанта

 

Бал	Колькасць памылак
1	8 i больш памылак
2	7 памылак
3	6 памылак
4	5 памылак
5	4 памылкi
6	3 памылкi
7	2 памылкi
8	1 памылка
9	0 памылак, 1 - 2 выпраўленнi на месцы нягрубых памылак
10	0 памылак, без выпраўленняў

 

Кантрольная работа па тэме (тэматычны кантроль) - спосаб праверкi ведаў, уменняў i навыкаў вучняў па вывучанай граматычнай тэме. Яна можа праводзiцца ў форме тэматычнай кантрольнай работы цi ў форме тэматычнага тэсту.

Тэматычная кантрольная работа павiнна ўтрымлiваць 5 заданняў, якiя ў поўнай меры ахоплiваюць асноўны змест канкрэтнай вывучанай тэмы.

Тэматычны тэст па вывучанай граматычнай тэме павiнен уключаць 5 тэставых заданняў, якiя адпавядаюць пяцi ўзроўням засваення вучэбнага матэрыялу.

На выкананне кантрольнай работы па тэме (тэматычны кантроль) адводзiцца 15 - 20 мiнут урока.

 

Ацэнка тэматычнай кантрольнай работы

 

Бал	Аб'ём i правiльнасць выканання задання
	Выкананы ўсе     заданнi i       дапушчана	Выкананы  4 заданнi i  дапушчана	Выкананы  3 заданнi i  дапушчана	Выкананы    2 заданнi i    дапушчана	Выканана  1 заданне i  дапушчана
1	больш за       8 памылак	больш за   6 памылак	больш за   5 памылак	больш за     4 памылкi	больш за   3 памылкi
2	8 памылак	6 памылак	4 - 5      памылак	3 - 4 памылкi	2 памылкi
3	7 памылак	5 памылак	3 памылкi	2 памылкi	1 памылка
4	6 памылак	4 памылкi	2 памылкi	1 памылка	без памылак
5	5 памылак	3 памылкi	1 памылка	без памылак	-
6	4 памылкi	2 памылкi	без памылак	-	-
7	3 памылкi	1 памылка	-	-	-
8	2 памылкi	без памылак	-	-	-
9	1 памылка	-	-	-	-
10	без памылак	-	-	-	-

 

Ацэнка тэматычнага тэсту

 

Тэматычны тэст ацэньваецца па шкалах ацэнкi тэсту (шкалы 1, 2).

 

Шкалы ацэнкi тэматычнага тэсту

 

Шкала 1

 

Нумар задання	Максiмальная колькасць балаў за выкананне задання
1	2
2	4
3	6
4	8
5	10
	Сумарны максiмальны бал за выкананне ўсiх заданняў - 30

 

Шкала 2

 

Колькасць балаў, атрыманых           вучнямi	Адзнака па дзесяцiбальнай шкале ацэнкi        вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў
1	1
2	2
3 - 5	3
6 - 8	4
9 - 11	5
12 - 14	6
15 - 18	7
19 - 23	8
24 - 28	9
29 - 30	10

 

Кожнае заданне тэматычнага тэсту ацэньваецца па шкале 1. Усе балы падсумоўваюцца. Сумарная колькасць балаў пераводзiцца па шкале 2 у адзнаку па дзесяцiбальнай сiстэме.

Калi заданне выканана часткова, то доля правiльна выкананага задання вылiчваецца ў адносiнах да максiмальнай колькасцi балаў дадзенага задання. Усе балы падсумоўваюцца. У выпадку атрымання няцэлага лiку робiцца яго акругленне ва ўстаноўленым парадку. Сумарны бал пераводзiцца па шкале 2 у адзнаку па дзесяцiбальнай сiстэме.

 

Ацэнка маўленча-камунiкатыўных уменняў i навыкаў

 

Узровень валодання маўленча-камунiкатыўнымi ўменнямi i навыкамi праяўляецца ў вучэбнай дзейнасцi вучняў па ўзнаўленнi аўтарскiх тэкстаў i стварэннi ўласных выказванняў на вызначаную тэму, па серыi малюнкаў. Вынiкам дадзенай дзейнасцi з'яўляюцца рознага вiду пераказы i сачыненнi.

 

Ацэньванне пераказаў i сачыненняў

 

Пераказы i сачыненнi ў пачатковай школе носяць навучальны характар. Iх ацэньванне праводзiцца з улiкам двух параметраў: а) змест, б) граматнасць.

Змест пераказаў i сачыненняў ацэньваецца з улiкам наступных крытэрыяў:

адпаведнасць тэме i галоўнай думцы;

паўната раскрыцця тэмы;

лагiчнасць i паслядоўнасць выкладу фактычнага матэрыялу;

наяўнасць цi адсутнасць маўленчых памылак.

Зместавымi (тэкставымi) памылкамi лiчацца:

неадпаведнасць зместу тэксту абазначанай у загалоўку тэме;

нераскрыццё галоўнай думкi;

парушэнне лагiчнасцi, паслядоўнасцi развiцця думкi ў тэксце;

наяўнасць маўленчых памылак.

Маўленчыя памылкi - гэта памылкi, звязаныя з парушэннем патрабаванняў якасцi маўлення, яго дакладнасцi, чысцiнi, разнастайнасцi, дарэчнасцi.

Маўленчымi памылкамi лiчацца:

неабгрунтаваны паўтор аднаго i таго ж слова (Кацяня сядзела на дрэве. Кацяня жаласна мяўкала. Кацяня не магло злезцi з дрэва);

неабгрунтаванае ўжыванне побач аднакарэнных слоў (У лесе ляснiк знайшоў рэдкую кветку);

ужыванне слова ў недакладным значэннi (паважны чалавек замест паважаны чалавек);

ужыванне дыялектных i прастамоўных слоў (транвай замест трамвай; лабалаторыя замест лабараторыя);

парушэнне агульнапрынятай злучальнасцi слоў (хварэць грыпам замест хварэць на грып);

няправiльнае ўтварэнне i ўжыванне форм склонаў, спражэння (у кнiге замест у кнiзе, бярэць замест бярэ);

памылкi ў словаўтварэннi (куст ружы змерзнул замест змерз);

парушэнне межаў сказа (У двары дзецi гулялi ў снежкi. I каталiся на санках).

Кожная маўленчая памылка лiчыцца за палову памылкi. Пры вывядзеннi бала няцотная колькасць маўленчых памылак акругляецца на карысць вучня.

Колькасць зместавых i маўленчых памылак улiчваецца сумарна пры выстаўленнi адзнакi за змест пераказу цi сачынення.

Граматнасць пераказаў i сачыненняў ацэньваецца з улiкам наяўнасцi цi адсутнасцi арфаграфiчных i пунктуацыйных памылак. Усе арфаграфiчныя i пунктуацыйныя памылкi выпраўляюцца.

Колькасць арфаграфiчных i пунктуацыйных памылак падсумоўваецца пры выстаўленнi адзнакi за граматнасць.

За пераказы i сачыненнi выстаўляюцца дзве адзнакi: 9/8 (9 - за змест, 8 - за граматнасць).

 

Ацэнка пераказу i сачынення

 

Бал	Змест	Памылкi
		Змястоўныя i     маўленчыя	Арфаграфiчныя i         пунктуацыйныя
1	Тэкст не завершаны. Тэма i  асноўная думка не раскрыты	Памылак больш,  чым на 2 балы	Памылак больш, чым на  2 балы
2	Тэкст напiсаны, але тэма i  асноўная думка не раскрыты	3/3 <*>, 3/4,   3/5	8/0 <**>, 8/1, 7/2,    7/3, 6/4, 5/5, 4/6, 3/7
3	Тэма раскрыта часткова,     асноўная думка не           прасочваецца	3/0, 3/1, 3/2	7/0, 7/1, 6/2, 6/3,    5/4, 4/5, 3/6, 2/7
4	Тэма i асноўная думка       раскрыты часткова	2/3, 2/4, 2/5	6/0, 6/1, 5/2, 5/3,    4/4, 3/5, 2/6
5	Тэма i асноўная думка ў     цэлым раскрыты	2/0, 2/1, 2/2	5/0, 5/1, 4/2, 4/3,    3/4, 2/5, 1/6
6	Тэма i асноўная думка ў     цэлым раскрыты	1/2, 1/3, 1/4	4/0, 4/1, 3/2, 3/3,    2/4, 1/5, 0/6
7	Тэма i асноўная думка       раскрыты	0/4, 1/0, 1/1,  0/5 <***>	3/0, 3/1, 2/2, 2/3,    0/5, 1/4
8	Тэма i асноўная думка       раскрыты поўнасцю	0/3, 0/4 <***>	2/0, 2/1, 1/2, 1/3, 0/4
9	Тэма i асноўная думка       раскрыты поўнасцю	0/1, 0/2, 0/3   <***>	1/0, 1/1, 0/1, 0/2, 0/3
10	Тэма i асноўная думка       раскрыты поўнасцю	0/0, 0/1 <***>, 0/2 <***>	0/0, 1 нягрубая

 

Заўвагi:

<*> У лiчнiку - колькасць памылак зместу, у назоўнiку - колькасць маўленчых памылак.

<**> У лiчнiку - колькасць арфаграфiчных памылак, у назоўнiку - пунктуацыйных.

<***> Для вучняў агульнаадукацыйных устаноў з рускай мовай навучання.

 

Пры наяўнасцi ў рабоце 1 - 3 выпраўленняў на месцы нягрубых памылак - адзнака не знiжаецца; 4 - 7 выпраўленняў - адзнака знiжаецца на 1 бал.

(пп. 2.2 в ред. приказа Минобразования от 29.09.2010 N 635)

(см. текст в предыдущей редакции)

 

2.3. Оценка результатов учебной деятельности по учебным

предметам "Литературное чтение" и "Лiтаратурнае чытанне"

 

В соответствии с требованиями учебной программы к уровню подготовки учащихся по учебным предметам "Литературное чтение" и "Лiтаратурнае чытанне" контролю и оценке подлежат:

уровень овладения навыком чтения;

уровень овладения умением выразительно читать;

уровень сформированности читательских умений;

уровень развития литературных представлений и знаний учащихся.

Поурочный контроль результатов учебной деятельности учащихся осуществляется с помощью систематического наблюдения учителя за работой класса в целом и каждого ученика в отдельности на всех этапах обучения. Основной формой поурочного контроля на уроках литературного чтения являются фронтальный и индивидуальный устные опросы с использованием заданий, содержащихся в учебниках, учебно-методических пособиях, дидактических материалах. При организации поурочной оценочной деятельности на уроках литературного чтения может применяться письменный контроль, осуществляемый во фронтальной и индивидуальной формах посредством самостоятельной письменной работы с использованием набора заданий, сгруппированных в тесты.

При поурочном контроле оцениванию подлежат: навык чтения (способ чтения, правильность чтения, темп, элементарная выразительность и осознанность чтения); умение выразительно читать произведения разных жанров; выразительное чтение наизусть, литературные представления и знания учащихся, читательские умения работы с текстом, в том числе подробный и краткий пересказ.

Тематический контроль результатов учебной деятельности учащихся осуществляется после изучения разделов (тем) учебника с целью обобщения и систематизации читательских представлений и знаний учащихся по изученной теме и диагностики уровня развития читательских умений учащихся. Тематический контроль может проводиться посредством проведения фронтального устного опроса либо в форме письменного контроля с использованием дидактических тестов. На эту работу в зависимости от подготовки класса может отводиться лишь часть урока.

 

Контроль и оценка уровня овладения

навыком чтения

 

На I ступени общего среднего образования проверяются следующие показатели навыка чтения вслух незнакомого текста:

способ чтения - умение читать по буквам, отрывисто или плавно по слогам, слогами и словами, словами с прочтением по слогам трудных слов, целыми словами;

темп чтения - быстрота прочтения текста, которая соотносится с индивидуальным темпом разговорной речи (темп может быть чрезмерно замедленный, замедленный, в соответствии с естественным темпом разговорной речи, торопливый - искусственно завышенный, т.е. "чтение скороговоркой");

правильность чтения - наличие или отсутствие ошибок, их общее количество и характер (искажения слов при чтении, пропуски слов, ошибки ударения);

осознанность - понимание слов, предложений, смысловой связи между ними и общего смысла прочитанного текста или его части.

Скорость чтения не учитывается. Имеется в виду естественный темп чтения для данного психологического типа.

Уровень овладения навыком чтения на родном языке изучается 2 раза в год: в середине и конце учебного года. Контролю подлежит навык чтения незнакомого текста. Такой контроль осуществляется в I - IV классах в форме индивидуального устного опроса. В I классе навык чтения контролируется в конце учебного года.

При изучении второго языка уровень овладения навыком чтения изучается 1 раз в год в конце учебного года.

Показатели оценки уровня овладения навыком чтения незнакомого текста отражены в сводной таблице (см. сводную таблицу показателей оценки учебной деятельности учащихся I - IV классов по литературному чтению).

Уровень сформированности читательских умений учащихся диагностируется в рамках тематического контроля. В конце учебного года в III - IV классах школ с русским и белорусским языками обучения проводится итоговая проверка уровня сформированности читательских умений учащихся.

Проверка уровня сформированности читательских умений учащихся может осуществляться как устным методом - посредством выполнения практических заданий с текстом, так и письменным методом - в форме тематического теста с набором постепенно усложняющихся заданий.

Тест должен включать 5 заданий. Сложность тестовых заданий должна постепенно нарастать и отражать уровни овладения учебным материалом - от узнавания литературного произведения до понимания его основной мысли.

Результаты тестовой работы оцениваются по шкалам оценки теста. При подсчете применяется система двойного перевода.

 

Шкалы оценки теста

 

            Таблица 1                  Таблица 2

 

┌─────────┬──────────┐       ┌──────────┬───────┐

│ Задания │ Проценты │       │ Проценты │ Баллы │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    1    │    10    │       │  1 - 14  │   1   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    2    │    15    │       │  15 - 24 │   2   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    3    │    20    │       │  25 - 34 │   3   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    4    │    25    │       │  35 - 44 │   4   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    5    │    30    │       │  45 - 54 │   5   │

└─────────┴──────────┘       ├──────────┼───────┤

                             │  55 - 64 │   6   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │  65 - 74 │   7   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │  75 - 84 │   8   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │  85 - 94 │   9   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │ 95 - 100 │   10  │

                             └──────────┴───────┘

 

Каждое задание оценивается по таблице 1.

Все проценты суммируются. Суммарный процент переводится в балл по таблице 2.

Пример.

Ученик выполнил верно задания 1, 3 и 4, что составляет 10 + 20 + 25 равно 55%.

По таблице 2 переводим проценты в баллы: 55% соотносится с 6 баллами, значит, ученик получает за выполнение теста 6 баллов.

Если задание выполнено частично, то процент правильно выполненного задания вычисляется по отношению к максимальному проценту данного задания.

Пример.

Ученик выполнил верно 2/3 второго задания. Максимальный процент второго задания равен 15%. Находим 2/3 от 15% и получаем 10% (15 : 3 х 2). Таким образом, ученику за выполнение второго задания начисляется 10%.

Подобным образом вычисляются проценты за правильное выполнение каждого задания. Все проценты суммируются. Суммарный процент переводится в балл по таблице 2.

Контроль и оценка выразительного чтения наизусть

Предметом специального обучения на уроках литературного чтения является выразительное чтение стихов и прозы.

Выразительность чтения предусматривает:

соблюдение интонации предложения (повествовательной, вопросительной, восклицательной);

соблюдение пауз в соответствии со знаками препинания;

логическое ударение;

тон и темп чтения в соответствии с эмоциональным настроением произведения.

Важнейшими показателями чтения наизусть являются твердое знание текста и точное его воспроизведение, выразительность чтения, соблюдение произносительных норм.

 

Оценка выразительного чтения наизусть

 

Баллы	Показатели оценки
	Точность воспроизведения	Выразительность	Соблюдение        произносительных норм
1	Воспроизведение первых  строк стихотворения	Монотонное чтение	Допускает много ошибок
2	Фрагментарное           воспроизведение	Монотонное чтение	Допускает более 7 ошибок
3	Неоднократная помощь при воспроизведении,        перестановка, замена    слов, пропуск строк	Монотонное чтение	Допускает 7 - 6 ошибок
4	Неоднократная помощь при воспроизведении,        перестановка, замена    слов, пропуск строк	Элементы         выразительности	Допускает 5 - 6 ошибок
5	Неоднократная помощь при воспроизведении,        перестановка, замена    слов, пропуск строк	Элементы         выразительности	Допускает 3 - 4 ошибки
6	Неоднократная помощь при воспроизведении,        перестановка, замена    слов	Элементы         выразительности	Допускает 2 ошибки
7	Полное соответствие     тексту произведения     (допускается однократная помощь учителя)	Выразительное    чтение	Допускает 1 - 2 ошибки
8	Полное соответствие     тексту произведения     (ученик самостоятельно  устраняет ошибку в      замене слов)	Выразительное    чтение	Допускает 1 ошибку
9	Полное соответствие     тексту произведения	Выразительное    чтение	Нет ошибок
10	Полное соответствие     тексту произведения	Выразительное    эмоциональное    чтение	Нет ошибок

 

Контроль и оценка подробного пересказа

 

Оценка подробного пересказа осуществляется по следующим критериям:

точное и полное воспроизведение сюжетной линии (или предмета описания);

последовательность изложения событий;

наличие или отсутствие личностного отношения к событиям (поступку, герою);

качество речи (выразительная, эмоциональная или монотонная; бедная или образная; легкая, свободная речь или слова произносятся с трудом, усилием);

наличие или отсутствие речевых недочетов (повторение одного и того же слова, нарушение общепринятой сочетаемости слов и др. см. в п. 2.2).

 

Баллы	Показатели оценки
1	Неосознанное запоминание текста. Фрагментарное (отрывочное,        неполное), несвязное воспроизведение содержания. Пересказ только с помощью вопросов учителя. Речь развита плохо. Допускает            многочисленные речевые недочеты, затяжные паузы
2	Неосознанное запоминание текста. Фрагментарное воспроизведение     содержания. Нарушение логики изложения. С трудом передает          содержание прочитанного. Нуждается в помощи учителя. Речь          монотонная, бедная. Допускает многочисленные речевые недочеты,     длительные паузы
3	Неосознанное воспроизведение событий. Многократное нарушение       последовательных связей. Неполная передача содержания. Не          высказывает оценочных суждений. Нуждается в помощи учителя. Речь   монотонная, бедная. Допускает многочисленные речевые недочеты
4	Неосознанное воспроизведение событий. Неполная передача содержания. Есть нарушения в логике изложения. Не высказывает оценочных        суждений даже после наводящих вопросов учителя. Речь               маловыразительная, бедная. Допускает речевые недочеты
5	Пропуск некоторых деталей фактического и эмоционального содержания произведения. Есть некоторые нарушения в логике изложения.         Высказывает оценочные суждения после наводящих вопросов учителя.   Речь маловыразительная, бедная. Допускает речевые недочеты
6	Пропуск некоторых деталей эмоционального содержания произведения   (не называет чувства, состояние героя). Дополняет пересказ после   наводящих вопросов учителя. Связная и последовательная передача    событий. Высказывает оценочные суждения после напоминания учителя. Речь достаточно выразительная. Допускает отдельные речевые недочеты
7	Пропуск некоторых деталей фактического содержания произведения. Сам дополняет пропущенные факты. Связная  и  последовательная передача событий. Высказывает оценочные суждения после напоминания учителя. Речь достаточно выразительная. Допускает отдельные речевые недочеты
8	Полная и точная, связная и последовательная передача содержания    произведения. Пользуется только дословной передачей текста (почти  наизусть). Высказывает личное отношение к поступку, герою (предмету описания) после напоминания учителя. Речь выразительная,           эмоциональная. Допускает единичные речевые недочеты
9	Полная и точная, связная и последовательная передача содержания    произведения. Пользуется только дословной передачей текста.        Высказывает личное отношение к поступку, герою, предмету описания. Речь выразительная, эмоциональная. Допускает единичные речевые     недочеты, которые самостоятельно исправляет
10	Учебные достижения соответствуют показателям отметки 9 баллов.     Кроме того, учащийся употребляет в пересказе авторские образные    слова и выражения. Не пользуется дословной передачей текста, а     применяет и другую лексику. Речь эмоциональная, выразительная,     легкая. Не допускает речевых недочетов

 

Оценка пересказа на втором государственном языке (русском в школах с белорусским языком обучения или белорусском в школах с русским языком обучения) осуществляется по нормативам "Паказчыкi ацэнкi звязнага вуснага маўлення" в п. 2.3.

 

Контроль и оценка краткого пересказа

 

Оценка краткого пересказа осуществляется по следующим критериям:

обобщенная передача основного содержания (без включения подробностей, прямой речи персонажей, авторских образных выражений);

последовательное, связное, без пропусков изложение основного содержания;

передача своими словами основного содержания.

Краткий пересказ подлежит поурочному контролю начиная с третьего года обучения (при изучении второго языка - с четвертого года обучения).

 

Баллы	Показатели оценки
1	Дословное воспроизведение первых заученных предложений текста
2	Дословное воспроизведение первой части текста
3	Подробный несвязный пересказ смысловых частей текста
4	Подробный пересказ смысловых частей текста с попыткой  передать    кратко (2 - 3 предложениями) одну из частей текста
5	Краткий несвязный пересказ основного содержания смысловых частей   текста с включением деталей, прямой речи персонажей как следствие  механического сокращения текста
6	Краткий последовательный пересказ основного содержания смысловых   частей текста, но с включением деталей, дословной передачей диалога
7	Краткий последовательный пересказ основного содержания смысловых   частей текста, но с включением некоторых деталей; обобщенная       передача диалога косвенной речью, но с переходом на прямую речь
8	Краткий последовательный пересказ основного содержания каждой части текста своими словами (3 - 4 предложениями), но с включением       единичных деталей
9	Краткий последовательный пересказ основного содержания каждой части текста своими словами (2 - 3 предложениями)
10	Краткий последовательный пересказ основного содержания каждой части текста своими словами (1 - 2 предложениями)

 

Сводная таблица показателей оценки результатов учебной

деятельности учащихся I - IV классов по литературному чтению

 

Баллы	Навык чтения			Выразительность	Осознанность	Правильность     речи
	Способ чтения	Правильность	Темп чтения	Интонация     предложения, паузы,     логические       ударения, тон и      темп чтения	Читательские умения   работы с текстом	Кол-во      ошибок
1	Слоговое чтение	Допускает     много         технических   ошибок	Чрезмерно     замедленный	Читает монотонно   <*>	Отсутствие ответа	Более 9/8 <**>
2	Слоговое чтение	Допускает     много         технических   ошибок	Чрезмерно     замедленный	Читает монотонно	Слабое понимание    предметного         содержания          прочитанного. Не    ориентируется в     тексте. Поставленные вопросы             осмысливаются       неверно. Постоянно  нуждается в помощи  учителя. Речь       развита плохо	9/8
3	Читает с       элементами     слогового      чтения. Способ чтения         комбинированный (слог-слово)	Допускает     7 - 8         технических   ошибок <***>	Чрезмерно     замедленный	Читает монотонно,  не соблюдает паузы на авторских знаках препинания. Нечетко произносит звуки	Неточно воспринимает предметное          содержание          прочитанного.       Ориентируется в     тексте очень слабо. Нуждается в помощи  учителя при         осмыслении          аналитических       вопросов, выполнении практических        заданий. Речь       развита плохо	8/7
4	Читает с       элементами     слогового      чтения	Допускает     5 - 6         технических   ошибок	Замедленный	Читает монотонно.  Не соблюдает паузы на авторских знаках препинания. Нечетко произносит звуки	Понимает предметное содержание          прочитанного        поверхностно.       Ориентируется в     тексте с помощью    учителя.            Поставленные вопросы осмысливает с       трудом. Читательские умения сформированы слабо. Нуждается в  помощи учителя. Речь развита плохо	7/6
5	Читает целыми  словами,       допускает      послоговое     чтение         многосложных   слов и слов,   непонятных по  смыслу	Допускает до  4 технических ошибок        (повторение   слов, замена  окончаний,    ошибки        ударения)	Замедленный	Слабо осознает     задачу             выразительного     чтения. Частично   соблюдает          логические паузы,  ударения. Допускает интонационные      неточности	Понимает предметное содержание          прочитанного, но не осознает причинности событий.            Ориентируется в     тексте с помощью    учителя. При ответе на аналитические    вопросы допускает   существенные ошибки (до 3). Не обращает внимания на чувства, переживания героев. Не высказывает      прямого отношения к герою, поступку.    Демонстрирует       читательские умения, но при этом         проявляет           неуверенность.      Допускает более 3   речевых ошибок	6/5
6	Читает целыми  словами (4-й   год обучения). Читает с       элементами     слогового      чтения (3-й год обучения)	Допускает 3   технические   ошибки	Чуть          замедленный	Осознает задачу    выразительного     чтения с помощью   учителя. Не всегда соблюдает интонацию предложений, длину паузы, логические  ударения	Понимает содержание прочитанного.       Демонстрирует       читательские умения (см. 10 баллов), но требуется помощь    учителя (например,  при составлении     плана, определении  основной мысли и    др.). Допускает     1 - 2 существенные  ошибки в процессе   аналитической       деятельности.       Высказывает свое    отношение к герою,  событию, но не      мотивирует его.     Допускает           2 - 3 речевые ошибки	5/4
7	Читает целыми  словами	Допускает     2 - 3         технические   ошибки        (замена       окончаний,    повторение    слов)	Беглый        (соответствует скорости      разговорной   речи (4-й год обучения),    чуть          замедленный   (3-й год      обучения))	Осознает задачу    выразительного     чтения с помощью   учителя. Допускает 1 - 2 интонационные неточности. Не     всегда соблюдает   логические         ударения.          Выдерживает длину  пауз	Понимает содержание прочитанного.       Демонстрирует       читательские умения (см. 10 баллов), но требуется помощь    учителя. Высказывает свое отношение к    герою, событию,     мотивируя его.      Допускает 1         существенную ошибку при ответе на       аналитический       вопрос. Допускает до 2 речевых ошибок	4/3
8	Читает целыми  словами	Допускает 2   (3-й год      обучения) и   1 (4-й год    обучения)     технические   ошибки, но    самостоятельно исправляет их	Беглый	Самостоятельно     осознает задачу    выразительного     чтения. Допускает  по 1 ошибке в      постановке         логического        ударения и         выдерживании пауз. Допускает 1        интонационную      неточность	Полноценно          воспринимает        художественное      произведение.       Демонстрирует       необходимые         читательские умения (см. 10 баллов), но допускает неточности (в формулировках    плана рассказа - 1  раз; при кратком    пересказе включает  отдельные           подробности; при    словесном рисовании картины по          воображению упускает 1 деталь). Допускает 1 речевую ошибку	3/2
9	Читает целыми  словами	Не допускает  технических   ошибок	Беглый	Самостоятельно     осознает задачу    выразительного     чтения. Правильно  находит тон и темп чтения. Выдерживает при чтении         различную длину    пауз. Допускает 1  ошибку в постановке ударения	Полноценно          воспринимает        художественное      произведение.       Демонстрирует       необходимые         читательские умения (см. 10 баллов), но допускает 1         неточность при      ответе на           аналитический       вопрос. Сам         исправляет себя.    Может выполнить     творческое задание	2/1
10	Читает целыми  словами	Не допускает  технических   ошибок	Беглый,       соответствует скорости      разговорной   речи	Самостоятельно     осознает задачу    выразительного     чтения. Соблюдает  интонацию          предложения        (повествовательную, вопросительную,    восклицательную).  Верно определяет в тексте место пауз, логические         ударения. Правильно находит тон и темп чтения (они        соответствуют       настроению         произведения,      героя)	Демонстрирует       следующие           читательские умения: 1) устанавливает    последовательность  и причинность       событий;            2) находит описание героя (внешний вид, речь) и окружающей  его обстановки      (интерьер), описание картин природы;     3) определяет       чувства, состояние  героя, отношение к  нему писателя (по   определенным словам, прямому и косвенному высказыванию);      4) объясняет причину поступка героя и    дает ему свою       оценку;             5) выражает свое    личное отношение к  героям, событиям,   мотивируя его;      6) составляет устный рассказ о герое с   опорой на текст     (выборочный         пересказ);          7) самостоятельно   определяет основную мысль произведения; 8) воссоздает в     воображении картины на основе           прочитанного        (описание героя,    природы, ситуации)  и рассказывает      об этом;            9) находит в тексте образные слова и    выражения, объясняет их значение;        10) самостоятельно  составляет план     эпического          произведения;       11) владеет         подробным и кратким пересказом;         12) способен        выполнять задания   творческого         характера	Нет ошибок

 

--------------------------------

<*> Монотонным чтением считается чтение без соблюдения интонации предложения (повествовательной, вопросительной, восклицательной), пауз на авторских знаках препинания, логического ударения, тона и темпа чтения, соответствующих эмоциональному содержанию произведения.

<**> Первая цифра - 3-й год обучения; вторая цифра - 4-й год обучения.

<***> При изучении второго языка допускается увеличение количества ошибок на 2.

 

2.4. Оценка результатов учебной деятельности на I ступени общего среднего образования по учебному предмету "Математика"

 

Планируемые результаты обучения в предметно-деятельностной форме определены требованиями учебной программы к уровню подготовки учащихся по учебному предмету "Математика".

Поурочный контроль осуществляется в устной и письменной формах или в их сочетании посредством проведения опроса (индивидуального, группового, фронтального) с использованием вопросов и заданий, содержащихся в учебниках, учебно-методических пособиях и дидактических материалах, математических диктантов, самостоятельных работ и других методов и средств контроля, которые определяются педагогом с учетом возрастных особенностей учащихся в целях получения объективной информации о качестве учебно-познавательной деятельности учащихся и их учебных достижениях.

Тематический контроль осуществляется посредством проведения самостоятельных и контрольных работ, а также других методов и средств контроля.

 

Показатели оценки выполнения устных и практических заданий

 

Балл	Показатели оценки
1	Узнает отдельные математические объекты (геометрические фигуры,     выражения) при предъявлении их в готовом виде
2	Различает и выделяет отдельные математические объекты при           предъявлении их в готовом виде
3	Распознает и воспроизводит часть учебного материала по памяти.      Выполняет простейшие практические задания по образцу в одно - два   действия
4	Воспроизводит большую часть учебного материала по памяти. Выполняет простейшие практические задания по образцу с частичной помощью      учителя, не умеет объяснить свои действия
5	Воспроизводит осознанно значительную часть учебного материала.      Выполняет простые учебные задания по образцу, умеет объяснить свои  действия с опорой на схемы и таблицы
6	Воспроизводит осознанно учебный материал.                           Выполняет учебные задания по образцу, умеет объяснить свои действия без опоры на схемы и таблицы
7	Владеет учебным материалом в стандартной ситуации. Выполняет учебные задания по известным ему алгоритмам, умеет объяснять и обосновывать способы выполнения практических действий
8	Владеет и оперирует учебным материалом в стандартной ситуации.      Решает учебные задачи, требующие выполнения нескольких мыслительных операций, умеет быстро исправить свои ошибки и их обосновать
9	Уверенно владеет и оперирует учебным материалом в частично          измененной ситуации (выполняет учебные задания различными           способами), умело пользуется математической терминологией.          Решает учебные задания различной степени сложности, допускает       единичные недочеты, которые устраняет самостоятельно
10	Свободно оперирует учебным материалом.                              Свободно выполняет практические задания различной степени сложности в рамках учебной программы и аргументированно объясняет свои         действия. Применяет знания и умения в новой ситуации (умеет         самостоятельно сконструировать новые способы решения одной и той же задачи, умеет быстро выбрать нужный способ деятельности)

 

При оценке результатов учебной деятельности учащихся учитывается характер допущенных ошибок: существенных и несущественных.

К существенным ошибкам относятся:

неправильное выполнение арифметических действий;

неверно найденное значение числового выражения;

нарушение порядка выполнения действий;

неправильная постановка знаков ">", "<" или "=" при сравнении чисел, числовых выражений и величин;

неверный ход решения задачи;

неправильное составление уравнений;

нарушение алгоритма решения уравнения;

неправильное построение геометрических фигур;

грубое отклонение от заданных параметров при построении геометрических фигур;

неверный перевод одних единиц измерения величин в другие;

неправильный ответ или его отсутствие в математическом диктанте.

К несущественным ошибкам относятся:

замена данных в задании (цифры, числа, знака) при условии правильного выполнения задания с измененными данными;

отсутствие наименований в оформлении задачи;

отсутствие ответа или неверно записанный результат при правильном решении.

Каждая несущественная ошибка считается за пол-ошибки. При выведении балла нечетное количество несущественных ошибок округляется в пользу ученика.

Два исправления на месте существенных ошибок приравнивается к 1 несущественной ошибке.

При наличии в письменных работах (обучающих и контрольных) 1 - 2 исправлений на месте несущественных ошибок отметка не снижается; 3 - 7 исправлений - отметка снижается на 1 балл, более 7 - на 2 балла.

Орфографические ошибки во всех видах работ исправляются, но не учитываются при выставлении отметки. Не учитываются также исправления в словах.

 

Оценка обучающих классных и домашних работ

 

Балл	Количество ошибок
1	более 7 существенных ошибок
2	7 существенных ошибок
3	6 существенных ошибок
4	5 существенных ошибок
5	4 существенные ошибки
6	3 существенные ошибки
7	2 существенные ошибки
8	1 существенная ошибка
9	1 несущественная ошибка
10	0 ошибок, допускается 1 - 2 исправления на месте несущественных ошибок

 

Оценка математического диктанта

 

Контроль над формированием устных вычислительных навыков осуществляется при проведении математических диктантов. В математический диктант целесообразно включать 10 заданий. При оценивании математического диктанта 2 исправления приравниваются к одной существенной ошибке.

 

Балл	Количество ошибок
1	более 7 существенных ошибок
2	7 существенных ошибок
3	6 существенных ошибок
4	5 существенных ошибок
5	4 существенные ошибки
6	3 существенные ошибки
7	2 существенные ошибки
8	1 существенная ошибка
9	0 ошибок, 1 исправление
10	0 ошибок, без исправлений

 

Оценка контрольных и самостоятельных работ

 

Контрольные и самостоятельные работы составляются из заданий, которые позволяют проверить:

сформированность вычислительных навыков;

умение преобразовывать, сравнивать и выполнять действия с величинами;

умение выполнять задания геометрического содержания;

умение решать задачи.

Контрольные и самостоятельные работы составляются с учетом уровней усвоения учебного материала. Такие работы должны включать 5 заданий. Сложность заданий должна отражать уровни овладения учебным материалом. Данные работы оцениваются по шкалам оценки контрольных и самостоятельных работ (шкалы 1, 2).

 

Шкалы оценки контрольных и самостоятельных работ

 

Шкала 1

 

Номер задания	Максимальное количество баллов за выполнение задания
1	2
2	4
3	6
4	8
5	10
	Суммарный максимальный балл за выполнение всех       заданий - 30

 

Шкала 2

 

Количество баллов,     полученных учащимися	Отметка по десятибалльной шкале оценки         результатов учебной деятельности учащихся
1	1
2	2
3 - 5	3
6 - 8	4
9 - 11	5
12 - 14	6
15 - 18	7
19 - 23	8
24 - 28	9
29 - 30	10

 

Каждое задание письменной работы оценивается по шкале 1. Все баллы суммируются. Суммарное количество баллов переводится по шкале 2 в отметку по десятибалльной системе.

Если задание выполнено частично, то доля правильно выполненного задания вычисляется по отношению к максимальному количеству балла данного задания. Все баллы суммируются. В случае получения нецелого числа проводится его округление в установленном порядке. Суммарный балл переводится по шкале 2 в отметку по десятибалльной системе.

При выполнении контрольных работ не требуется составления краткой записи (схемы, чертежа), постановка и запись вопросов, запись пояснений к действиям, запись полного ответа.

При оформлении ответа задачи необходимо использовать общепринятые сокращения в записи величин (км, кг, см, дм и др.).

При оценивании каждого задания контрольной работы учитель может на полях выставлять количество полученных баллов за каждое задание и общий балл за всю работу.

(в ред. приказа Минобразования от 29.09.2010 N 635)

(см. текст в предыдущей редакции)

 

2.5. Оценка результатов учебной деятельности по учебному

предмету "Человек и мир"

 

В соответствии с требованиями образовательного стандарта и учебной программы к уровню подготовки учащихся контролю и оценке подлежат знания и умения по содержательным линиям: "Природа и человек", "Человек и общество", "Человек и его здоровье", блок "Мая Радзiма - Беларусь" в рамках содержательного компонента "Человек и общество".

Критериями результативности усвоения предмета "Человек и мир" являются:

точность (способность правильно воспроизводить изучаемый материал);

полнота (способность наиболее полно представить все существенные характеристики изучаемого вопроса в соответствии с программными требованиями к знаниям младших школьников);

глубина (способность выявлять причины, устанавливать следствия);

гибкость (способность подкреплять выводы, высказанные положения фактами, конкретизировать высказанные положения или утверждения примерами, сравнивать по сходству и различию, применять усвоенные знания в разных ситуациях);

действенность (способность применять усвоенные знания на практике для объяснения наблюдаемых явлений и фактов);

прочность (способность воспроизводить знания после определенного промежутка времени, прошедшего после изучения нового материала);

логичность (способность воспроизводить знания в соответствии с его структурой);

осознанность (способность обосновать, объяснить знание, усвоенный способ действия, устанавливать причинно-следственные связи между объектами и явлениями, делать правильные выводы из материалов наблюдений и опытов, объяснять необходимость соблюдения санитарно-гигиенических навыков, правил природоохранного поведения и т.п.).

Важными показателями качества учебной деятельности по предмету являются степень самостоятельности в решении учебных задач (учебные умения: планировать и организовывать свою деятельность в соответствии с поставленными задачами, осуществлять алгоритм операций выполнения конкретных действий в структуре умения, самоанализ результатов выполнения действий в сопоставлении с целью, самостоятельно выявлять ошибки и их исправлять, осуществлять самооценку).

Наиболее значимыми критериями являются точность или правильность, полнота, осознанность знаний, гибкость, степень самостоятельности. При оценке полноты ответа от младших школьников не требуется освоения в полном объеме содержания понятия; речь может идти лишь об основных, доступных для понимания учащимися, элементах знаний.

Поурочный контроль результатов учебной деятельности учащихся по предмету "Человек и мир" осуществляется устным, письменным и практическим методами. С учетом специфики предмета, возрастных особенностей младших школьников основными методами являются устный и практический.

Основной формой поурочного контроля являются фронтальный и индивидуальный устные опросы с использованием контрольных вопросов и заданий, содержащихся в учебнике, учебно-методических пособиях, дидактических материалах.

Поурочный контроль может проводиться также с использованием парной и групповой форм, письменного метода на основе применения заданий и тестов.

В процессе фронтального опроса осуществляется проверка знаний по теме урока: опознание и описание объектов и явлений, выявление их отличительных признаков, раскрытие и установление причинно-следственных связей, сравнение объектов и явлений, а также актуализация сведений, полученных учащимися в процессе наблюдений в природе, выполнения опытов и практических работ.

Для индивидуального опроса предлагаются вопросы и задания, требующие от учащихся составления связного рассказа (рассказа-описания) на основе наблюдений и материалов учебника, решения ситуативных задач. В связи с тем что у младших школьников недостаточно хорошо развита монологическая речь, учитель может предлагать детям наводящие вопросы, план ответа, опорные слова, тексты ответов с пропущенными ключевыми словами.

При индивидуальном опросе школьнику могут задаваться дополнительные вопросы. Желательно, чтобы они были продуктивного характера: на сравнение изучаемых объектов, установление причинно-следственных связей, на выделение отличительных признаков объектов изучения, на применение полученных знаний при решении тех или иных ситуативных задач, объяснение необходимости выполнять те или иные правила и т.п.

Практический метод используется для проверки уровня усвоения практических умений, в том числе картографических и хронологических.

Тематический контроль осуществляется после изучения раздела учебного предмета на уроках обобщения знаний. Тематический контроль может проводиться как устным, так и письменным методом с использованием теста учебных достижений, который включает не более 5 постепенно усложняющихся заданий.

В конце учебного года может проводиться итоговая проверочная работа.

 

Шкала оценки устных ответов учащихся

 

Баллы	Показатели оценки
1	Узнавание единичных объектов изучения по описанию учителя,         иллюстрации; наличие ошибок, которые не исправляются даже с помощью учителя
2	Различение отдельных объектов изучения (объектов природы,          исторических событий и их дат, личностей) по описанию учителя или  иллюстрации; наличие ошибочных ответов
3	Частичное воспроизведение учебного материала, изложение его        отдельных элементов на уровне памяти без осмысления связей и       зависимостей. При этом ученик допускает ошибки, отдельные из       которых устраняет с помощью учителя
4	Фрагментарное воспроизведение учебного материала, изложение его    содержания с ошибками, большинство из которых исправляется учеником с помощью учителя
5	Осознанное воспроизведение значительной части учебного материала;  могут допускаться ошибки, которые устраняются с помощью учителя.   Ученик испытывает значительные затруднения при объяснении          содержания элементарных понятий, особенностей, значения тех или    иных объектов, правил даже с помощью учителя
6	Осознанное, частично неполное воспроизведение учебного материала с отдельными ошибками, которые исправляются с помощью учителя. Ученик объясняет содержание элементарных понятий, особенности, значение   тех или иных объектов, правил и т.п. с помощью учителя
7	Осознанное владение учебным материалом при его применении по       образцу. Допускаются неполное воспроизведение учебного материала,  наличие единичных ошибок, неточностей, которые исправляются с      помощью учителя. Учащийся выполняет предметные практические способы действий: раскрывает отдельные причинно-следственные связи,        сопоставляет объекты изучения по предложенным учителем признакам,  осуществляет деление предметов на группы по указанным критериям,   описывает объекты изучения по предложенному плану и с помощью      учителя и т.п.
8	Осознанное владение учебным материалом при его практическом        применении по образцу. Допускаются неполное воспроизведение        учебного материала, наличие неточностей, которые исправляются с    помощью учителя. Учащийся владеет отдельными предметными           практическими умениями: устанавливает отдельные причинно-          следственные связи, сравнивает объекты изучения по предложенным    учителем признакам, осуществляет деление предметов на группы по    указанным критериям, описывает объекты изучения по предложенному   плану, выбирает и оценивает правильный (соответствующий ситуации)  вариант поведения и т.п.
9	Осознанное владение учебным материалом при его практическом        применении в разных ситуациях. Учащийся владеет предметными        умениями: устанавливает и объясняет причинно-следственные связи;   видит и исправляет свои и допущенные другими учащимися ошибки;     сравнивает объекты изучения по плану, составленному с помощью      учителя; осуществляет деление предметов на группы, описывает       объекты изучения самостоятельно; выбирает правильный               (соответствующий ситуации) вариант поведения и объясняет его выбор и т.п. При самостоятельном выполнении отдельных операций не всегда может назвать состав и объяснить последовательность своих действий
10	Осознанное владение учебным материалом при его практическом        применении в разных ситуациях. Учащийся владеет предметными        умениями: устанавливает и объясняет причинно-следственные связи;   делает выводы; видит и исправляет свои и допущенные другими        учащимися ошибки; осуществляет деление предметов на группы,        сравнивает и описывает объекты изучения самостоятельно; выбирает   правильный (соответствующий ситуации) вариант поведения и объясняет его выбор и т.п. При самостоятельном выполнении отдельных операций объясняет состав и последовательность своих действий

 

Тест учебных достижений с набором постепенно усложняющихся заданий оценивается по шкалам оценки теста. При подсчете применяется система двойного перевода.

 

Шкала оценки теста

 

            Таблица 1                  Таблица 2

 

┌─────────┬──────────┐       ┌──────────┬───────┐

│ Задания │ Проценты │       │ Проценты │ Баллы │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    1    │    10    │       │  1 - 14  │   1   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    2    │    15    │       │  15 - 24 │   2   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    3    │    20    │       │  25 - 34 │   3   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    4    │    25    │       │  35 - 44 │   4   │

├─────────┼──────────┤       ├──────────┼───────┤

│    5    │    30    │       │  45 - 54 │   5   │

└─────────┴──────────┘       ├──────────┼───────┤

                             │  55 - 64 │   6   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │  65 - 74 │   7   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │  75 - 84 │   8   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │  85 - 94 │   9   │

                             ├──────────┼───────┤

                             │ 95 - 100 │   10  │

                             └──────────┴───────┘

 

Каждое задание оценивается по таблице 1. Все проценты суммируются. Суммарный процент переводится в балл по таблице 2.

Пример.

Ученик выполнил верно задания 1, 2 и 5, что составляет 10 + 15 + 30 равно 55%.

По таблице 2 переводим проценты в баллы: 55% соотносится с 6 баллами, значит, ученик получает за выполнение теста 6 баллов.

Если задание выполнено частично, то процент правильно выполненного задания вычисляется по отношению к максимальному проценту данного задания.

Пример.

Ученик выполнил верно 2/3 второго задания. Максимальный процент второго задания равен 15%. Находим 2/3 от 15% и получаем 10% (15 : 3 x 2). Таким образом, ученику за выполнение второго задания начисляется 10%.

Подобным образом вычисляются проценты за правильное выполнение каждого задания. Все проценты суммируются. Суммарный процент переводится в балл по таблице 2.

 

Глава 3

НОРМЫ ОЦЕНКИ РЕЗУЛЬТАТОВ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ УЧАЩИХСЯ

ПО УЧЕБНЫМ ПРЕДМЕТАМ НА II, III СТУПЕНЯХ

ОБЩЕГО СРЕДНЕГО ОБРАЗОВАНИЯ

 

3.1. Ацэнка вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў

па вучэбным прадмеце "Беларуская мова"

 

Навучанне беларускай мове як вучэбнаму прадмету мае на мэце сфармiраваць у вучняў сiстэму ведаў пра мову i маўленне, навучыць карыстацца беларускай мовай ва ўсiх вiдах маўленчай дзейнасцi (чытанне, слуханне, гаварэнне, пiсьмо); фармiраваць культуру вуснага i пiсьмовага маўлення.

Плануемыя вынiкi навучання ў прадметна-дзейнаснай форме вызначаюцца вучэбнымi праграмамi ў адпаведнасцi з патрабаваннямi адукацыйнага стандарта па вучэбным прадмеце "Беларуская мова".

У адпаведнасцi  са зместам i аб'ёмам лiнгвiстычных i маўленчых ведаў, уменняў i навыкаў кантролю i ацэнцы належаць:

узровень засваення тэарэтычнага матэрыялу;

узровень сфармiраванасцi вучэбна-моўных i нарматыўных (арфаграфiчных, пунктуацыйных, граматычных) уменняў i навыкаў;

узровень сфармiраванасцi камунiкатыўных уменняў i навыкаў.

 

Ацэнка вуснага адказу

 

Вуснае апытанне з'яўляецца адным з метадаў кантролю вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў.

Вуснае звязнае выказванне паказвае ўзровень засваення вучнем агульных палажэнняў, правiлаў, азначэнняў i ўменне прымяняць атрыманыя веды на практыцы, а таксама ўменне школьнiкаў ствараць звязнае, лагiчна паслядоўнае паведамленне на пэўную тэму.

Пры ацэнцы адказу вучня ўлiчваюцца:

1) ступень усвядомленасцi вывучанага;

2) пацвярджэнне тэарэтычных звестак прыкладамi,

3) паўната;

4) фактычная дакладнасць адказу;

5) лагiчнасць i дакладнасць маўлення;

6) правiльнасць маўлення.

 

Крытэрыi i паказчыкi ацэнкi вуснага адказу

 

Бал	Усвядомленасць	Пацвярджэнне  тэарэтычных     звестак      прыкладамi	Паўната	Фактычная    дакладнасць	Лагiчнасць i  дакладнасць     маўлення	Правiльнасць   маўлення
1	Узнаўляе матэрыял неўсвядомлена	Прыклады      прывесцi не   можа	Фрагментарна ўзнаўляе    нязначную   частку      матэрыялу	Пры ўзнаўленнi матэрыялу     робiць памылкi ў фармулёўках азначэнняў i  правiлаў, якiя скажаюць ix   сэнс	Выкладае      хаатычна,     бязладна	У маўленнi   вялiкая      колькасць    памылак
2	Не можа           абгрунтаваць свае меркаваннi	Прыклады      прывесцi не   можа	Узнаўляе    нязначную   частку      матэрыялу	Пры ўзнаўленнi матэрыялу     робiць памылкi ў фармулёўках азначэнняў i  правiлаў	Выкладае      непаслядоўна	Робiць       шматлiкiя    маўленчыя    памылкi,     якiя не можа выправiць    пры ўказаннi на ix
3	Не можа доказна   абгрунтаваць свае меркаваннi	Адчувае       цяжкасцi ў    прывядзеннi   прыкладаў	Узнаўляе    матэрыял    часткова	Пры ўзнаўленнi матэрыялу     дапускае ў    азначэннях    паняццяў i    фармулёўцы    правiлаў      недакладнасцi, якiя не можа  выправiць пры ўказаннi на ix	Выкладае      непаслядоўна	Робiць       нязначную    колькасць    маўленчых    памылак,     якiя не можа выправiць    пры ўказаннi на ix
4	Паказвае разуменне асноўных          палажэнняў, без   глыбокага i       доказнага ix      абгрунтавання	Адчувае       цяжкасцi ў    прывядзеннi   большай часткi прыкладаў	Узнаўляе    матэрыял у  няпоўным    аб'ёме	Пры ўзнаўленнi матэрыялу     дапускае ў    азначэннях    паняццяў i    фармулёўцы    правiлаў      недакладнасцi, якiя не можа  выправiць пры ўказаннi на ix	Выкладае з    парушэннямi   паслядоўнасцi	Робiць       маўленчыя    памылкi,     якiя         выпраўляе з  дапамогай    настаўнiка
5	Паказвае разуменне асноўных          палажэнняў, але   недастаткова      абгрунтоўвае свае меркаваннi	Тэарэтычныя   звесткi       падмацоўвае   прыкладамi з  падручнiка без абгрунтавання	Узнаўляе    асноўныя    палажэннi	Пры ўзнаўленнi матэрыялу     дапускае ў    азначэннях    паняццяў i    фармулёўцы    правiлаў      недакладнасцi, большую частку якiх не можа  выправiць пры ўказаннi на ix	Выкладае з    пэўнай        дакладнасцю,  але з         недахопамi ў  паслядоўнасцi	Робiць       маўленчыя    памылкi,     якiя         выпраўляе    самастойна   або з        дапамогай    пытанняў     настаўнiка
6	Ведае i разумее   большую частку    матэрыялу	Тэарэтычныя   звесткi       падмацоўвае   прыкладамi з  падручнiка	Узнаўляе    большую     частку      матэрыялу	Пры выкладаннi матэрыялу дае азначэннi i   фармулюе      правiлы, але  дапускае      недакладнасцi, якiя выпраўляе з дапамогай   настаўнiка	Выкладае ў    асноўным у    адпаведнасцi з патрабаваннямi лагiчнасцi i  дакладнасцi	Дапускае     асобныя      маўленчыя    памылкi
7	Ведае i разумее   матэрыял, можа    абгрунтаваць свае меркаваннi	Тэарэтычныя   звесткi       падмацоўвае   прыкладамi з  падручнiка	Узнаўляе    матэрыял у  цэлым	Выкладае      тэарэтычны    матэрыял,     дакладна      ўзнаўляючы    азначэннi i   правiлы,      дапускае      неiстотныя    памылкi       зместавага    характару,    якiя выпраўляе з дапамогай   пытанняў      настаўнiка	Выкладае ў    цэлым ў       адпаведнасцi з патрабаваннямi лагiчнасцi    i дакладнасцi	Дапускае     асобныя      маўленчыя    недахопы
8	Паказвае поўнае   разуменне         вучэбнага         матэрыялу, уменне аргументавана яго выкладаць	Тэарэтычныя   звесткi       iлюструе      прыкладамi з  падручнiка i  адзiнкавымi,  якiя падабраны самастойна	Узнаўляе    матэрыял    поўнасцю	Выкладае      тэарэтычны    матэрыял з    неiстотнымi,  самастойна    выпраўленымi  памылкамi     зместавага    характару,    дакладна      ўзнаўляе      азначэннi i   правiлы	Выкладае з    дастатковай   лагiчнасцю i  дакладнасцю	Дапускае     адзiнакавыя  маўленчыя    недахопы
9	Паказвае высокую  ступень           усведамлення      вучэбнага         матэрыялу, уменне аргументавана яго выкладаць	Тэарэтычныя   звесткi       iлюструе      прыкладамi не толькi з      падручнiка,   але i         самастойна    падабранымi	Поўнасцю    ўзнаўляе    матэрыял	Правiльна     выкладае      тэарэтычны    матэрыял,     дакладна      ўзнаўляе      азначэннi i   правiлы	Выкладае ў    адпаведнасцi з патрабаваннямi лагiчнасцi i  дакладнасцi	Дапускае     адзiнкавыя   i нязначныя  маўленчыя    недахопы
10	Выкладае свабодна, з высокай ступенню ўсведамлення i    аргументаванасцi; робiць самастойныя вывады i          абагульненнi	Тэарэтычныя   звесткi       iлюструе      прыкладамi не толькi з      падручнiка,   але i         самастойна    падабранымi	Поўнасцю    ўзнаўляе    матэрыял	Правiльна     выкладае      тэарэтычны    матэрыял,     дакладна      ўзнаўляе      азначэннi i   правiлы	Выкладае ў    поўным аб'ёме ў адпаведнасцi з             патрабаваннямi лагiчнасцi i  дакладнасцi	Маўленчых    недахопаў не дапускае

 

Ацэнка ступенi сфармiраванасцi вучэбна-моўных

уменняў i навыкаў

 

Сфармiраванасць вучэбна-моўных уменняў i навыкаў правяраецца з дапамогай практычных заданняў на аснове моўнай тэорыi.

 

Крытэрыi i паказчыкi ацэнкi ступенi сфармiраванасцi

вучэбна-моўных уменняў i навыкаў

 

Бал	Паказчыкi ацэнкi ступенi сфармiраванасцi вучэбна-моўных                                 уменняў i навыкаў
1	Распазнае прад'яўленыя ў гатовым выглядзе моўныя з'явы
2	Распазнае вывучаныя моўныя з'явы сярод iншых; неўсвядомлена выконвае самыя простыя заданнi
3	Распазнае вывучаныя моўныя з'явы, паказвае ix асобныя прыметы;       выконвае самыя простыя заданнi
4	Распазнае вывучаныя моўныя з'явы па асобных прыметах; выконвае       нескладаныя заданнi па узоры
5	Усвядомлена адрознiвае вывучаныя моўныя з'явы на аснове сукупнасцi ix прымет; выконвае заданнi па ўзоры
6	Усвядомлена адрознiвае вывучаныя моўныя з'явы на аснове параўнання i супастаўлення з iншымi з'явамi; свабодна выконвае заданнi па ўзоры
7	Аналiзуе i сiстэматызуе моўны матэрыял; выконвае заданнi па аналогii
8	Свабодна аналiзуе i сiстэматызуе моўны матэрыял з улiкам прычынна-   вынiковых сувязей памiж з'явамi; выконвае заданнi аналiтыка-сiнтэтыч- нага характару
9	Выконвае дзеяннi з моўным матэрыялам на аснове абагульнення i сiстэ- матызацыi; выконвае заданнi на трансфармацыю моўнага матэрыялу
10	Бездакорна выконвае дзеяннi са складаным моўным матэрыялам, дэманст- руючы высокi ўзровень ведаў, уменняў, навыкаў

 

Ацэнка арфаграфiчнай i пунктуацыйнай пiсьменнасцi вучняў

 

Для праверкi арфаграфiчнай i пунктуацыйнай пiсьменнасцi вучняў выкарыстоўваюцца дыктант (слоўнiкавы, тэкставы) i тэставыя заданнi. З ix дапамогай правяраюцца:

па арфаграфii:

уменне правiльна пiсаць словы на вывучаныя правiлы;

па пунктуацыi:

уменне ставiць знакi прыпынку ў адпаведнасцi з вывучанымi правiламi.

З мэтай праверкi арфаграфiчнай пiсьменнасцi праводзяцца слоўнiкавыя дыктанты. Аб'ём слоўнiкавага дыктанта павiнен адпавядаць патрабаванням Iнструкцыi аб парадку фармiравання культуры вуснай i пiсьмовай мовы ў агульнаадукацыйных установах Рэспублiкi Беларусь.

 

Крытэрыi ацэнкi слоўнiкавага дыктанта

(в ред. приказа Минобразования от 18.06.2010 N 420)

(см. текст в предыдущей редакции)

 

Бал	Колькасць памылак
1	7 i больш
2	6
3	5
4	4
5	3
6	2
7	1 памылка або 3 выпраўленнi на месцы арфаграмы
8	0 памылак або 1 - 2 выпраўленнi на месцы арфаграмы
9	0 памылак, 1 - 2 выпраўленнi не на месцы арфаграмы
10	0 памылак, без выпраўленняў

 

У кантрольных тэкставых дыктантах тэксты павiнны быць даступныя па змесце для вучняў пэўнага класа i адпавядаць нормам сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы.

Аб'ём тэксту кантрольнага дыктанта павiнен адпавядаць патрабаванням Iнструкцыi аб парадку фармiравання культуры вуснай i пiсьмовай мовы ў агульнаадукацыйных установах Рэспублiкi Беларусь.

Да канца першай чвэрцi, а ў V класе на працягу I паўгоддзя, захоўваецца аб'ём тэксту, рэкамендаваны для папярэдняга класа.

Часть исключена. - Приказ Минобразования от 18.06.2010 N 420.

(см. текст в предыдущей редакции)

Пры падлiку колькасцi слоў у тэксце бяруцца пад увагу загаловак, усе самастойныя i службовыя часцiны мовы, выклiчнiкi.

Перад правядзеннем дыктанта на дошцы запiсваюцца словы, незразумелыя вучням, а таксама тыя, з напiсаннем якiх вучнi яшчэ не знаёмiлiся.

Для кантрольнага дыктанта падбiраюцца тэксты, у якiх вывучаныя арфаграмы i пунктаграмы пададзены не менш чым 2 - 3 разы. Узровень насычанасцi тэкстаў павiнен быць прыкладна такiм: V клас - не больш за 5 слоў; VI - VII - не больш за 7; VIII - IX - не больш за 10; X - XI класы - не больш за 12 слоў.

У тэксты кантрольных дыктантаў уключаюцца словы толькi на тыя арфаграфiчныя i пунктуацыйныя правiлы, якiя замацоўвалiся на папярэднiх уроках.

Кантрольныя дыктанты рэкамендуецца праводзiць пасля вывучэння найбольш значных тэм, найважнейшых i цяжкiх для засваення арфаграфiчных правiлаў, у канцы чвэрцi i навучальнага года.

Ацэньваючы работы, неабходна зыходзiць з таго, што можна прад'яўляць патрабаваннi толькi да тых ведаў, якiя павiнны быць засвоены вучнямi. Таму ў час праверкi пiсьмовых работ усе арфаграфiчныя i пунктуацыйныя памылкi, дапушчаныя школьнiкамi, выпраўляюцца, аднак пры ацэнцы ўлiчваюцца не ўсе.

Не ўлiчваюцца пры ацэнцы i не выносяцца на палi наступныя памылкi:

1) на правiлы, не прадугледжаныя школьнай праграмай для пэўнага класа;

2) на яшчэ не вывучаныя правiлы;

3) у слоўнiкавых словах, праца над якiмi яшчэ не праводзiлася;

4) апiскi, якiя скажаюць графiчны выгляд слова (пульба, мямля замест бульба, зямля);

5) асобныя няправiльныя напiсаннi, што з'явiлiся ў вучняў пад уплывам графiкi iншай мовы (i - и);

6) незахаванне аўтарскiх знакаў прыпынку.

Нягрубыя памылкi лiчацца за паўпамылкi.

Пры выстаўленнi бала няцотная колькасць нягрубых памылак акругляецца на карысць вучня.

Памылкi, якiя паўтараюцца (колькi б iх нi было), лiчацца за адну.

Першыя тры аднатыпныя памылкi лiчацца за адну, кожная наступная падобная памылка залiчваецца як самастойная.

Калi ў адным слоўнiкавым слове дапушчаны 2 i больш памылкi, то ўсе яны лiчацца за адну.

Два выпраўленнi на месцы арфаграм цi пунктаграм неабходна лiчыць за адну памылку.

Пры наяўнасцi ў рабоце 5 - 7 выпраўленняў не на месцы арфаграм (пунктаграм) адзнака знiжаецца на 1 бал. Пры наяўнасцi больш за 7 выпраўленняў - на 2 балы.

 

Крытэрыi ацэнкi тэкставага дыктанта

 

Бал	Колькасць памылак
1	Больш, як на 2 балы
2	10/0, 9/1, 9/0, 8/2, 8/1, 7/2, 6/4, 6/3, 5/5, 5/4, 4/6, 4/5, 3/7,    3/6, 2/8, 2/7, 1/9, 1/8, 0/10, 0/9
3	8/0, 7/1, 7/0, 6/2, 6/1, 6/0, 5/3, 5/2, 4/4, 4/3, 3/5, 3/4, 2/6, 2/5, 1/7, 1/6, 0/8, 0/7
4	5/0, 5/1, 4/2, 3/3, 2/4, 1/5, 0/6
5	4/0, 4/1, 3/2, 2/3, 1/4, 0/5
6	3/0, 3/1, 2/2, 1/3, 0/4
7	2/1, 2/0, 1/2, 1/1, 0/3, 0/2 або 4 выпраўленнi на месцы арфаграм      (пунктаграм)
8	1/0, 0/1 або 3 выпраўленнi на месцы арфаграм (пунктаграм)
9	1 нягрубая арфаграфiчная памылка, або 1 нягрубая пунктуацыйная       памылка, або 1 - 2 выпраўленнi на месцы арфаграм (пунктаграм)
10	0/0, дапускаецца 1 - 2 выпраўленнi не на месцы арфаграм (пунктаграм)

 

Пералiк нягрубых, аднатыпных i iншых памылак прыведзены ў дадатку.

У комплекснай кантрольнай рабоце, якая складаецца з дыктанта i дадатковых заданняў (фанетычных, лексiчных, граматычных i iнш.), выстаўляюцца дзве адзнакi - за кожны вiд працы. Абедзве адзнакi выстаўляюцца па беларускай мове ў адну графу журнала: 8/7, 5/4, 3/3.

 

Крытэрыi ацэнкi дадатковага задання

 

Бал	Ступень выканання заданняў
1 - 2	Выканана менш за 1/4 заданняў
3 - 4	Выканана не менш за 1/4 заданняў
5 - 6	Выканана не менш за 1/2 заданняў (з улiкам пэўных недахопаў у     афармленнi i фармулёўках)
7 - 8	Выканана не менш за 3/4 заданняў (з улiкам пэўных недахопаў у     афармленнi i фармулёўках)
9	Выкананы ўсе заданнi, пры гэтым дапускаюцца нязначныя недахопы ў  фармулёўках або афармленнi работы
10	Выкананы ўсе заданнi

 

Арфаграфiчныя i пунктуацыйныя памылкi, дапушчаныя пры выкананнi дадатковых заданняў, уключаюцца ў лiк памылак дыктанта.

Калi праводзiцца кантрольны дыктант з дадатковымi заданнямi, аб'ём тэксту дыктанта памяншаецца на 20 слоў.

Калi дадатковае заданне мае творчы характар, то яно ацэньваецца ў адпаведнасцi з крытэрыямi ацэнкi творчых работ.

 

Ацэнка камунiкатыўных уменняў i навыкаў вучняў

 

На гэтым узроўнi ацэньваюцца ўменнi правiльна i паслядоўна выкладаць думкi ў адпаведнасцi з тэмай i задумай, узровень маўленчай падрыхтоўкi вучняў, г. зн. уменнi карыстацца моўнымi сродкамi ў адпаведнасцi са стылем i жанрам, тэмай i задачамi выказвання. Для ацэнкi камунiкатыўных уменняў i навыкаў выкарыстоўваюцца розныя вiды творчых работ, у першую чаргу пераказы, пераклады i сачыненнi.

У якасцi навучальных выкарыстоўваюцца падрабязныя, сцiслыя, выбарачныя пераказы, пераказы з дадатковымi заданнямi. У якасцi кантрольных - падрабязныя пераказы.

Аб'ём тэксту кантрольнага пераказу павiнен адпавядаць патрабаванням Iнструкцыi аб парадку фармiравання культуры вуснай i пiсьмовай мовы ў агульнаадукацыйных установах Рэспублiкi Беларусь.

У I паўгоддзi ў V класе агульнаадукацыйных устаноў праводзяцца толькi навучальныя пераказы, якiя ацэньваюцца па нормах для IV класа.

(в ред. приказа Минобразования от 18.06.2010 N 420)

(см. текст в предыдущей редакции)

Пераказы, пераклады i сачыненнi ацэньваюцца дзвюма адзнакамi: першай ацэньваюцца змест i маўленчае афармленне, другой - арфаграфiчныя, пунктуацыйныя i граматычныя памылкi:

 

                                     З - М

                                   ---------

                                   I - V - Г

 

Змест ацэньваецца па наступных крытэрыях:

адпаведнасцi работы тэме i асноўнай думцы;

паўнаце i глыбiнi раскрыцця тэмы;

правiльнасцi выкладу фактычнага матэрыялу;

звязнасцi, лагiчнасцi, паслядоўнасцi выкладу.

Пры ацэнцы маўленчага афармлення творчых работ улiчваюцца:

разнастайнасць слоўнiка i граматычнага ладу маўлення вучняў;

стылявое адзiнства i выразнасць маўлення, наяўнасць (адсутнасць) маўленчых недахопаў.

Пiсьменнасць ацэньваецца паводле колькасцi дапушчаных арфаграфiчных, пунктуацыйных i граматычных памылак.

Наяўнасць арыгiнальнай задумы i яе добрая рэалiзацыя дазваляюць павысiць першую адзнаку за сачыненне на 1 бал.

 

Крытэрыi i паказчыкi ацэнкi творчых работ вучняў

 

Бал	Змест	Маўленчае афармленне	Пiсьменнасць
1	1. Работа не адпавядае    тэме, або тэма не         раскрыта.                 2. Парушаны сэнсавая      сувязь сказаў i           паслядоўнасць у развiццi  асноўнай думкi.           3. Дапускаецца больш за 8 недахопаў у змесце	1. Работа характарызуецца    беднасцю слоўнiкавага запасу, кароткiмi аднатыпнымi        канструкцыямi.               2. Дапускаецца больш за 8    маўленчых недахопаў:         парушэнняў дакладнасцi       словаўжывання,               логiкi выкладу матэрыялу,    стылявога адзiнства	Больш, як на 2 балы
2	1. Работа не адпавядае    тэме.                     2. Сэнсавая сувязь сказаў i паслядоўнасць у развiццi асноўнай думкi часта      парушаюцца.               3. Дапускаецца не больш за 8 недахопаў у змесце	1. Работа характарызуецца    беднасцю слоўнiкавага запасу, аднатыпнасцю канструкцый.    2. Дапускаецца не больш за 8 маўленчых недахопаў, у тым   лiку парушэнняў дакладнасцi  словаўжывання, логiкi выкладу матэрыялу, стылявога         адзiнства	Ад 7/2 да   10/1 i 10   граматычных памылак
3	1. Работа часткова        раскрывае тэму i асноўную думку.                    2. Сэнсавая сувязь сказаў i паслядоўнасць у развiццi асноўнай думкi ў некаторых выпадках парушаюцца.      3. Дапускаецца не больш за 7 недахопаў у змесце	1. Работа вызначаецца        беднасцю слоўнiкавага        запасу, аднатыпнасцю         канструкцый.                 2. Дапускаецца не больш за 7 маўленчых недахопаў, у тым   лiку парушэнняў дакладнасцi  словаўжывання, логiкi выкладу матэрыялу, стылявога         адзiнства	0/8, 1/7,   2/6, 3/5,   4/4, 5/3,   6/2, 7/1 i 7 граматычных памылак
4	1.  Работа часткова       раскрывае тэму i асноўную думку, ёсць адхiленнi ад  тэмы.                     2. Сэнсавая сувязь сказаў i паслядоўнасць у развiццi асноўнай думкi ў          адзiнкавых выпадках       парушаюцца.               3. Дапускаецца не больш за 6 недахопаў у змесце	1. Работа вызначаецца пэўнай беднасцю слоўнiкавага запасу i аднатыпнасцю сiнтаксiчных  канструкцый.                 2. Дапускаецца не больш за 6 маўленчых недахопаў, у тым   лiку парушэнняў дакладнасцi  словаўжывання, логiкi выкладу матэрыялу, стылявога         адзiнства	0/7, 1/6,   2/5, 3/4,   4/3, 5/2,   6/0, 6/1 i 6 граматычных памылак
5	1. Работа ў цэлым         раскрывае тэму i асноўную думку, ёсць адхiленнi ад  тэмы.                     2. Вытрымлiваецца агульная сэнсавая цэласнасць у     разгортваннi асноўнай     думкi, сэнсавая сувязь    сказаў i паслядоўнасць у  развiццi асноўнай думкi ў цэлым захоўваюцца.        3. Дапускаецца не больш за 5 недахопаў у змесце	1. У рабоце ёсць адзiнкавыя  выпадкi выкарыстання         выяўленчых сродкаў мовы.     2. Дапускаецца не больш за 5 маўленчых недахопаў, у тым   лiку парушэнняў дакладнасцi  словаўжывання, логiкi выкладу матэрыялу, стылявога         адзiнства	0/6, 1/5,   3/3, 4/2,   5/0, 5/1 i 5 граматычных памылак
6	1.  Работа ў цэлым        раскрывае тэму i асноўную думку, ёсць адхiленнi ад  тэмы.                     2. Захоўваецца            паслядоўнасць у развiццi  асноўнай думкi,           вытрымлiваюцца агульная   сэнсавая цэласнасць у     разгортваннi асноўнай     думкi, сэнсавая сувязь    сказаў.                   3.  Дапускаецца не        больш за 4 недахопы ў     змесце	1. Работа ў цэлым вызначаецца разнастайнасцю выкарыстаных  моўных сродкаў, дакладнасцю  словаўжывання, выразнасцю.   2. Дапускаецца не больш за 4 маўленчыя недахопы, у тым    лiку парушэннi логiкi выкладу матэрыялу i стылявога        адзiнства	0/5, 1/4,   2/3, 3/2,   4/0, 4/1,   4/2 i 4     граматычныя памылкi
7	1. Работа раскрывае тэму i асноўную думку.           2. Захоўваецца            паслядоўнасць у развццi   асноўнай думкi,           вытрымлiваюцца агульная   сэнсавая цэласнасць у     разгортваннi асноўнай     думкi, сэнсавая сувязь    сказаў.                   3. Дапускаецца не больш за 3 недахопы ў змесце	1. Работа вызначаецца        разнастайнасцю выкарыстаных  моўных сродкаў, дакладнасцю  словаўжывання, выразнасцю.   2. Дапускаецца не больш за 3 маўленчыя недахопы, у тым    лiку парушэннi логiкi выкладу матэрыялу або стылявога      адзiнства тэксту	0/4, 1/3,   2/1, 2/2,   3/0, 3/1 i 3 граматычныя памылкi
8	1. Работа раскрывае тэму i асноўную думку.           2. Захоўваецца            паслядоўнасць у развiццi  асноўнай думкi,           вытрымлiваюцца сэнсавая   цэласнасць у разгортваннi асноўнай думкi, сэнсавая  сувязь сказаў.            3. Дапускаецца не больш за 2 недахопы ў змесце	1. Работа характарызуецца    багаццем слоўнiка,           разнастайнасцю выкарыстаных  моўных сродкаў, дакладнасцю  словаўжывання, агульнай      лагiчнасцю, выразнасцю; стыль работы ў цэлым               характарызуецца адзiнствам   выкарыстання моўных сродкаў. 2. Дапускаецца не больш за 2 маўленчыя недахопы -         парушэннi логiкi выкладу     матэрыялу або стылявога      адзiнства тэксту	2/0, 1/1,   1/2, 0/2,   0/3 i 2     граматычныя памылкi     або 3       выпраўленнi на месцы    арфаграм    (пунктаграм)
9	1. Работа цалкам раскрывае тэму i асноўную           думку (наяўнасць          тэматычнага адзiнства).   2. Захоўваецца            паслядоўнасць у развiццi  асноўнай думкi,           вытрымлiваюцца сэнсавая   цэласнасць                у разгортваннi асноўнай   думкi, сэнсавая сувязь    сказаў.                   3. Дапускаецца не больш за 1 недахоп у змесце	1. Работа характарызуецца    багаццем слоўнiка            i разнастайнасцю выкарыстаных моўных                       сродкаў, лагiчнасцю,         дакладнасцю словаўжывання,   выразнасцю, вызначаецца      адзiнствам выкарыстання      моўных сродкаў.              2. Дапускаецца не больш за 1 маўленчы недахоп	1/0, 0/1 i 1 граматычная памылка або 1 - 2       выпраўленнi на месцы    арфаграм    (пунктаграм)
10	1. Работа поўнасцю        раскрывае тэму i асноўную думку (наяўнасць          тэматычнага адзiнства).   2. Захоўваецца            паслядоўнасць у развiццi  асноўнай думкi,           вытрымлiваюцца сэнсавая   цэласнасць у разгортваннi асноўнай думкi, сэнсавая  сувязь сказаў.            3. Недахопаў у змесце не  дапускаецца	1. Работа характарызуецца    багаццем слоўнiка i          разнастайнасцю выкарыстаных  моўных сродкаў, дакладнасцю, лагiчнасцю, дарэчнасцю,      выразнасцю.                  2. Маўленчыя недахопы        адсутнiчаюць	0/0, 1/0    (нягрубая), 0/1         (нягрубая), 1 - 2       выпраўленнi не на месцы арфаграм    (пунктаграм)

 

Ацэнка тэстаў

 

Эфектыўным спосабам праверкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi школьнiкаў з'яўляюцца тэставыя заданнi, на выкананне якiх патрабуецца мiнiмальная колькасць часу.

Тэсты можна выкарыстоўваць у якасцi навучальных i кантрольных. З ix дапамогай настаўнiк зможа праверыць, а вучнi замацаваць вучэбны матэрыял па ўсiх тэмах i раздзелах курса беларускай мовы. Колькасць заданняў па розных тэмах можа быць неаднолькавая (ад 5 i больш). Тэст за ўзровень агульнай базавай адукацыi ўключае ад 10 да 30 заданняў, за ўзровень агульнай сярэдняй адукацыi - да 40 (у залежнасцi ад мэт i задач праверкi).

 

Крытэрыi ацэнкi тэставых работ

 

Бал	Ступень выканання заданняў
1	Менш, як на 2 балы
2	Выканана не менш за 20% прапанаваных заданняў
3	Выканана не менш за 30% прапанаваных заданняў
4	Выканана не менш за 40% прапанаваных заданняў
5	Выканана не менш за 50% прапанаваных заданняў
6	Выканана не менш за 60% прапанаваных заданняў
7	Выканана не менш за 70% прапанаваных заданняў
8	Выканана не менш за 80% прапанаваных заданняў
9	Выканана не менш за 90% прапанаваных заданняў
10	Выкананы ўсе прапанаваныя заданнi

 

Класiфiкацыя памылак

 

Тэкставыя (зместавыя) памылкi

 

Памылкi, якiя прыводзяць да парушэння асноўных прымет тексту, у лiнгваметодыцы называюць тэкставымi. Да тыповых тэкставых памылак адносяцца:

1) падмена тэмы, асноўнай думкi i аўтарскай пазiцыi тэксту-арыгiнала пры напiсаннi пераказу;

2) неапраўданае скарачэнне або павелiчэнне падтэм пры пераказе тэксту-арыгiнала;

3) непаўната раскрыцця асноўных падтэм, якiя аб'ядноўваюць змест тэксту;

4) адсутнасць аргументаў для доказу выказаных у сачыненнi думак;

5) няўменне выкарыстоўваць веды, уласныя назiраннi, лiтаратурныя крынiцы, жыццёвы вопыт для абгрунтавання ўласнай пазiцыi ў сачыненнi;

6) неадпаведнасць зместу сачынення заяўленай у загалоўку тэме;

7) скажэнне фактаў, падзей, iмён, назваў, дат;

8) парушэнне паслядоўнасцi развiцця думкi ў тэксце;

9) парушэнне прычынна-вынiковых, часавых сувязей памiж сказамi;

10) парушэнне сэнсавай цэласнасцi тэксту;

11) парушэнне лагiчнай сувязi памiж сказамi ў межах адной сэнсавай часткi;

12) пропуск сказаў, неабходных для лагiчнага развiцця думкi;

13) неабгрунтаваны падзел тэксту на абзацы;

14) парушэнне суразмернасцi частак тэксту (уступ, асноўная частка, заключэнне).

Тэкставыя памылкi ў школьнай практыцы традыцыйна абазначаюцца лiтарай З (змест).

 

Маўленчыя памылкi

 

Маўленчыя памылкi - гэта парушэннi патрабаванняў камунiкатыўных якасцей маўлення (дакладнасцi, лагiчнасцi, чысцiнi, дарэчнасцi, выразнасцi i багацця).

Да маўленчых памылак адносяцца наступныя:

1) ужыванне слова цi ўстойлiвага выразу з неўласцiвым яму значэннем: Чарнавус валодае добрымi адносiнамi з супрацоўнiкамi iнстытута (правiльна: мае адносiны). Уверсе нешта звiнела, як быццам нехта гуляў на дудачцы (правiльна: iграў на дудачцы);

2) парушэнне лексiчнай спалучальнасцi: На паляўнiчага накiнуўся пажылы мядзведзь (правiльна: стары). Васiль адчуваў сябе адзiночным чалавекам (правiльна: адзiнокiм);

3) выкарыстанне русiзмаў: Народ мог узнаць пра падзеi, якiя былi ў далекiм прошлым. Вумныя i добрыя людзi;

4) неадрозненне адценняў значэння сiнонiмаў цi блiзкiх па значэннi слоў: Ён шырока расчынiў вочы (правiльна: расплюшчыў). Варыць чай (малако) (правiльна: гатаваць чай, парыць малако);

5) неадрозненне паронiмаў (аднакаранёвых слоў з розным значэннем): Абагулiць матэрыял (правiльна: абагульнiць); каменная дорога (правiльна: камянiстая);

6) ужыванне лiшняга слова (плеаназм): Народныя песнi спявалi маладыя маладзiцы (правiльна: спявалi маладзiцы);

7) ужыванне адзiн каля аднаго (або блiзка) аднакаранёвых слоў (таўталогiя): Шмат твораў стварыў Янка Купала для дзяцей;

8) паўтарэнне аднаго i таго ж слова побач: Ён прыехаў з Парыжа. Як толькi ён адчынiў дзверы, людзi кiнулiся да яго;

9) ужыванне слова або выразу iншай стылявой афарбоўкi: Важна разгульвае па мястэчку ўраднiк. Школьнiкi рынулiся ўручаць букеты кветак любiмым настаўнiкам;

10) неапраўданае ўжыванне прастамоўных i дыялектных слоў i выразаў: Высокi ўраджай кiяхоў на палях краiны вывеў гаспадарку на першае месца ў раёне (замест кукурузы);

11) неразмежаванне лексiкi розных гiстарычных эпох: Абдумваючы адказ на пытанне, вучань нахмурыў чало (замест лоб); Лабановiч ведаў, што знойдзе пiсара ў рэстаране (замест карчме);

12) недакладнае ўжыванне асабовых i ўказальных займеннiкаў: Мацi прапанавала сыну налiць сабе чаю (мацi цi сыну?). Настаўнiк параiў вучню прачытаць яго даклад (настаўнiка цi вучня?);

13) беднасць i аднастайнасць сiнтаксiчных канструкцый:

Мы жылi ў палатцы. Палатка стаяла на беразе. Ён быў абрывiсты. На беразе раслi сосны. Яны былi стромкiя;

14) неабгрунтаванае выкарыстанне сродкаў сувязi (злучнiкаў, злучальных слоў, пабочных слоў, лексiчных паўтораў) памiж сказамi i сэнсавымi часткамi.

 

Граматычныя памылкi

 

КонсультантПлюс: примечание.

В связи с невозможностью отображения по техническим причинам текст, выделенный в оригинале жирным шрифтом, заключен в квадратные скобки "[...]".

Граматычныя - гэта памылкi, дапушчаныя пры ўтварэннi слоў розных часцiн мовы i iх формаў, пабудове словазлучэнняў i сказаў, г.зн. парушэнне словаўтваральнай, марфалагiчнай або сiнтаксiчнай нормаў.

Да тыповых граматычных памылак адносяцца:

1. Памылкi ў структуры слова
2. Пры ўтварэннi слова: стварацель (правiльна: стваральнiк), Толiн (правiльна: Толеў), ластаўкаў (правiльна: ластаўчын), кароўскае (правiльна: каровiна).
3. Пры ўтварэннi формы:

а) назоўнiка: дзвер (правiльна: дзверы), праменнi (правiльна: праменне), медаллю (правiльна: медалём), на жалюзях (правiльна: на жалюзi), кусты ажыннiка (правiльна: ажыннiку), пры доктары (правiльна: пры доктару), кошык яблык (правiльна: яблыкаў);

б) прыметнiка: малодшы на пяць гадоў (правiльна: маладзейшы), самы большы будынак (правiльна: самы вялiкi), бачу братава сына (правiльна: братавага); сястра вышэй за мяне (правiльна: вышэйшая);

в) лiчэбнiка: дзвюмя камандамi (правiльна: дзвюма), стамi вучнямi (правiльна: ста), паўтарамi кiламетрамi (правiльна: паўтара);

г) займеннiка: самаго сябе (правiльна: самога), сваяго народа (правiльна: свайго); сваi пытаннi (правiльна: свае);

д) дзеяслова, дзеепрыметнiка, дзеепрыслоўя: iдзець (правiльна: iдзе), говора (правiльна: гаворыць), змяркаць (правiльна: змяркацца), ён было пайшоў (правiльна: быў пайшоў); рассмяяўшаяся дзiця (правiльна: дзiця, якое рассмяялася; рассмяянае); сядзеў, чытая кнiгу (правiльна: чытаючы);

е) прыслоўя: свяцiў ярчэе (правiльна: свяцiў ярчэй), паступiў сама наймудрэй (правiльна: сама мудра).

1. Памылкi ў структуры словазлучэння
2. Памылкi ў дапасаваннi: тры высокiх будынкi (правiльна: высокiя), два любiмых творы (правiльна: любiмыя), даручыць заданне самiх дзецям (правiльна: самiм).
3. Памылкi ў кiраваннi: дзякаваць настаўнiка (правiльна: настаўнiку), звярнуцца па адрасе (правiльна: на адрас), хварэць грыпам (правiльна: хварэць на грып), пайсцi за хлебам (правiльна: па хлеб), загадчык бiблiятэкай (правiльна: бiблiятэкi), заклапочанасць над пытаннямi (правiльна: заклапочанасць пытаннямi), тры пятыя гектары (правiльна: гектара).

III. Памылкi ў структуры сказа

1. Парушэнне межаў сказа: Нам радасна бачыць. Як прыгажэе родны Мiнск.
2. Парушэнне сувязi памiж дзейнiкам i выказнiкам: Вакол вогнiшча сядзелi i размаўлялi група аднакласнiкаў (правiльна: сядзела i размаўляла). Большасць кнiг прачытаны Андрэем (правiльна: прачытана).
3. Парушэнне суаднесенасцi трывання i часу дзеяслоўных формаў: Калi пачалася вайна, яго мабiлiзоўваюць у армiю. Ён накiроўваецца ў Санкт-Пецярбург i з лёгкасцю паступiў у iнстытут.
4. Памылкi ў пабудове сказаў з дзеепрыслоўнымi зваротамi: Едучы ў цягнiку, у мяне прапалi рэчы. Радуючы Максiма, на вулiцы стала марозна i сонечна. Падыходзячы да школы, мы зайшлi ў клас.
5. Памылкi ў пабудове сказаў з дзеепрыметнымi зваротамi: Каля дарогi ляжалi паваленыя дрэвы бурай (правiльна: паваленыя бурай дрэвы або дрэвы, паваленыя бурай). Пякло нахiленае сонца на захад (правiльна: нахiленае на захад сонца або сонца, нахiленае на захад).
6. Памылкi ў пабудове сказаў з аднароднымi членамi: На пасяджэннi савета класа гаварылi пра збор макулатуры, металалому i аб дапамозе шэфам.
7. Памылкi ў пабудове складаных сказаў: У вобразе дзядзькi Антося аўтар паказвае загубленую маладосць, i ва ўсiм гэтым трэба вiнiць самадзяржаўе.
8. Памылкi пры складаннi сказаў з ускоснай мовай: Ужо неяк пад восень сказала Аленка Сцёпку, што я хачу працягваць вучобу (правiльна: што хоча працягваць вучобу).
9. Пропуск слоў у сказе: Вася хуценька паабедаў i пабег у валейбол (замест гуляць у валейбол).
10. Няўдалы парадак слоў у сказе: Ён выйшаў з ужо кепскiм настроем.
11. Дублiраванне дзейнiка: Мацi, яна заўседы намагалася дапамагчы мне.

Граматычныя памылкi, дапушчаныя ў напiсаннi формаў слоў у дыктантах, пры падлiку далучаюцца да арфаграфiчных. Пры гэтым за адну памылку, напрыклад, лiчыцца напiсанне канчатка [-а] ў родным склоне адзiночнага лiку назоўнiкаў воск, жвiр, лёд. Але калi дапушчаны памылкi ў выразах тыпу лiсце дуба - шафа з дубу, падысцi да перахода - не было пераходу праз вулiцу, другога лiстапада - у час лiстападу дрэвы стаяць аголеныя i падобных, кожную такую памылку трэба лiчыць за асобную.

 

Арфаграфiчныя памылкi

 

КонсультантПлюс: примечание.

В связи с невозможностью отображения по техническим причинам текст, выделенный в оригинале жирным шрифтом, заключен в квадратные скобки "[...]".

У пiсьмовых работах вучняў могуць быць дапушчаны памылкi, якiя паўтараюцца, аднатыпныя, грубыя (нягрубыя) памылкi.

Памылкамi, якiя паўтараюцца, лiчацца памылкi, дапушчаныя ў адным i тым жа слове некалькi разоў (напрыклад, земля, да землi) або ў аднакаранёвых словах (напрыклад, мiлодыя, мiладычны).

Памылкi, якiя паўтараюцца, лiчацца за адну.

Да аднатыпных адносяцца памылкi на адно правiла, калi выбар правiльнага напiсання вызначаецца аднымi i тымi ўмовамi: зямля, вясна, сцяна ([е], [ё] - [я]); на ўсходзе, ва ўмовах (напiсанне [ў] нескладовага), па-першае, па-другое, па-трэцяе (правапiс прыслоўяў з прыстаўкай [па-], утвораных ад парадкавых лiчэбнiкаў) i г.д.

Не квалiфiкуюцца як аднатыпныя напiсаннi, якiя вызначаюцца рознымi ўмовамi аднаго i таго правiла: вясна, зямля, сцяна (правапiс [я] ў першым складзе перад нацiскам - адна памылка), завязь, пояс, месяц (правапiс слоў з каранёвым [я] - другая памылка), сезон, герой, кефiр (напiсанне [е] ў запазычаных словах - трэцяя памылка) i г.д.; на ўсходзе, ва ўмовах (напiсанне [ў] нескладовага пасля галосных у пачатку слова - адна памылка), траўка, шаўковы, воўк (другая памылка), жанчына-ўрач, паўночна-ўсходнi (трэцяя памылка), аўдыторыя, паўза, джоўль (чацвертая памылка) i г.д.

Першыя тры аднатыпныя памылкi лiчацца за адну, кожная наступная з аднатыпных - як самастойная.

Грубымi лiчацца арфаграфiчныя памылкi на вывучаныя правiлы (перадача акання, якання на пiсьме, правапiс [о, э, а, е, ё, я] ў складаных словах, правапiс прыстаўных галосных i зычных, нескладовага [ў] i [у] складовага, падоўжаных зычных, спалучэнняў зычных, апострафа i мяккага знака, напiсаннi суфiксаў i канчаткаў розных часцiн мовы, [не] з рознымi часцiнамi мовы, напiсаннi слоў розных часцiн мовы разам, асобна або праз злучок i iнш.).

Да нягрубых адносяцца арфаграфiчныя памылкi:

пры пераносе слоў: а-сака замест аса-ка, сенаў-борка замест се-на-ўбор-ка;

(в ред. приказа Минобразования от 18.06.2010 N 420)

(см. текст в предыдущей редакции)

няправiльнае ўжыванне вялiкай i малой лiтар у складаных уласных назвах i назвах неславянскага паходжання: Беларускi Дзяржаўны ўнiверсiтэт; замест Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт; (возера) Рыца; (гара) Манблан;

(в ред. приказа Минобразования от 18.06.2010 N 420)

(см. текст в предыдущей редакции)

у выбары лiтары [ы, i] пасля прыставак на зычны: безiдэйны (замест безыдэйны);

у словах-выключэннях з правiлаў: бонна, мецца; фатаграфiя, матавоз, вустрыца;

у напiсаннi прыслоўяў i блiзкiх да iх па значэннi спалучэнняў назоўнiкаў з прыназоўнiкамi: напамяць (замест на памяць), без перастанку (замест бесперастанку);

напiсаннi разам i асобна [не] з прыметнiкамi i дзеепрыметнiкамi ў ролi выказнiка: Праца няцяжкая. Праца не цяжкая. Заданне нявыкананае. Заданне не выкананае;

напiсаннi [не, нi] ў спалучэннях не хто iншы, як...; нiхто iншы не...

Нягрубыя памылкi лiчацца за паўпамылкi.

 

Пунктуацыйныя памылкi

 

КонсультантПлюс: примечание.

В связи с невозможностью отображения по техническим причинам текст, выделенный в оригинале жирным шрифтом, заключен в квадратные скобки "[...]", а текст с подчеркиванием - в угловые скобки "<...>".

Пунктуацыйныя - гэта памылкi, якiя дапускаюцца вучнямi ў дыктантах, пераказах, сачыненнях i iншых пiсьмовых работах. Яны звязаны з парушэннем пунктуацыйных правiлаў. Класiфiкацыя пунктуацыйных памылак даецца ў адпаведнасцi з раздзеламi сiнтаксiсу:

знак прыпынку ў канцы сказа;

працяжнiк памiж галоўнымi членамi;

працяжнiк у няпоўным сказе;

знакi прыпынку пры зваротках;

знакi прыпынку пры пабочных i ўстаўных канструкцыях;

знакi прыпынку пры аднародных членах;

знакi прыпынку пры аднародных членах з абагульняльнымi словамi;

знакi прыпынку пры адасобленых азначэннях;

знакi прыпынку пры адасобленых прыдатках;

знакi прыпынку пры адасобленых акалiчнасцях, выражаных дзеепрыслоўямi;

знакi прыпынку пры адасобленых акалiчнасцях, выражаных назоўнiкамi i прыслоўямi;

знакi прыпынку пры параўнальных зваротах;

знакi прыпынку для выдзялення простай мовы;

знакi прыпынку для аддзялення простай мовы ад слоў аўтара;

знакi прыпынку для выдзялення частак, якiя ўваходзяць у склад складаназалежнага сказа;

знакi прыпынку ў складаназлучаным сказе;

знакi прыпынку для раздзялення аднародных частак, што ўваходзяць у склад складаназалежнага сказа;

коска i коска з кропкай для раздзялення частак, якiя ўваходзяць у склад бяззлучнiкавага сказа;

двукроп'е i працяжнiк для выдзялення частак, якiя ўваходзяць у склад бяззлучнiкавага складанага сказа.

Сярод пунктуацыйных памылак выдзяляюць грубыя i нягрубыя. Аднатыпных пунктуацыйных памылак не бывае, паколькi ў кожным канкрэтным выпадку праблема выбару i пастаноўкi знака прыпынку вырашаецца з улiкам структуры i сэнсу запiсу. Сярод пунктуацыйных памылак могуць быць памылкi, якiя паўтараюцца; калi ўявiць, што адна i тая ж канструкцыя, з адным i тым жа лексiчным напаўненнем паўтараецца ў запiсваемым тэксце некалькi разоў.

Грубыми пунктуацыйнымi памылкамi лiчацца тыя, якiя парушаюць структурна-сэнсавае чляненне пiсьмовага маўлення, таму што з'яўляюцца вынiкам незахавання асноўных пунктуацыйных правiлаў.

Нягрубыя пунктуацыйныя памылкi з'яўляюцца вынiкам парушэння другасных, часцей негатыўных (якiя адмяняюць дзеянне асноўных) правiлаў, якiя звычайна прыводзяцца ў заўвагах i рэгулююць норму, якая не мае шырокага распаўсюджання цi ўяўляе сабою прыватныя выпадкi пастаноўкi знакаў прыпынку.

 

┌─────────────────────────────────────────────────────────────────────────┐

│                               Тып памылкi                               │

├────────────────┬───────────────────────┬────────────────────────────────┤

│    Правiла     │        Грубая         │            Нягрубая            │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│1. Знак прыпынку│Пропуск знака прыпынку:│Памылка ў выбары знака:         │

│ў канцы сказа:  │Ранiца_ Спеў жаўранка. │1. Ранiца!                      │

│Ранiца. Спеў    │                       │Спеў жаўранка!                  │

│жаўранка.       │                       │2. Бабуля запыталася, хто прынёс│

│                │                       │сюды красак?                    │

│                │                       │3. Пастаноўка кропкi ў загалоўку│

│                │                       │тэксту: Зiма.                   │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│2. Працяжнiк    │1. Пастаноўка коскi    │Пастаноўка працяжнiка на месцы  │

│памiж галоўнымi │памiж дзейнiкам i      │нулявой звязкi, калi дзейнiк    │

│членамi         │выказнiкам:            │выражаны асабовым займеннiкам, а│

│                │Белы пясок паблiзу     │выказнiк - назоўнiкам у назоўным│

│                │вады, быў затканы      │склоне цi калi памiж дзейнiкам i│

│                │зялёнымi верасамi.     │выказнiкам, якi выражаны        │

│                │2. Пропуск працяжнiка  │назоўнiкам у назоўным склоне,   │

│                │на месцы нулявой       │стаiць часцiца [не]:            │

│                │звязкi:                │Я _ чалавек. Кажан _ не птушка. │

│                │Плошча поля _ 20       │                                │

│                │гектараў.              │                                │

├────────────────┴───────────────────────┴────────────────────────────────┤

│У выпадку, калi дапускаюцца варыянты ўжывання цi неўжывання працяжнiка,  │

│любое адхiленне ад нормы можна не браць у разлiк пры выстаўленнi адзнакi.│

├────────────────┬───────────────────────┬────────────────────────────────┤

│3. Знакi        │1. Пропуск коскi памiж │1. Пастаноўка лiшняй коскi      │

│прыпынку пры    │аднароднымi членамi    │памiж аднароднымi членамi:      │

│аднародных      │(акрамя пастаноўкi     │Пажар заўважылi<,> як з баракаў,│

│членах          │коскi памiж            │так i з пасёлка.                │

│                │неаднароднымi          │Я ўсмiхаюся<,> i вясне, i сонцу,│

│                │азначэннямi):          │i дожджыку.                     │

│                │Згiнулi сцюжы_ марозы_ │2. Ужыванне коскi памiж         │

│                │мяцелiцы.              │неаднароднымi азначэннямi:      │

│                │2. Пропуск двукроп'я цi│Насталi кароткiя<,> летнiя ночы.│

│                │працяжнiка для         │А пад бэзам раслi высокiя<,>    │

│                │аддзялення аднародных  │чырвоныя вяргiнi.               │

│                │членаў ад              │3. Няправiльны выбар            │

│                │абагульняльных слоў:   │двукроп'я                       │

│                │У хаце не было нiкога_ │цi працяжнiка пры абагульняльных│

│                │нi старых, нi малых.   │словах:                         │

│                │Будынак, парк i        │Мы з талентамi ўсе <-> i лекар, │

│                │агароджа _ было ўсе    │i пажарнiк, i слуцкi хлебасей. У│

│                │слаўна i прыгожа.      │нас i цыбуля, i сала, i         │

│                │                       │бульба<:> усё ёсць.             │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│4. Знакi        │Пропуск знака для      │1. Няправiльны выбар знака      │

│прыпынку пры    │выдзялення зваротка:   │прыпынку пры зваротках у        │

│зваротках       │Я помню летнiя часiны  │выпадках, калi эмацыянальнасць  │

│                │i вас _ [грыбныя]      │выказвання падкрэслiваецца      │

│                │[баравiны!]            │лексiчна:                       │

│                │Тужыць_ [браток]_ не   │"Алесь. Уцякай хутчэй!" -       │

│                │маем часу!             │[загаласiў] сусед.              │

│                │[Мой сынок]_ Усмiхайся,│2. Пастаноўка лiшняй коскi      │

│                │шчаслiвыя песнi спявай!│пасля часцiцы [о] пры зваротку: │

│                │                       │О<,> [родны край], не дай       │

│                │                       │забыцца аб радасцi сустрэчы.    │

│                │                       │3. Пропуск косак для выдзялення │

│                │                       │паясняльных слоў да зваротка пры│

│                │                       │iх раздзяленнi:                 │

│                │                       │[Мая рыбка], спi _ [залатая]!   │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│5. Знакi        │Пропуск знака прыпынку │Няправiльны выбар знакаў        │

│прыпынку пры    │для выдзялення найбольш│прыпынку для выдзялення пабочных│

│пабочных словах │ужывальных пабочных    │i ўстаўных канструкцый:         │

│i сказах        │слоў, сказаў:          │Хлопцы<,> [a iх было чалавек    │

│                │[Словам]_ сабралiся    │восем]<,> дружна запляскалi     │

│                │выходзiць удвух.       │Сцёпку.                         │

│                │Спрадвеку_ [як людзi]  │                                │

│                │[сцвярджаюць]_ праз бор│                                │

│                │гасцiнец ляжаў.        │                                │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│6. Знакi        │Памылкi, звязаныя з    │1.  Пропуск другой коскi для    │

│прыпынку пры    │выдзяленнем знакамi    │выдзялення адасобленага члена   │

│адасобленых     │прыпынку адасобленых   │сказа перад злучнiкам i (цi     │

│членах сказа    │членаў сказа (акрамя   │пасля яго), якi спалучае        │

│                │зваротаў з як):        │аднародныя члены:               │

│                │Полымем палае дол_     │Сонца апусцiлася зусiм нiзка i_ │

│                │[зарослы пералескамi]. │[стамiўшыся], начало хiлiцца на │

│                │[Здзiўлены]_ я паволi  │захад.                          │

│                │ўстаю з лаўкi.         │2. Пропуск адасаблення          │

│                │Час ад часу блiскала   │адзiночных дзеепрыслоўяў:       │

│                │маланка_ [асвятляючы]  │Раз-пораз стукалi_ [падаючы]_   │

│                │[паплавы].             │спiлаваныя дрэвы.               │

│                │                       │3. Адасабленне акалiчнасцей,    │

│                │                       │выражаных адзiночнымi           │

│                │                       │дзеепрыслоўямi, якiя сваiм      │

│                │                       │значэннем наблiжаюцца да        │

│                │                       │прыслоўяў спосабу дзеяння цi    │

│                │                       │часу:                           │

│                │                       │Лена бегла<,> не азiраючыся.    │

│                │                       │4. Адсутнасць знакаў прыпынку   │

│                │                       │для выдзялення адасобленых      │

│                │                       │акалiчнасцей, выражаных         │

│                │                       │назоўнiкамi з прыназоўнiкамi    │

│                │                       │дзякуючы, адпаведна, насуперак, │

│                │                       │у адпаведнасцi з, са згоды i    │

│                │                       │iншымi са значэннем прычыны,    │

│                │                       │умовы, уступкi, спосабу дзеяння:│

│                │                       │Нягледзячы на трывожны час_     │

│                │                       │рынак жыў сваiм звычайным       │

│                │                       │жыццём.                         │

│                │                       │У адпаведнасцi з законам_ кожны │

│                │                       │мае права на працу.             │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│7. Знакi        │Пропуск косак пры      │                                │

│прыпынку пры    │выдзяленнi             │                                │

│ўдакладняльных  │ўдакладняльных         │                                │

│акалiчнасцях    │акалiчнасцей месца i   │                                │

│месца i часу    │часу:                  │                                │

│                │За дваром_             │                                │

│                │[на бярозах]_ была     │                                │

│                │пасека.                │                                │

│                │На другi дзень_        │                                │

│                │[зранку]_ па вёсцы     │                                │

│                │пранеслася чутка пра   │                                │

│                │дзiўнае здарэнне.      │                                │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│8. Знакi        │1. Памылкi ў пропуску  │1. Пастаноўка лшнiх двукоссяў,  │

│прыпынку ў      │знакаў для выдзялення  │коскi замест кропкi пасля слоў  │

│сказах з простай│простай мовы:          │аўтара, што разрываюць простую  │

│мовай           │_[Сцяпанка], - сказаў  │мову, якая складаецца           │

│                │чалавек, - [iдзi       │з разнатыпных па мэце выказвання│

│                │пасядзiў цяньку]_.     │i iнтанацыi сказаў,             │

│                │2. Памылкi ў пропуску  │замена двукроп'я кропкай цi     │

│                │знакаў для аддзялення  │коскай пасля слоў аўтара, у якiх│

│                │простай мовы ад слоў   │ёсць указанне на працяг простай │

│                │аўтара, а таксама      │мовы, парушэнне паслядоўнасцi   │

│                │знакаў у канцы простай │размяшчэння знакаў пры iх       │

│                │мовы:                  │спалучэннi.                     │

│                │"Гэй, паромшчык!_ нехта│2. Памылковы выбар знака        │

│                │гучна клiкаў з другога │прыпынку пры простай мове:      │

│                │берага.                │Стораж загадаў: ["Пакiньце]     │

│                │Пропуск аднаго з парных│памяшканне!"]<,> i выключыў     │

│                │знакаў цi некалькiх    │святло.                         │

│                │лiчацца за адну        │                                │

│                │памылку.               │                                │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│9. Знакi        │Пропуск коскi для раз- │Пастаноўка лiшняй коскi ў       │

│прыпынку ў      │дзялення частак        │складаназлучаным сказе з        │

│складаназлучаным│складаназлучанага      │агульным даданым членам або     │

│сказе           │сказа:                 │агульным пабочным словам цi     │

│                │Палiвае стэпы дожджык  │часцiцай:                       │

│                │бойкi_ [ды] шумяць     │[Праз нейкi час] вецер разагнаў │

│                │высокiя пшанiцы.       │хмары<,> i дождж сцiх.          │

│                │                       │[Толькi] верхавiны соснаў       │

│                │                       │гулi<,> ды шалясцелi асiны.     │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│10. Знакi       │1. Пропуск знака       │                                │

│прыпынку ў      │прыпынку для выдзялення│                                │

│складаназалежных│даданай часткi:        │                                │

│сказах          │Мы пайшлi туды_        │                                │

│                │[адкуль чулася песня]. │                                │

│                │2. Пастаноўка коскi    │                                │

│                │перад злучнiкам [i],   │                                │

│                │якi спалучае аднародныя│                                │

│                │даданыя часткi ў       │                                │

│                │складаназалежным сказе:│                                │

│                │Чуваць было, [як]      │                                │

│                │цвыркае конiк у        │                                │

│                │траве<,> i [як] гулка  │                                │

│                │стукае дзяцел.         │                                │

├────────────────┼───────────────────────┼────────────────────────────────┤

│11. Знакi       │1. Пропуск знака для   │                                │

│прыпынку ў      │раздзялення частак     │                                │

│бяззлучнiкавых  │бяззлучнiкавага        │                                │

│складаных сказах│складанага сказа:      │                                │

│                │Цвiтуць лугi_ ўздымае  │                                │

│                │жыта каласы.           │                                │

│                │Падрасцеш вялiкi_      │                                │

│                │раскажу тады.          │                                │

│                │Усе бачылi_ яна i      │                                │

│                │прыгожая, i ўдалая.    │                                │

│                │2. Памылковы выбар     │                                │

│                │знака памiж часткамi   │                                │

│                │бяззлучнiкавага        │                                │

│                │складанага сказа:      │                                │

│                │Алесь зразумеў -       │                                │

│                │нервовасць Кастуся     │                                │

│                │можа сапсаваць справу. │                                │

│                │Слова сказаў: сякераю  │                                │

│                │адсек.                 │                                │

│(п. 11 в ред. приказа Минобразования от 18.06.2010 N 420)                │

│(см. текст в предыдущей редакции)       │                                │

└────────────────┴───────────────────────┴────────────────────────────────┘

 

3.2. Ацэнка вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў па вучэбным

прадмеце "Беларуская лiтаратура"

 

Плануемыя вынiкi навучання ў прадметна-дзейнаснай форме вызначаны вучэбнымi праграмамi ў адпаведнасцi з патрабаваннямi адукацыйнага стандарта па вучэбным прадмеце "Беларуская лiтаратура". Падрыхтоўка вучняў прадугледжвае фармiраванне: тэарэтыка-лiтаратурных i гiсторыка-лiтаратурных ведаў; чытацкiх уменняў; сiстэмы эмацыянальна-каштоўнасных адносiн; вопыту лiтаратурна-творчай дзейнасцi.

Вынiкi вучэбнай дзейнасцi вучняў па беларускай лiтаратуры ацэньваюцца па наступных параметрах:

змястоўнасць i глыбiня вуснага i пiсьмовага выказвання, якiя адлюстроўваюць якасць успрымання i разумення мастацкага твора, сфармiраванасць аналiтычных i маўленчых уменняў, здольнасць выкарыстоўваць iх на практыцы, самастойнасць ацэнак падзей i характараў у мастацкiх творах, iх аргументаванасць;

выразнасць чытання на памяць;

тэхнiка чытання незнаёмага тэксту.

Паўрочны кантроль вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў ажыццяўляецца ў вуснай i пiсьмовай формах цi ў iх спалучэннi шляхам правядзення iндывiдуальнага, групавога, франтальнага апытанняў з выкарыстаннем пытанняў i заданняў, змешчаных у падручнiках, вучэбных, вучэбна-метадычных дапаможнiках, а таксама iншых спосабаў кантролю.

Працуючы над тэкстам мастацкага твора згодна з пытаннямi i заданнямi падручнiка, настаўнiк выпраўляе сэнсавыя, а таксама маўленчыя i граматычныя памылкi ў адказе вучня. Аналiтычныя пытаннi падручнiка могуць быць прапанаваны для пiсьмовага адказу пасля абмеркавання iх на папярэднiх уроках.

Пры ацэньваннi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў улiчваюцца iх узроставыя асаблiвасцi i магчымасцi.

Тэматычны кантроль вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў ажыццяўляецца ў вуснай i пiсьмовай формах цi ў iх спалучэннi.

Пры ацэнцы вусных адказаў i пiсьмовых работ вучняў (разгорнуты адказ на пытанне, пераказ, аповед пра героя i iнш.) улiчваюцца:

(в ред. приказа Минобразования от 18.06.2010 N 420)

(см. текст в предыдущей редакции)

разуменне ўзаемасувязi падзей, учынкаў, характараў персанажаў i важнейшых сродкаў iх паказу (у адпаведнасцi з патрабаваннямi праграмы);

правiльнасць i матываванасць адбору эпiзодаў, малюнкаў, дэталяў для вырашэння пастаўленай настаўнiкам задачы;

кампазiцыйная стройнасць i логiка пабудовы адказу;

моўная пiсьменнасць, культура вымаўлення (захаванне арфаэпiчных i акцэнталагiчных нормаў; правiльнае iнтанаванне).

Заахвочваюцца самастойнасць думкi вучняў, аргументаванасць i пераканаўчасць довадаў, арыгiнальнасць падыходаў да вырашэння задачы, эмацыянальнасць адказу, выразнасць i вобразнасць мовы.

Ацэнкай вусных адказаў i пiсьмовых работ па лiтаратуры неабходна заахвочваць глыбокае, iндывiдуальна-асобаснае ўспрыманне лiтаратуры як мастацтва слова.

 

Ацэнка вуснага i пiсьмовага выказвання

 

Бал	Паказчыкi ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi
1	Тэкст лiтаратурнага твора прачытаны часткова. Вучань мае вельмi      прыблизнае ўяўленне пра яго змест. Пастаўленыя пытаннi не асэн-      соўваюцца. Вiдавочная абмежаванасць слоўнiкавага запасу, неразвiтасць мовы, наяўнасць шматлiкiх граматычных, лексiчных, арфаэпiчных памылак (больш за 8)
2	Тэкст прачытаны фрагментарна, спасцiгнуты на элементарным узроўнi.   Навыкi пераказу тэксту адсутнiчаюць. Мова неразвитая, са шматлiкiмi  маўленчымi памылкамi (7 - 8)
3	Твор прачытаны, эмацыянальна ўспрыняты, але ўзнаўленне зместу        неўсвядомленае, фрагментарнае: вучань не бачыць сувязi памiж эпiзодам i характарам героя, не разумее агульнага пафасу твора. Мова          невыразная, з вялiкай колькасцю маўленчых памылак (6 - 7)
4	Лiтаратурны твор эмацыянальна перажываецца, эмацыянальна ацэньваецца на ўзроўнi "падабаецца - не падабаецца". Вучэбны матэрыял узнаўляецца неўсвядомлена. Мова аднастайная, са значнай колькасцю памылак (5 - 6)
5	Твор эмацыянальна перажываецца i асэнсоўваецца са спробай ацанiць    характары i сiтуацыi па маральных крытэрыях. Цiкавасць да маральнага аспекту ўчынкаў i паводзiн герояў. Спроба спасцiгнуць вобразны лад   твора, аўтарскiя адносiны да герояў i падзей пры адсутнасцi          аналiтычных уменняў. Змест твора пераказваецца ўсвядомлена. Мова     невыразная, з памылкамi (4 - 5)
6	Дастаткова поўнае разуменне i асэнсаванне лiтаратурнага твора на фоне эмацыянальнага перажывання сiтуацыi са спробай абгрунтаванай ацэнкi  падзей i характараў па маральных крытэрыях. Сустракаюцца 3 - 4       маўленчыя памылкi
7	Валоданне тэкстам, эмацыянальна-маральныя ацэнкi характараў i        сiтуацый з улiкам кампазiцыйнай будовы твора (роля пейзажу, партрэта, моўнай характарыстыкi i iнш.). Дапускаюцца 2 - 3 маўленчыя памылкi
8	Разуменне праблематыкi лiтаратурнага твора. Свабоднае валоданне      тэкстам, ужыванне цытат з яго для падмацавання сваiх меркаванняў.    Самастойнасць ацэнкi стандартных сiтуацый па маральных крытэрыях з   улiкам кампазiцыйнай будовы твора (асэнсаванне iдэйна-кампазiцыйнай  ролi эпiзоду). Дапускаюцца 1 - 2 маўленчыя памылкi
9	Уменне аналiзаваць характар лiтаратурнага героя ў святле пастаўленай аўтарам праблемы, з улiкам жанравай i стылёвай спецыфiкi мастацкага  твора. Самастойнасць у ацэнцы нестандартных сiтуацый, характараў,    абгрунтаванасць меркаванняў. Дапускаюцца 1 - 2 маўленчыя памылкi,    якiя выпраўляюцца самiм вучнем
10	Уменне аналiзаваць лiтаратурны твор, выяўляць яго праблематыку,      iдэйны сэнс; уменне праводзiць лiтаратурныя аналогii i супастаўленнi. Уменне бачыць сувязь памiж характарамi ў вобразнай сiстэме твора,    памiж сiстэмай вобразаў i кампазiцыйнай пабудовай твора з мэтай      высвятлення аўтарскай канцэпцыi жыцця i асобы. Адсутнасць маўленчых  памылак. Творчы падыход пры выкананнi задання

 

Ацэнка выразнага чытання на памяць

 

Бал	Паказчыкi ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi
1	Фрагментарнае ўзнаўленне тэксту, са шматлiкiмi арфаэпiчнымi памылкамi (больш за 7)
2	Фрагментарнае ўзнаўленне тэксту. Чытанне манатоннае, з арфаэпiчнымi  памылкамi (6 - 7)
3	Няпоўнае ўзнаўленне тэксту. Узнаўленне тэксту са шматлiкiмi памылкамi (5 - 6). Слабае iнтанаванне, без адчування аўтарскага настрою
4	Няпоўнае ўзнаўленне тэксту. Чытанне з 4 - 5 памылкамi. Спробы        эмацыянальна адгукацца на перажываннi, увасобленыя ў мастацкiм тэксце
5	Чытанне з 2 - 3 памылкамi. Спробы эмацыянальна ўключыцца ў маральна- этычную сiтуацыю перажывання i перадаць голасам настрой
6	Чытанне з 1 - 2 памылкамi. Спробы ўзнавiць голасам i iнтанацыяй      перажываннi лiрычнага героя
7	Выразная дыкцыя пры добрым веданнi тэксту (1 - 2 запiнкi). Спроба    ўзнаўлення эмацыянальнага напружання тэксту
8	Добрае веданне тэксту. Аўтарская iнтанацыя перададзена правiльна.    Узнаўленне эмацыянальнага напружання тэксту
9	Поўнае веданне тэксту. Спробы самастойнай iнтэрпрэтацыi аўтарскай    пазiцыi
10	Бездакорнае веданне тэксту. Выразнае чытанне на аснове самастойнай   iнтэрпрэтацыi аўтарскай пазiцыi

 

Ацэнка тэхнiкi чытання (для V - VIII класаў) <*>

 

--------------------------------

<*> Хуткасць чытання не ўлiчваецца.

 

Пры ацэнцы вынiкаў вучэбнай дзейнасцi вучняў улiчваецца характар дапушчаных iстотных i неiстотных памылак.

 

Бал	Паказчыкi ацэнкi вынiкаў вучэбнай дзейнасцi
1	Чытанне па складах або чытанне паасобных слоў без захавання iнтанацыi сказа i без улiку знакаў прыпынку
2	Чытанне па словах, з памылкамi ў канчатках, без захавання iнтанацыi  сказа i без улiку знакаў прыпынку (неасэнсаванае чытанне)
3	Чытанне па словазлучэннях, з памылкамi ў нацiсках слоў i няправiльным лагiчным нацiскам
4	Чытанне па словазлучэннях. Слабае асэнсаванне тэксту, невыразная     iнтанацыя
5	Недастаткова асэнсаванае чытанне па фразах без неабходнай iнтанацыi
6	Асэнсаванае фразавае чытанне з захаваннем сэнсавых паўз. Наяўнасць 2 - 3 нязначных арфаэпiчных памылак
7	Беглае фразавае чытанне, асэнсаванае, з захаваннем сэнсавых паўз i   iнтанацыi сказа. Наяўнасць 1 - 2 нязначных арфаэпiчных памылак
8	Свабоднае чытанне з захаваннем арфаэпiчных норм. Дапускаецца 1       арфаэпiчная памылка, якая самастойна выпраўляецца вучнем
9	Чытанне выразнае. Арфаэпiчныя памылкi адсутнiчаюць
10	Выразнае, iнтанацыйна багатае чытанне тэксту з захаваннем арфаэпiчных норм